Phải chăng Điều trị sớm bằng thuốc ARV có thể chữa khỏi nhiễm HIV ở trẻ bị lây truyền

Trong một báo cáo gây chấn động tại Hội nghi thường niên về ARV và nhiễm trùng cơ hội (CROI) tại Boston Mỹ vào tháng 3/2014, một lần nữa các nhà khoa học Mỹ đưa ra công bố bất ngờ về trường hợp em bé thứ hai điều trị khỏi HIV thành công nhờ tiến hành điều trị ARV sớm, lúc trẻ mới chào đời được vài giờ.
Đây là lần đầu tiên nhóm chuyên gia lặp lại được kết quả tương tự như trường hợp chữa khỏi về mặt chức năng nhiễm HIV/AIDS cho một bệnh nhi ở bang Mississippi. Các trường hợp này hướng người ta đến một câu hỏi đầy thách thức rằng “điều trị sớm ARV là thực sự có hiệu quả???”, “có thể điều trị khỏi nhiễm HIV???”. Một nhà nghiên cứu hàng đầu cho biết có thể có thêm 05 trường hợp như vậy ở Canada và 03 trường hợp ở Nam Phi.
Cũng tại Hội nghị này vào tháng 3/2013 các nhà khoa học đã đưa ra một công bố “sững sờ” vào ngày cuối cùng của hội nghị về một em bé được sinh ra nhiễm HIV dường như đã được chữa khỏi thông qua điều trị tích cực ARV chỉ 30 giờ sau khi sinh. Thông báo này ngay lập tức dấy lên nghi ngờ về “tình trạng nhiễm HIV ban đầu của bé ???”

Để trả lời câu hỏi đó, một thử nghiệm lâm sàng đã được thiết kế và sẽ thực hiện sớm trong đó 60 em bé được sinh ra bị nhiễm HIV sẽ được đưa vào điều trị ARV trong vòng 48 giờ. Nếu thử nghiệm thành công, chúng ta sẽ cần thêm một vài năm để theo dõi, xác định xem những đứa trẻ này có bị nhiễm HIV hay không. Và như vậy, hướng dẫn điều trị cho 250.000 trẻ em sinh ra bị nhiễm HIV hằng năm trên toàn thế giới có thể sẽ được sửa đổi.
"Kết quả này có thể dẫn đến những thay đổi lớn, vì hai lý do", tiến sĩ Anthony S. Fauci, giám đốc điều hành của Viện Quốc gia về dị ứng và bệnh truyền nhiễm – Mỹ nói. "Thứ nhất phúc lợi của trẻ em, thứ 2 đây là một bằng chứng mở ra khái niệm rất lớn là có thể chữa khỏi nhiễm HIV cho một người nào đó nếu có thể điều trị đủ sớm cho họ".
Trẻ sơ sinh đầu tiên nhiễm HIV đã hồi phục, bây giờ nổi tiếng là "Em bé Mississippi". Trẻ Mississippi này bây giờ đã hơn 3 tuổi, vẫn duy trì tình trạng không còn HIV
Em bé Mississippi được sinh ra từ một người mẹ đã không chăm sóc trước khi sinh và không biết rằng cô đã bị nhiễm HIV. Các bác sĩ đã chuyển bé đến trường Đại học Mississippi và bé bắt đầu điều trị ARV với phác đồ AZT, 3TC và Nevirapin vào khoảng 31 giờ đến 7 ngày sau khi sinh. Sau khi có kết quả khẳng định nhiễm HIV (HIV-1 DNA dương tính trong máu ngoại vi vào lúc 30 giờ; HIV-1 RNA 19.812 copies/mL trong máu ngoại vi vào lúc 31 giờ) các bác sỹ đã chuyển sang điều trị cho em bé phác đồ Zidovudine, Lamivudine, Lopinavir/ritonavir. Sau 19 ngày, xét nghiệm HIV-1 RNA giảm rõ rệt chỉ còn 265 copies /mL. Và tất cả các đánh giá tải lượng virus sau đó chỉ còn ở mức <48 copies/mL. Tổng số 16 lần xét nghiệm tải lượng virus khác nhau đã được thực hiện trong giai đoạn bé từ 1-26 tháng tuổi. Sau 18 tháng, người mẹ không đưa em bé đến khám theo lịch hẹn và ngừng cho bé uống thuốc. Năm tháng sau, em bé lại được đưa đến khám. Các bác sĩ rất lo HIV trong em sẽ sinh sôi nẩy nở lên gấp nhiều lần. Thay vào đó, họ thực sự ngạc nhiên vì đã không tìm thấy HIV mặc dù đã sử dụng các xét nghiệm có thể phát hiện vi rút không hoạt động ở những bệnh nhân người lớn được điều trị thành công.
