“Ngôi nhà” gắn kết những người nhiễm HIV

[songchungvoi_HIV]

30-11-2014 10:50 - Theo: vov.vn (http://citinews.net/Redirect.aspx?id=1890536467)Đến với nhóm tự lực, người nhiễm HIV/AIDS nhận được nhiều sự giúp đỡ và thấy mình như “từ cõi chết trở về”, sống có ích cho xã hội.LTS: Luật Phòng, chống HIV/AIDS được Quốc hội ban hành và có hiệu lực từ 1/1/2007, có rất nhiều quy định liên quan đến việc cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS cho một số đối tượng ưu tiên như: tư vấn xét nghiệm HIV miễn phí cho phụ nữ mang thai; điều trị ARV miễn phí cho các đối tượng trẻ em, phụ nữ mang thai, người có công, gia đình chính sách; điều trị phơi nhiễm miễn phí cho cán bộ y tế, lực lượng vũ trang bị tai nạn rủi ro nghề nghiệp…
Hiện nay, dựa nguồn viện trợ quốc tế nên hầu hết các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS đều được miễn phí. Tuy nhiên Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn về tính bền vững khi phần lớn nguồn lực cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS, đặc biệt là thuốc ARV, là từ sự hỗ trợ của các nhà tài trợ quốc tế; trong khi các nhà tài trợ đã có kế hoạch cắt giảm nguồn tài trợ vì nước ta đang là nước thu nhập trung bình.
Việc thực hiện các chính sách về phòng, chống HIV/AIDS rất cần có nguồn kinh phí để thực hiện đầy đủ các chính sách theo quy định trong Luật Phòng, chống HIV/AIDS. Theo đó, sự vào cuộc tích cực từ phía các tổ chức cộng động góp phần quan trọng bảo đảm nguồn lực này. Vậy, các tổ chức xã hội ở đâu, có vai trò gì trong công tác phòng, chống HIV/AIDS? Các tổ chức này cần được nhìn nhận và đánh giá, hỗ trợ như thế nào để nước ta hoàn thành mục tiêu Chiến lược quốc gia?
Nhân ngày Thế giới phòng, chống HIV/AIDS (1/12) và Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, phóng viên VOV.VN giới thiệu loạt bài về chủ đề này.
Bài 1: "Ngôi nhà" gắn kết những người nhiễm HIV
Nhóm tự lực - "ngôi nhà" những người nhiễm HIV
Câu lạc bộ Tình Thương bản Noong Nhai 2 (xã Thanh Xương, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên) được Dự án Thành phần VUSTA (Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) - Dự án Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS hỗ trợ thành lập từ năm 2003 với 28 thành viên ban đầu, chủ yếu là người nhiễm HIV và người thân của người nhiễm HIV. Hàng tháng nhóm sinh hoạt định kỳ một lần với các nội dung về kiến thức HIV, tài liệu tham khảo là các tạp chí, tập san về HIV/AIDS. Chị Hoàng Thị Biên, nhóm trưởng và chị Vì Thị Xiên, nhóm phó nhờ được tập huấn các phương pháp, kỹ năng tổ chức sinh hoạt nhóm nên năng lực đã được nâng lên, được các thành viên giúp đỡ, tin tưởng.


http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_11_30/IMG_2618_WOCV.jpg

Tài liệu tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS của một nhóm tự lực


