Loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con
Ngày cập nhật: 24/07/2014 4:57:04 SA
(QT) - Được triển khai tại Việt Nam từ năm 2003, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (LTMC) bao gồm: Tư vấn xét nghiệm HIV với phụ nữ mang thai (PNMT), điều trị dự phòng bằng thuốc kháng HIV cho PNMT nhiễm HIV và con của họ, tư vấn nuôi dưỡng trẻ; sinh đẻ an toàn, chăm sóc và điều trị tiếp tục cho mẹ và con sau khi sinh. Sau khi sinh, mẹ tiếp tục được chăm sóc, điều trị HIV tại các cơ sở điều trị HIV/AIDS và trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV được điều trị dự phòng bằng Cotrimoxazole từ 4 tuần tuổi, tư vấn nuôi dưỡng, xét nghiệm chẩn đoán sớm tình trạng nhiễm HIV ở trẻ khi được 2 tháng tuổi. Nếu trẻ có xét nghiệm HIV dương tính thì được điều trị bằng thuốc ARV. Lây nhiễm từ mẹ sang con là một trong những đường lây truyền chính của HIV/ AIDS. Việc LTMC để lại hậu quả rất nặng nề cho trẻ, gia đình và xã hội vì các trẻ nhiễm HIV cần được chăm sóc và điều trị suốt đời. Đối với những PNMT nhiễm HIV, nếu không có các biện pháp can thiệp, dự phòng thì khả năng LTMC là rất cao, khoảng 30-45%. Chính vì vậy, việc áp dụng các biện pháp dự phòng LTMC trong thời gian qua đã giúp giảm rất nhiều tỷ lệ trẻ nhiễm HIV từ mẹ: Năm 2010, tỷ lệ trẻ nhiễm HIV từ mẹ đã giảm còn 10,8%; năm 2013, trong số 1.985 trẻ sinh từ mẹ nhiễm HIV được làm xét nghiệm HIV thì tỷ lệ trẻ 2 tháng tuổi nhiễm HIV đã giảm còn 4,4%. Đồng thời, số PNMT được xét nghiệm và được dự phòng LTMC bằng thuốc ARV liên tục tăng qua các năm. Trong quý I/2014 đã có 327.265 PNMT được tư vấn về xét nghiệm HIV, trong đó có 250.426 người được xét nghiệm HIV (76,5%), gồm cả xét nghiệm trong thời gian mang thai và vào lúc chuyển dạ. Qua đó đã phát hiện 420 trường hợp nhiễm HIV (tỷ lệ 170/100.000 người) và có 370 PNMT nhiễm HIV đã sinh con được điều trị dự phòng LTMC.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, các hoạt động dự phòng LTMC hiện đang được ưu tiên triển khai bao gồm: Truyền thông về lợi ích của dự phòng LTMC; mở rộng tư vấn xét nghiệm HIV sớm với PNMT để phát hiện các trường hợp nhiễm HIV; điều trị ARV sớm cho các PNMT nhiễm HIV bằng phác đồ 3 thuốc ARV không phụ thuộc vào số lượng tế bào CD4 và tuổi thai; chăm sóc mẹ và trẻ sau khi sinh, cho trẻ ăn sữa thay thế sữa mẹ (không bú mẹ)... Việc triển khai tốt các hoạt động dự phòng này có thể khống chế tỷ lệ LTMC xuống dưới 2%, tức là loại trừ được LTMC, tiến đến việc loại trừ nguy cơ trẻ bị lây nhiễm HIV từ mẹ có HIV dương tính.
Để đạt được mục tiêu khống chế lây nhiễm HIV từ mẹ và hướng tới loại trừ trẻ nhiễm HIV từ mẹ vào năm 2015 thì phụ nữ nhiễm HIV và PNMT nhiễm HIV cần phải biết tình trạng nhiễm HIV của mình bằng cách tiếp cận sớm với tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện, được điều trị ARV kịp thời và con của họ được điều trị bằng thuốc ARV và được nuôi dưỡng phù hợp. Tháng cao điểm Dự phòng LTMC năm 2014 được Bộ Y tế tổ chức trong cả nước đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của người dân và của các cấp lãnh đạo về lợi ích của dự phòng LTMC, huy động sự ủng hộ, tham gia của cộng đồng vào các hoạt động dự phòng LTMC nhằm làm giảm đến mức thấp nhất tỷ lệ trẻ em bị nhiễm HIV do mẹ truyền sang; tăng cường cung cấp dịch vụ dự phòng LTMC, trong đó tập trung làm giảm sự lây truyền HIV trong phụ nữ mà đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV ở PNMT để kịp thời can thiệp toàn diện các biện pháp dự phòng đối với mẹ và con để ngăn chặn tình trạng lây nhiễm HIV từ mẹ.
Có thể tin tưởng rằng, khắc phục tình trạng nhiều PNMT không tiếp cận được các dịch vụ dự phòng LTMC do thiếu thông tin, thiếu kiến thức về phòng chống HIV/ AIDS nói chung và dự phòng LTMC nói riêng nên không chủ động tìm kiếm dịch vụ cũng như do sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS; triển khai thực hiện đầy đủ các hoạt động của chương trình dự phòng LTMC toàn diện để phụ nữ nhiễm HIV nhận được các can thiệp phù hợp và kịp thời, đặc biệt là PNMT nhiễm HIV được điều trị ARV sớm,… thì hoàn toàn có thể thực hiện được mục tiêu loại trừ LTMC. THỤC KHANH
http://baoquangtri.vn/default.aspx?T...1&ItemID=83923