Em bé thứ hai được báo cáo lần này là một bé gái sinh ra tại Bệnh viện Nhi Miller tại Long Beach, California. Bây giờ em đã 9 tháng tuổi và dường như không còn HIV trong máu. Mẹ em bé, người đang mắc AIDS tiến triển và bị bệnh tâm thần, đến bệnh viện khi chuyển dạ, cô đã được bác sỹ kê đơn thuốc ARV để dự phòng lây truyền mẹ con, bảo vệ em bé của mình, nhưng cô đã không uống thuốc. Bốn giờ sau khi sinh, bé được lấy máu xét nghiệm HIV và ngay lập tức bắt đầu được uống ba loại thuốc AZT, 3TC và Nevirapine ở liều cao để điều trị. Hiện nay em bé Long Beach vẫn được chăm sóc nuôi dưỡng. Người mẹ vẫn sống khỏe mạnh.
Tuy nhiên, các bằng chứng này chưa chính xác và đầy đủ để mô tả em bé đã được "chữa khỏi" hoặc thậm chí là "thuyên giảm" bởi em vẫn còn đang được điều trị thuốc ARV. Nhưng các xét nghiệm máu nhạy cảm nhất hiện nay vẫn không tìm thấy HIV hoặc khả năng nhân lên của HIV. Em bé được mô tả như tình trạng "chuyển đảo huyết thanh HIV âm tính ". Cả DNA và RNA của HIV được tìm thấy trong mẫu máu đầu tiên và mẫu dịch não tủy của bé. Vì vậy hầu như chắc chắn bé đã bị nhiễm HIV khi sinh . Sau khi được điều trị, HIV đã bắt đầu biến mất từ sáu ngày sau khi sinh và đã không phát hiện được trong vòng 11 ngày.
Một điều có thể được coi là phi đạo đức y tế nếu chúng ta dừng điều trị ARV cho em bé vào lúc này. Tuy nhiên các nhà khoa học đang cân nhắc xem xét việc dừng điều trị một thời gian ngắn để xem những gì sẽ xảy ra nếu em bé vẫn ở trong tình trạng không còn HIV khi em bé hai tuổi.
Các bằng chứng khoa học này hiện đang được xem xét tại Hoa Kỳ, Nam Phi và Brazil trong việc đưa ra khuyến cáo sử dụng phác đồ kết hợp 3 thuốc ARV ngay lập tức để điều trị cho trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV nhằm ngăn ngừa việc lây truyền HIV từ mẹ sang con ở các bà mẹ nhiễm HIV nhưng đã không dùng thuốc ARV (Hằng năm, có khoảng 200 trẻ em nhiễm HIV do lây truyền HIV từ mẹ sang con).
Tiến sĩ Steven G. Deeks, một chuyên gia về HIV/AIDS tại Đại học California, San Francisco cho biết em bé Long Beach cung cấp bằng chứng thuyết phục hơn về việc bắt đầu điều trị sớm vào lúc sinh dường như để diệt vi rút trước khi thiết lập một hồ chứa vĩnh viễn. "Nhưng một điều chắc chắn sẽ rất tốt đẹp nếu chúng ta có được quyết định khi nào ngừng điều trị”, ông nói thêm. "Đó là câu hỏi tiếp theo dành cho chúng ta???"
Cho đến nay, trường hợp người lớn duy nhất được ghi nhận chữa khỏi nhiễm HIV là Timothy Brown, còn được gọi là “bệnh nhân Berlin." Năm 2006, trong khi đang điều trị HIV, ông Brown được chẩn đoán ung thư máu (Leukemia). Bác sỹ đã điều trị cho ông bằng cách cấy tế bào gốc từ một người bẩm sinh có đột biến gen và miễn dịch với HIV. Sau khi cấy ghép, ông Brown đã có thể ngừng điều trị HIV mà không hề có biểu hiện nào là bị bệnh trở lại.
http://www.vaac.gov.vn