Năm 2011, chị Xiên còn được dân bản tín nhiệm bầu làm Trưởng bản. Đến nay, nhóm Tình Thương vẫn duy trì sinh hoạt có hiệu quả, mặc dù không còn sự hỗ trợ của dự án. Theo chị Xiên, thành lập được câu lạc bộ không phải dễ dàng, vì thế chị sẽ cố gắng duy trì bằng cách lồng ghép với các hoạt động khác, vì nếu không tăng cường tuyên truyền tác hại của căn bệnh thế kỷ, hậu quả của nó sẽ rất khôn lường, ảnh hưởng đến gia đình và xã hội. Nếu nhận thức đầy đủ và được sử dụng thuốc làm chậm sự phát triển của bệnh (ARV), người nhiễm HIV có thể kéo dài sự sống được hàng chục năm.
"Những năm qua, chúng tôi được gặp gỡ bạn bè khắp nơi đến để trao đổi, giao lưu học hỏi kinh nghiệm quý báu trong công tác quản lý nhóm. Đây là động lực thúc đẩy để chúng tôi thực hiện tốt trong những năm tiếp theo, góp phần cùng xã hội đẩy lùi đại dịch thế kỷ HIV/AIDS. Mong muốn của chúng tôi không chỉ là cố gắng duy trì mà còn kết nạp thêm nhiều thành viên vào nhóm cùng sinh hoạt" - chị Xiên nói.
Anh Nguyễn Phú Quý là thành viên nòng cốt, nhân viên chăm sóc của nhóm tự lực Thân Thiện tại xã Tân Phước, huyện Tân Thành (Bà Rịa - Vũng Tàu). Thời thanh niên, Quý đã từng sử dụng ma túy. Khi sức khỏe suy sụp, Quý đi khám sức khỏe thì mới biết mình bị nhiễm HIV. Điều may mắn khiến anh được "hồi sinh" đó là vợ và đứa con gái nhỏ 6 tuổi của anh hoàn toàn khỏe mạnh. Biết mình sức khỏe yếu, năm 2010, Quý mở xưởng sản xuất đá tại nhà. Đến tháng 12/2012, anh được vay số vốn 10 triệu đồng từ Quỹ quay vòng của Mạng lưới tự lực huyện Tân Thành trong khuôn khổ Tiểu dự án thành phần COHEH - Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS. Với số tiền này, Quý có điều kiện mở rộng quy mô sản xuất.
Hiện tại, cơ sở của anh đã giúp tạo điều kiện cho nhiều người dân địa phương, trong đó có 2 thành viên là người sau cai nghiện ma túy. Bên cạnh đó, Quý là thành viên tích cực và nòng cốt của nhóm Thân Thiện, một nhóm tự lực của người nhiễm HIV tại xã Tân Phước ngay từ những ngày đầu thành lập (tháng 11/2011). Hiện Quý đang chăm sóc và hỗ trợ tại nhà cho 21 người nhiễm HIV và 14 trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Vợ anh, chị Võ Thị Kim Liên, cũng tham gia tích cực với vai trò là Trưởng nhóm và là tiếp cận viên của nhóm Đoàn Kết - một nhóm tự lực của bạn tình âm tính của người nhiễm HIV và người nghiện chích ma túy.
Nguyễn Phú Quý chia sẻ: "Công việc cộng đồng đã giúp tôi thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn. Vợ chồng tôi thấy hài lòng với công việc của mình và mong muốn tạo thêm việc làm cho những người cùng cảnh ngộ khác trên địa bàn".


http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_11_30/IMG_2671_STAE.jpg

Một nhóm trong Dự án thành phần của VUSTA hoạt động tích cực trong phòng, chống HIV/AIDS


Hiệu quả từ mô hình nhóm tự lực
Chị Hà Thị Quyên, Trưởng ban điều hành Mạng lưới các nhóm tự lực tỉnh Bắc Kạn cho sẻ, mạng lưới tại Bắc Kạn được thành lập từ tháng 12/2007, với 11 thành viên ban đầu. Đến nay đã thu hút được trên 550 thành viên nòng cốt trên toàn tỉnh. Mạng lưới có kế hoạch phát triển thành một Mạng lưới phòng, chống HIV/AIDS lớn mạnh nhằm tăng cường mối liên kết, chăm sóc người nhiễm HIV tại cộng đồng, chung tay thực hiện các hoạt động phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS.
Với mục đích "nâng cao chất lượng cuộc sống cho các thành viên thuộc Mạng lưới, từ ổn định cuộc sống, các thành viên sẽ chung tay xây dựng Mạng lưới ngày càng phát triển", Mạng lưới đã kết nối với các cơ sở y tế; Hội Liên hiệp Phụ nữ; chính quyền địa phương; Liên đoàn Lao động, Hội Doanh nhân trẻ, Trung tâm trợ giúp pháp lý; các chương trình, dự án, tổ chức phi chính phủ… Sau hơn 6 năm hoạt động, đến nay Mạng lưới đã trở nên lớn mạnh với 11 nhóm, 6 mô hình sinh kế, 3 tổ tín dụng cộng đồng…
Chị Hà Thị Quyên cho biết, rất nhiều thành viên là người nhiễm HIV "từ cõi chết trở về" đến với Mạng lưới với phương châm sống "Mỗi ngày là một niềm vui" nên họ rất quan tâm, chăm sóc lẫn nhau, làm chủ cuộc sống và lấy bản thân làm gương cho cộng đồng trong việc phòng, chống HIV/AIDS.


