Chốn mưu sinh của hàng chục chàng trai nghiện hút khao khát rũ bỏ quá khứ
Họ đã từng có một thời nghiện ngập, bài bạc, đánh lộn. Rồi bằng chính sự lay thức của cuộc sống, họ đã đi cai nghiện và làm lại cuộc đời. Chợ cá đầu mối phường Yên Sở (quận Hoàng Mai, Hà Nội) là nơi khoảng 20 người cai nghiện thành công tham gia buôn bán, làm ăn lương thiện để quên đi quá khứ.
Một thời lầm lỗi
Quãng đầu những năm 2000, nhiều vùng quê phải chịu chung "vết thương" đô thị hóa. Yên Sở cũng vậy, ruộng đất bị thu hẹp, nhường chỗ cho nhà cao tầng, các dự án. Nhiều người được đền bù tiền thu hồi đất, ngoài xây dựng nhà cửa, họ cũng "nướng" vào lô đề, cờ bạc, hụi họ… Đám thanh niên cũng vì thế bốc đồng, dính vào ma túy, nghiện hút. Rất nhiều thanh niên lứa tuổi sinh năm từ 1975 đến 1985 ở phường mắc nghiện. Họ đua đòi, trốn gia đình chích hút. Liều lượng tăng dần theo thời gian và "độ lì" của cơ thể. Một số thanh niên làm việc ở chợ cá cũng chẳng giữ nổi tiền, kiếm được bao nhiêu đều bị "nàng tiên nâu" đốt hết. Ông Trịnh Cao Phượng, Tổ trưởng Tổ quản lý chợ cá Yên Sở tâm sự: "Lúc cầm tiền thì nhiều người mừng lắm, một số lại chẳng biết sử dụng thế nào cho đúng. Đám thanh niên thì chơi bời, rồi sa đà vào nghiện hút. Một số người chơi hụi họ cũng bị vỡ nợ, sinh ra các tiêu cực khác…".
Người dân ở Yên Sở ngày đó còn chưa quên những thời điểm có đến mấy chục trai tráng trong phường mắc nghiện, nhiều gia đình điêu đứng vì tài sản bị tiêu tán bởi "nàng tiên nâu". Một số gia đình có ý thức cai nghiện cho con, nhưng chỉ cắt cơn được vài ngày rồi tái nghiện. Sau đó, rất nhiều người đã bị đưa đi cai nghiện bắt buộc. Là một người có con trai bị nghiện hút và phải trải qua những tháng ngày đau đớn mà cơn lốc ma túy mang lại ông Trần Xuân Hà, một người dân ở phường Yên Sở đã tâm sự rằng: "Nhiều lúc tôi không thể tưởng tượng nổi nơi mình sinh sống lại nhiều người nghiện ngập đến thế. Cứ ra đường là va phải người nghiện. Đó là một cơn "bão" mà tôi được biết, nó xảy ra ở rất nhiều nơi giàu xổi, khi mà công ăn việc làm không được chăm lo. Tuy nhiên giờ thì đã ổn hơn rồi!". Cái sự "ổn" mà ông Hà nhắc đến ở đây ngoài sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền khiến cho "phong trào" nghiện dần dần bị đẩy lùi thì việc người cai nghiện thành công tham gia buôn bán, kiếm cái ăn, bằng việc làm lương thiện, quên đi quá khứ cũng khiến cho người dân hết sức phấn khởi.Anh Cao Văn Hiển (bên trái) đang giao cá cho khách hàng
Tự lột xác
Qua sự giúp đỡ của công an quận Hoàng Mai và công an phường Yên Sở tôi đã có một cuộc gặp những thanh niên đã một thời lầm lỡ, nay đã biết "quay lại là bờ", tham gia kiếm sống, làm việc lương thiện nơi chợ cá Yên Sở. Anh Cao Nam Thắng (SN 1979) ở tổ 26 Yên Sở, một trong số hàng chục người bị đưa đi cai nghiện bắt buộc, sau 2 năm đã đoạn tuyệt hẳn ma túy, về kinh doanh buôn bán tại chợ cá và phát đạt. Qua tâm sự, anh Thắng cho biết, bản thân dính vào ma túy từ năm 1997. Năm 2004, anh bị buộc đi cai tại Trung tâm Giáo dục lao động xã hội số 4 (Hà Nội). Sau hai năm trở về, anh đã trở thành con người hoàn toàn khác. "Khi tôi dính vào ma túy, gia đình khổ tâm lắm. Nhất là bố mẹ, vì con nghiện ngập nên rất xấu hổ với hàng xóm, bạn bè. Khi còn trong trại, tôi nghĩ ngợi rất nhiều. Bố tôi vào thăm, nhìn dáng vẻ đau khổ của ông tôi đã khóc và hứa sẽ thay đổi. Trong "khóa" đi cai cùng tôi ngày đó có 18 người, nhiều người ở Yên Sở, một số người đã đoạn tuyệt hẳn, không tái nghiện", anh Thắng vui mừng tâm sự.
