Có thể điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con
16/6/2014 16:57
Y học đã chứng minh, tư vấn xét nghiệm HIV trước sinh đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đánh giá tình trạng HIV của phụ nữ mang thai, từ đó xác định các can thiệp phù hợp, đặc biệt là dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
Người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS là nguồn lây truyền HIV duy nhất ở phần lớn các dịch của cơ thể như máu, tinh dịch, dịch tiết âm đạo, nước bọt, sữa mẹ... Tuy nhiên, chỉ có trong máu và dịch sinh dục (tinh dịch của nam và dịch tiết âm đạo nữ), trong sữa của người mẹ nhiễm HIV mới có đủ lượng HIV có thể làm lây truyền HIV từ người này sang người khác. Do đó, trên thực tế HIV chỉ có lây truyền qua đường máu, đường sinh dục, đường từ mẹ sang con.
Trong quá trình sinh nở, HIV từ nước ối, dịch tử cung, dịch âm đạo của mẹ xâm nhập vào trẻ khi sinh (qua niêm mạc mắt, mũi, hậu môn hoặc vết xây sát của trẻ). Khi sinh, HIV cũng có thể từ trong máu mẹ thông qua các vết loét của cơ quan sinh dục mẹ mà dính vào cơ thể như niêm mạc của trẻ sơ sinh. Hay trong quá trình cho con bú, HIV có thể lây qua sữa mẹ hoặc qua các vết nứt ở núm vú người mẹ, nhất là khi trẻ đang có tổn thương ở miệng hoặc khi trẻ mọc răng cắn núm vú dẫn đến chảy máu...
Đồng chí Lục Văn Trường- Giám đốc Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Bắc Kạn chia sẻ: Việc xét nghiệm sớm trong khi mang thai là rất cần thiết, bởi trong tất cả các giai đoạn có thể dẫn đến lây nhiễm. Nếu người mẹ biết rõ tình trạng nhiễm HIV của mình và được tư vấn, hỗ trợ chăm sóc và điều trị thuốc ARV kịp thời, sẽ tốt cho sức khỏe của chính bà mẹ và con mình. Nếu áp dụng các biện pháp sinh đẻ và chăm sóc thích hợp, dùng thuốc dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con theo đúng hướng dẫn, sẽ giảm đáng kể từ 30% xuống còn 5% số trẻ bị nhiễm HIV từ mẹ. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào thời điểm bắt đầu dùng thuốc, việc tuân thủ điều trị... trong điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, sẽ làm giảm số trẻ sinh ra bị nhiễm HIV từ mẹ.
Cũng theo bác sĩ Lục Văn Trường, trước khi mang thai hoặc có thai tháng đầu tiên, người mẹ nên xét nghiệm sớm, đó là biện pháp tốt nhất để kiểm soát lây truyền sang con. Khi xét nghiệm, biết mình bị nhiễm HIV, bên cạnh việc chăm sóc thai nghén như bao bà mẹ khác, người mẹ nhiễm HIV còn được chăm sóc và điều trị về HIV phòng tránh lây truyền sang con. Ngay những tuần đầu của thai kỳ, người mẹ sẽ được tư vấn nhiều hơn về các vấn đề như dinh dưỡng, xét tiêu chuẩn điều trị ARV từ tuần thai thứ 14... Ngoài ra, nếu không đủ điều kiện để điều trị ARV, người mẹ sẽ được uống thuốc dự phòng lây truyền cho con từ tuần thai thứ 28. Như vậy sẽ rất hiệu quả trong việc giảm đến mức thấp nhất lượng vi rút trong mẹ và hạn chế tình trạng lây truyền sang con; em bé sẽ được chăm sóc và điều trị kịp thời giúp cho sức khỏe được cải thiện và tránh mắc những bệnh nhiễm trùng cơ hội.
Việc đánh giá tình trạng lâm sàng, miễn dịch cho người mẹ cũng như theo dõi thai nghén định kỳ và chỉ định điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con phù hợp theo đúng hướng dẫn, sẽ làm giảm thấp đáng kể nguy cơ lây truyền HIV cho trẻ./.
Quý Đôn