http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_11_30/Moi_ngay_ca_nuoc_p_AHGU.jpg

CLB đồng tính nam thị xã Chí Linh (Hải Dương) trong một chương trình tuyên truyền


Tuy nhiên, điều mà những thành viên tích cực của mạng lưới, nhóm tự lực băn khoăn, trăn trở đó là rất cần có tài trợ kinh phí từ các tổ chức, dự án để duy trì hoạt động. Anh Vương Kiến Thành (http://citinews.net/kinh-doanh/he-mo-canh-cua-viec-lam-cho-nguoi-nhiem-hiv-va-gai-mai-dam-L7DPGLY/), Trưởng nhóm Cuộc Sống Mới TP HCM chia sẻ: "Mỗi gia đình được hỗ trợ để làm ăn khấm khá hơn, ổn định cuộc sống, yên tâm điều trị bệnh chính là niềm vui của các thành viên trong nhóm. Nhưng hiện nay, người nhiễm HIV đa phần thuộc các gia đình gặp khó khăn nên nhóm rất mong có sự hỗ trợ từ các ban ngành, cơ quan chức năng như: miễn giảm phí điều trị cho người nhiễm HIV; tặng thẻ bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV; với trẻ em nhiễm HIV cần có chính sách miễn giảm học phí để giảm thiệt thòi cho các em…".
Bác sĩ Hoàng Thị Xuân Lan, Giám đốc Trung tâm Nâng cao Chất lượng cuộc sống (LIFE) khẳng định: Sự tham gia của các tổ chức xã hội vào công cuộc phòng chống HIV là phù hợp với chủ trương xã hội hóa và huy động trong phòng, chống HIV của Đảng và Chính phủ, được khuyến khích trong Luật Phòng, chống HIV/AIDS cũng như Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn đến 2030; được các tổ chức trong nước và quốc tế xem như một bước tiến quan trọng, là cơ hội cho sự phát triển.
Vậy, đóng góp của các tổ chức xã hội, phi chính phủ Việt Nam trong việc dựa vào cộng đồng triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS như thế nào? Vướng mắc cần tháo gỡ của các tổ chức này là gì? Trong bài 2, phóng viên VOV.VN sẽ đề cập vấn đề này./.

[songchungvoi_HIV]

Những người “vô danh” trong cuộc chiến chống đại dịch HIV/AIDS

Thứ 2, 08:42, 01/12/2014
Khi các tổ chức vào cuộc phòng, chống HIV/AIDS
Quan điểm Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS (http://vov.vn/xa-hoi/ngoi-nha-gan-ket-nhung-nguoi-nhiem-hiv-368049.vov) đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 xác định: HIV/AIDS là đại dịch nguy hiểm, là mối hiểm họa đối với sức khỏe, tính mạng của con người và tương lai nòi giống của dân tộc. Phòng, chống HIV/AIDS phải được coi là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài, cần có sự phối hợp liên ngành… Trong nhóm giải pháp, Chiến lược cũng xác định sự cần thiết vận động các tổ chức tôn giáo, các tổ chức chính trị - xã hội, phi chính phủ (NGO), các doanh nghiệp, các mạng lưới người nhiễm HIV tham gia phòng, chống HIV/AIDS.