Hiện nay, đều đặn hàng tuần anh Cao Nam Thắng vẫn tập trung các bạn bè cùng hoàn cảnh gặp gỡ ở một quán cà phê trong địa bàn phường để tâm sự, hỏi han, bảo ban nhau làm ăn lương thiện. Mỗi khi nghe tin thanh niên nào "thấp thoáng" dùng ma túy sẽ tiếp cận để động viên không dùng, khỏi hại người, thiệt thân, mà gia đình cũng đỡ phải khốn đốn. Anh Thắng thổ lộ: "Xưa chúng tôi làm bao nhiêu, hút hết bấy nhiêu. Nay anh em mải mê làm, quên luôn ma túy. Hiện nay ở khu vực chợ cá, không còn người đang nghiện. Dù làm ở chợ cá, công việc bận rộn, vất vả, nhưng cũng phù hợp với sức của anh em. Ai được ăn bữa trưa thì mức lương 5 triệu đồng. Như thế là ổn rồi". Những người cùng "lột xác", làm nên sự sôi động, sức sống của chợ cá đầu mối lớn nhất Thủ đô ngoài Thắng còn là các anh Nguyễn Duy Nghị (tổ 17), Lê Duy Hiền (tổ 18), Nguyễn Văn Thắng (tổ 21)… Hiện tại, nhiều người đã xây dựng gia đình, có con, nguồn thu ổn định. Gặp các thanh niên này, trong mỗi người đều có những dự định riêng. Người thì đầu tư để mở mang cơ sở kinh doanh, người đầu tư mua ô tô tải chở cá, một số dự định lấy vợ, sinh con. Theo họ, khi có công ăn việc làm ổn định, thu nhập khá, có sự động viên giúp đỡ của gia đình, thì trong thâm tâm chỉ luôn nghĩ đến việc kiếm tiền, từ đó không dính dáng đến các tệ nạn khác.
Khao khát rũ bỏ quá khứ
Cũng là người làm lại cuộc đời sau một thời gian dài làm nô lệ cho ma túy, ăn chơi trác táng, năm 2004 anh Cao Văn Hiển (tổ 18 Yên Sở) viết đơn xin đi cai nghiện. Trước đó, anh Hiển đã khiến bố mẹ ra đường chẳng dám nhìn ai, kinh tế gia đình sa sút, cô vợ xinh xắn chán nản bỏ về nhà mẹ đẻ. Sau hai năm ra trại, Hiển đã có cuộc "lột xác". Ngược lại quá khứ, anh Hiển cho biết đã có lúc nghĩ mình sẽ mãi rơi vào con đường tăm tối, thậm chí sẽ phải đi trộm cắp để có tiền chích hút như một số người đã từng làm. Nay "quay lại và tìm thấy bờ" anh Hiển, anh Thắng và nhiều người thoát nghiện khác hiện đang lao động lại chợ cá Yên Sở. Anh Hiển nói: "Tôi cưới vợ từ năm 2001, vì nghiện nặng, vợ không chịu được nên bế con về nhà mẹ đẻ. Tôi cứ nghĩ sẽ mất tổ ấm nhỏ. Nhưng không ngờ, khi tôi tu trí làm ăn ở chợ, rồi thầu đầm nuôi cá, người vợ ấy nhận ra tôi đã thay tâm đổi tính, nên cùng về xây đắp hạnh phúc. Nếu không có lao động, không có quyết tâm dứt bỏ sự rủ rê của những phần tử xấu thì làm sao tôi lấy lại được gia đình". "Để "lột xác" thành công rất cần ý chí quyết tâm làm lại mình của mỗi người. Nhưng trước hết là mỗi người có một khao khát giũ bỏ quá khứ", anh Cao Văn Hiển khẳng định. Chung tâm sự với anh Hiển, anh Nguyễn Thanh Nghi vẫn hùi hụi tiếc, giá mình không lú lẫn cuốn theo vòng xoáy ma túy, thì đến nay có lẽ anh đã… khác nhiều rồi, bởi một số người bạn của anh không nghiện, được học hành tử tế, nay họ cũng đã thành đạt, trở thành "ông nọ bà kia". "Giờ mỗi khi nhìn thấy họ trong tôi là một cảm giác tiếc nuối và đầy mặc cảm, nhưng biết ân hận thì đã muộn. Nhưng cũng may gia đình còn hiểu và giúp đỡ chúng tôi, bà con ở chợ vẫn cho anh em chúng tôi cơ hội làm lại cuộc đời", anh Nghi tâm sự.
Trò chuyện với chúng tôi, chỉ huy Công an phường Yên Sở cho biết: Hiện nay, với sự quyết tâm những anh em đã đi cai nghiện trở về đã tái hòa nhập cộng đồng đều làm ăn tốt, góp phần giữ gìn an ninh trật tự tại địa bàn phường nói chung và khu vực chợ cá nói riêng. Nhiều hộ dân luôn tích cực giúp đỡ những thanh niên từng mắc sai lầm để cùng nhau phát triển. Các hộ kinh doanh trong chợ cá đã cam kết nói không với tệ nạn xã hội. Rời chợ cá Yên Sở, tạm biệt những thanh niên từng lầm lỗi, tôi nhận thấy ở họ sự quyết tâm, hăng hái làm việc, mưu sinh. Tuy đã từng có một quá khứ lầm lỗi nhưng họ đã biết nhận ra lỗi lầm của mình và quan trọng hơn, những con người ấy đã quay lại với xã hội, với cuộc sống bằng chính sức lực và khả năng lao động nghiêm túc của mình.
Nguyễn Văn Học
