Tổng quan Kiến thức cơ bản về HIV/AIDS

[Tuanmecsedec]

HIV - NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN


I. MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA

• HIV ( Human Immuno-deficiency virus): virus gây suy giảm miễn dịch ở người.
• AIDS ( acquired immnuno-deficiency syndorme)
• SIDA ( Syndrome d’immuno-deficience acquise): từ tiếng pháp của AIDS
• MSM : men who have sex with men: nam có quan hệ tình dục với nam

.
II. LỊCH SỬ

• 5/6/1981: Ghi nhận những trường hợp viêm phổi do Pneumocystis Cariniiở nam thanh niên đồng tính. Thời điểm này, ghi nhận thêm 5 trường hợp tương tự và 26 trường hợp ung thư Kaposi Sacroma. Đây là những bệnh thường gặp ở đối tượng suy giảm miễn dịch. Và tất cả những trường hợp này đều xảy ra ở đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới.
• 1982: AIDS được đặt tên cho bệnh suy giảm miễn dịch này, thay thế cho cái tên GRID (Gay Related Immune Deficiency) trước đó.
• 1983: siêu vi HIV được tìm ra và được chứng minh là tác nhân gây AIDS. Thời điểm này, dịch bệnh HIV/AIDS xuất hiện ở người hoạt động tình dục dị tính ở Châu Phi.
• 1985: Thử nghiệm đầu tiên tìm kháng thể HIV.
• 1988: Thuốc trị bệnh AIDS đầu tiên Zidovudine (AZT) được sử dụng tại Mỹ.
• 2003: WHO và UNAIDS đặt kế hoạch phát thuốc chữa HIV cho 3 triệu người khó khăn kinh tế trên thế giới.

III. TÁC NHÂN GÂY BỆNH

HIV thuộc họ Retroviridae.

Hình dạng HIV

Qua kính hiển vi điện tử, HIV là 1 khối đa giác có 2 lớp vỏ với nhiều tua bề mặt ( gp 120 nhô ra ngoài và gp41 nằm xuyên qua lớp vỏ). Bên trong là capsid chứa đôi dây RNA, men sao chép ngược và Protein p24.


Quá trình sinh sản của HIV trong cơ thể:

-Khởi đầu gp120 gắn vào bề mặt tế bào.
-Kế đến gp41 trung gian hòa màng và virus đi vào trong tế bào.
-Sau khi cởi bỏ áo ngoài, men sao chép nguợc chuyển RNA virus thành DNA để gắn vào tế bào ký chủ.
-DNA virus được chuyển mã thành mRNA, tạo ra protein cấu trúc của virus.
-Virion giải phóng ra khỏi tế bào bằng cách nẩy chồi.

Tế bào đích của HIV chủ yếu là lympho T CD4, là lympho bào có vai trò quan trọng trong đáp ứng miễn dịch ỏ người. Bằng cách tấn công tế bào này, HIV làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể.

IV. DỊCH TỄ HỌC

Dựa theo kết quả thống kê năm 2007 được báo cáo bởi Chương Trình Phối Hợp của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS), đã có tổng cộng khoảng 25 triệu người chết vì AIDS trong vòng 27 năm.

Số bệnh nhân HIV/AIDS theo kết quả thống kê 2007 là 33 triệu. Trong đó số mới mắc bệnh trong năm là 3 triệu cao hơn số mới mắc bệnh năm 2001 là 2,7 triệu. Số tử vong trong năm là 2 triệu., tăng hơn 0,3 triệu so với năm 2001.

Trong đó, 35% số trường hợp HIV/AIDS và 38% số tử vong nằm ở các quốc gia phía nam Châu Phi.

Trường hợp nhiễm HIV đầu tiên ở Việt Nam được phát hiện vào tháng 12 năm 1990 tại thành phố Hồ Chí Minh. Nhưng thực sự dịch HIV/AIDS đã bắt đầu bùng nổ từ năm 1993 trong nhóm những người nghiện chích ma túy tại thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó dịch bắt đầu lan ra các tỉnh. Đến cuối tháng 12/1998, toàn bộ 61 tỉnh, thành trong cả nước đều đã phát hiện có người bị nhiễm HIV.

Theo báo cáo của Cục phòng chống HIV/AIDS, tính đến ngày 31/3/2009, tổng số trường hợp nhiễm HIV/AIDS còn sống là 144.483 người, tổng số bệnh nhân AIDS còn sống là 30.996, và tổng số người nhiễm HIV đã tử vong là 42.447.


Tài liệu tham khảo:
- Đại Cương học Bệnh Truyền Nhiễm, Virus học . Trường ĐHYDTPHCM
- En.wikipedia.org.
- UNAIDS: global report 2008
- VAAC, Cục Phòng Chống HIV/AIDS, Bộ Y Tế.