Thông tin từ Ủy ban Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy và mại dâm cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã ghi nhận sự đóng góp tích cực và hiệu quả trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS từ phía các tổ chức xã hội như tham gia vào nhiều khía cạnh hoạt động xã hội trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống, y tế, xã hội, kinh tế; tập trung các hoạt động như truyền thông, dự phòng, chăm sóc và hỗ trợ cho người nhiễm, người bị ảnh hưởng bởi HIV tại cộng đồng; góp phần cùng hệ thống quốc gia cung cấp đầy đủ các gói dịch vụ cho người nhiễm, người bị ảnh hưởng bởi HIV; cũng như góp phần vận động chính sách phòng, chống HIV/AIDS.
http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_12_01/HIV1_XIEU.jpg (http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_12_01/HIV1_XIEU.jpg)Các thành viên Câu lạc bộ Hoa Hướng Dương (TP Hạ Long, Quảng Ninh) trong một buổi sinh hoạt định kỳ
Bác sĩ Hoàng Thị Xuân Lan, Giám đốc Trung tâm Nâng cao Chất lượng cuộc sống (LIFE) khẳng định: Sự tham gia của các tổ chức xã hội vào công cuộc phòng chống HIV là phù hợp với chủ trương xã hội hóa và huy động trong phòng, chống HIV của Đảng và Chính phủ, được khuyến khích trong Luật Phòng, chống HIV/AIDS cũng như Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn đến 2030; được các tổ chức trong nước và quốc tế xem như một bước tiến quan trọng, là cơ hội cho sự phát triển.

Trong nỗ lực chung của cả nước nhằm ứng phó với đại dịch HIV/AIDS, các tổ chức phi chính phủ địa phương (VNGO) với nguồn lực huy động chủ yếu từ các tổ chức và nhà tài trợ quốc tế, đã và đang thực hiện những chương trình, hoạt động sáng tạo và hiệu quả, đem lại những thay đổi tích cực, đáng kể trong cộng đồng dễ bị tổn thương, người có hành vi nguy cơ cao và những người đang sống chung với HIV/AIDS.

Chỉ tính riêng Dự án thành phần VUSTA, đến hết tháng 6/2014 đã xây dựng được hệ thống cộng đồng với 83 tổ chức xã hội cấp cơ sở, hỗ trợ việc hình thành và phát triển một số mạng lưới như Mạng lưới người sống chung với HIV (VNP+), Mạng lưới hỗ trợ người sử dụng ma túy tại Việt Nam. Các tổ chức xã hội trên cũng đã tổ chức được 293 khóa tập huấn, cung cấp dịch vụ dự phòng, chăm sóc và hỗ trợ cho trên 30.000 người cùng nhiều hoạt động khác. Dự án đã nâng cao vị thế, vai trò của các tổ chức xã hội dân sự và tăng cường sự tham gia của các tổ chức này trong phòng, chống HIV/AIDS. Chính phủ đánh giá cao sự tham gia và đóng góp có hiệu quả của các tổ chức xã hội, khẳng định sự quan tâm và tạo điều kiện về cơ chế, chính sách của Chính phủ đối với các tổ chức xã hội tham gia phòng, chống HIV/AIDS, ma túy và mại dâm.

Trong năm 2013, các nhóm, tổ chức dựa vào cộng đồng (CBO) ở TP HCM đã tiếp cận thành công hơn 5.600 khách hàng là MSM (đồng tính nam) và PSP (người tiêm chích ma túy). Các nhóm ở Bình Dương đã tiếp cận thành công hơn 2.200 khách hàng trên các nhóm đích là MSM, PSP…

Còn nhiều rào cản

Theo bác sĩ Hoàng Thị Xuân Lan, để đạt được những thành tựu này, có công sức không nhỏ của những cá nhân, nhóm người đã không quản ngại sự kỳ thị của xã hội, bệnh tật và hạn chế của bản thân. Họ có thể nói là những thành viên “vô danh” tham gia vào các nhóm, tổ chức dựa vào cộng đồng – nơi tập hợp những cá nhân từ chính cộng đồng những người dễ bị tổn thương, hoạt động hoàn toàn tự nguyện, đại diện cho tiếng nói và lợi ích của chính cộng đồng họ. Vì vậy, họ chính là tâm, là gốc của những nỗ lực ứng phó với HIV/AIDS. Tuy nhiên, phần lớn trong số này chưa được các cấp chính quyền địa phương nhìn nhận một cách đầy đủ và đúng đắn.
http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_12_01/IMG_2618_WOCV_TEIT.jpg (http://vov.vn/Uploaded/laithin/2014_12_01/IMG_2618_WOCV_TEIT.jpg)Tài liệu tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS của một nhóm tự lực

Theo PGS.TS Bùi Đức Dương, Phó cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS – Bộ Y tế: Tuy sự tham gia của các tổ chức xã hội rất cần thiết và đóng vai trò tích cực, nhưng thực tế lại thiếu một khuôn khổ pháp lý nhất quán cho việc đăng ký và quản lý các tổ chức xã hội, nghề nghiệp và đoàn thể quần chúng; nguồn tài trợ thiếu bền vững, hầu hết phụ thuộc vào tài trợ quốc tế. Bên cạnh đó, năng lực các tổ chức còn hạn chế, nhất là các nhóm tự lực. Hầu hết các thành viên đến với dự án bằng tấm lòng và nhiệt huyết muốn phục vụ cho chính nhóm đối tượng của họ, nhưng lại thiếu kỹ năng cung cấp dịch vụ, và nhất là kinh nghiệm quản lý nhóm.

Đặc biệt, sự kỳ thị và phân biệt đối xử đang là những rào cản lớn đối với việc cung cấp dịch vụ và sự tham gia có ý nghĩa hơn của người sống với HIV và các nhóm quần thể chính, có nguy cơ lây nhiễm HIV cao trong ứng phó quốc gia. Chị Hoàng Như Thủy, đại diện nhóm Hương Cau (TP Cần Thơ) cho biết, nhóm được thành lập nhằm tiếp cận cung cấp vật phẩm (bao cao su, tài liệu) và các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS cho khách hàng là bạn tình âm tính của những người sử dụng ma túy và người nhiễm HIV. Song nhóm đã gặp không ít khó khăn khi hoạt động, đó là sự kỳ thị trong cộng đồng còn cao.

Không những thế, chính những người nhiễm HIV còn tự kỳ thị bản thân, nên họ thường sống khép kín và ngại tiếp xúc với những người làm công tác truyền thông về HIV/AIDS. “Các khách hàng từ chối trả lời về tình trạng của mình, họ thậm chí chửi bới, xua đuổi khi có thành viên nhóm tới tiếp cận. Họ lo sợ chúng tôi sẽ làm lộ thông tin về tình trạng cá nhân, gia đình khiến họ bị xa lánh. Ngoài ra, bản thân họ sợ mất việc làm, ảnh hưởng tới cuộc sống, hoạt động kinh doanh”, chị Hoàng Như Thủy nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, sự tham gia vào cuộc mạnh mẽ của các các tổ chức xã hội, trong bối cảnh nguồn tài trợ của nước ngoài trong lĩnh vực này đang bị thu hẹp là hết sức quan trọng. Các tổ chức xã hội dân sự chính là lực lượng quan trọng, mấu chốt trong các chương trình quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS. Đây là kênh hiệu quả và ít tốn kém nhất, giúp Chính phủ đạt được những mục tiêu đặt ra trong lĩnh vực này.

Công cuộc phòng, chống HIV/AIDS cần được xã hội hóa và việc trao quyền cho các tổ chức xã hội, phi chính phủ, từ đó góp phần thực hiện mục tiêu “Ba Không” (không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS và không kỳ thị, phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS) cần được thực hiện như thế nào? Phóng viên VOV.VN sẽ đề cập trong bài tiếp theo./.

Lại Thìn/VOV.VN

[songchungvoi_HIV]

Thứ ba, 2014-12-02 02:56:12 - Nguồn: VOV.vn
Những người “vô danh” trong cuộc chiến chống đại dịch HIV/AIDS (tt)
-Các tổ chức xã hội dân sự là kênh hiệu quả và ít tốn kém nhất, giúp Chính phủ đạt được những mục tiêu đặt ra trong lĩnh vực này.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, sự tham gia vào cuộc mạnh mẽ của các các tổ chức xã hội, trong bối cảnh nguồn tài trợ của nước ngoài trong lĩnh vực này đang bị thu hẹp là hết sức quan trọng. Các tổ chức xã hội dân sự chính là lực lượng quan trọng, mấu chốt trong các chương trình quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS. Đây là kênh hiệu quả và ít tốn kém nhất, giúp Chính phủ đạt được những mục tiêu đặt ra trong lĩnh vực này.

Trong khuôn khổ Dự án Quỹ toàn cầu/Dự án thành phần VUSTA; Dự án HPI Việt Nam, Dự án Pathways for Participation, CARE, PACT, FHI 360… đã bắt đầu hình thành liên kết chặt chẽ giữa các nhóm phi chính phủ (NGO) và các nhóm, tổ chức dựa vào cộng đồng (CBO) trong nước. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để nâng cao năng lực của các tổ chức xã hội, giúp họ đứng vững và hoạt động hiệu quả?http://image2.tin247.com/pictures/2014/12/02/hpe1417488999.jpgCác thành viên mạng lưới tự lực Nắng Mai (TP HCM) giúp đỡ làm nhà cho người nhiễm HIV (Ảnh: Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng)
Không thể hoạt động “suông”

Hiện nay, hoạt động của các tổ chức xã hội trong phòng, chống HIV/AIDS còn gặp nhiều khó khăn như nhận thức về vị trí, vai trò của các tổ chức xã hội còn hạn chế, việc đăng ký pháp nhân đôi khi còn chậm; nguồn lực dành cho các tổ chức xã hội tham gia vào phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu từ các tổ chức quốc tế… Câu chuyện của chị Nguyễn Thị H., Trưởng nhóm “Nắng Cuối Trời” (Vĩnh Phúc) là một ví dụ. Chị H. kể: Nhóm được thành lập với sự hỗ trợ của Trung tâm phòng, chống AIDS Vĩnh Phúc, nhưng các thành viên phải sinh hoạt ở nhà chị. Nhóm không thuê được nhà bởi việc đăng ký pháp nhân không dễ dàng; cộng đồng có khi hiểu nhóm là “băng đảng” sử dụng ma túy nên “chẳng ai muốn dây vào”. Khi đi làm việc, các thành viên không có thẻ trong người nên dân bảo “chúng mày chỉ đi truyền thuốc cho nhau thôi!. Các CBO chưa có tiếng nói, ngay cả Trưởng nhóm cũng không có vị thế khi làm việc với các cơ quan để nhận sự hỗ trợ. Nhóm mong muốn chính quyền địa phương, công an… tạo điều kiện thuận lợi thì các tiếp cận viên mới sẵn sàng tham gia nhóm và đóng góp cho các hoạt động cộng đồng.

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Nguyễn Văn Tiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội khẳng định, Quốc hội và Chính phủ ghi nhận và đã thể hiện những cam kết chính trị mạnh mẽ, khẳng định vai trò của các tổ chức xã hội nói chung và tổ chức cộng đồng nói riêng trong phòng, chống HIV và các hoạt động liên quan đến nhóm dễ bị tổn thương. Trên thực tế, người nhiễm HIV bước đầu đã hình thành mạng lưới quốc gia và khu vực của những người sống chung với HIV, với nhiều mô hình hoạt động phong phú và hiệu quả. Những thành công ban đầu của các CBO cho thấy hiệu quả không chỉ trong phòng, chống HIV mà trong cả giải quyết sinh kế của người nhiễm HIV. Mô hình sinh kế kết hợp với hoạt động dự phòng và chăm sóc được thí điểm thành công, trên cơ sở đó có thể phát triển thành các doanh nghiệp xã hội.

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Văn Tiên cũng thừa nhận: Hiện nay chưa có định nghĩa thống nhất và chính thống vế các tổ chức xã hội, trong đó có các tổ chức xã hội của người nhiễm HIV. Địa vị pháp lý của các tổ chức xã hội này, nhất là các CBO, chưa được quy định rõ ràng và đầy đủ. Các quy định về tư cách pháp nhân để được nhận tài trợ của các tổ chức quốc tế ngăn cản các tổ chức cộng đồng tiếp cận nguồn lực. Vì với khung pháp lý hiện hành của Việt Nam, các CBO rất khó có được tư cách doanh nghiệp.http://image2.tin247.com/pictures/2014/12/02/lkt1417488999.jpgNhiều thành viên các nhóm tự lực âm thầm giúp đỡ cộng đồng (Ảnh: Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng)

Trao quyền cho các tổ chức cộng đồng như thế nào?
Theo Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS), để tăng tính hiệu quả và khả năng bền vững của công cuộc phòng, chống HIV/AIDS, điều quan trọng là tham vấn, lấy ý kiến của các tổ chức cộng đồng, bởi họ đang trên “tuyến đầu” của cuộc chiến với đại dịch. Bằng chứng từ khắp nơi trên thế giới cho thấy, điều thực sự cần thiết cho ứng phó quốc gia phòng chống HIV/AIDS là mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan Nhà nước có liên quan với các tổ chức xã hội dân sự, cùng thực hiện mục đích chung là tiến về phía trước trong các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.TS. Kristan Scholtz, Giám đốc UNAIDS cho rằng: Các tổ chức cộng đồng cũng cần thử thách năng lực của chính mình để trở thành những đối tác có hiệu quả hơn trong các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. “Chúng ta đang đối mặt với thời kỳ ngân sách dành cho phòng, chống HIV/AIDS bị cắt giảm nghiêm trọng. Do vậy, các đối tác xã hội dân sự cần tìm kiếm các phương án, tăng cường nỗ lực, sáng tạo để duy trì các dịch vụ đồng đẳng chất lượng cao – vốn đã và đang được cung cấp trên toàn lãnh thổ Việt Nam”, bà Kristan Scholtz nói.

Theo PGS.TS Chung Á, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS, thực tế các CBO hoạt động có phần hiệu quả hơn so với tổ chức của nhà nước nhưng chưa nhận được sự đầu tư, quan tâm đúng mức. Xã hội hóa công tác phòng, chống HIV/AIDS là cần thiết, song các mạng lưới tự lực vẫn chưa có tư cách pháp nhân. PGS.TS Chung Á đề xuất cần thống nhất hoạt động của Hội phòng, chống AIDS thành một hệ thống, mạng lưới tự lực và các tổ chức xã hội dân sự cần gắn kết chặt chẽ với hoạt động của Hội. Bên cạnh đó, nghiên cứu, hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung những vấn đề luật pháp để các tổ chức dựa vào cộng đồng trong phòng, chống HIV/AIDS có tư cách pháp nhân và thuận lợi trong hoạt động.http://image2.tin247.com/pictures/2014/12/02/chr1417488999.jpgTài liệu tuyên truyền của một nhóm tự lực
Để xóa bỏ những rào cản đối với các tổ chức cộng đồng, Giám đốc Dự án thành phần VUSTA Đỗ Thị Vân cũng cho rằng, cần tập hợp tiếng nói từ cộng đồng đưa lên cấp Trung ương. Bên cạnh việc tiếp tục phát triển các mạng lưới thì vận động chính sách và tạo môi trường thuận lợi là 2 hoạt động quan trọng trong thời gian tới. Ngoài ra, cũng cần huy động nhiều hơn nữa sự tham gia của các tổ chức xã hội thông qua các hình thức như tăng cường cung cấp, chia sẻ thông tin; hỗ trợ tìm kiếm nguồn lực cho các CBO và NGO; chuyển giao cho các tổ chức này các hoạt động mà họ có thế mạnh. Đồng thời, tăng cường phối hợp giữa hệ thống y tế và hệ thống cộng đồng; hỗ trợ tài chính cho các tổ chức cộng đồng từ ngân sách địa phương, chương trình mục tiêu quốc gia, dự án viện trợ…/.

Hưởng ứng mục tiêu 90-90-90 của Liên Hợp Quốc, Việt Nam cam kết chặn đại dịch AIDS vào năm 2030. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 có 90% số người biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị thuốc ARV liên tục và 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp và ổn định. Kinh phí dành cho phòng chống HIV/AIDS cần nhanh chóng được chuyển đổi từ việc dựa chủ yếu vào viện trợ sang huy động đa dạng các nguồn lực từ Trung ương, địa phương đến cộng đồng, xã hội. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ, mục tiêu 90-90-90 đầy thách thức nhưng Việt Nam quyết tâm thực hiện bằng được vì không chỉ phục vụ sức khỏe, tính mạng của con người mà còn vì sự ổn định và phát triển của đất nước.