Dùng thuốc cai nghiện không đúng sẽ gây tai biến nguy hiểm
Dùng thuốc cai nghiện không đúng sẽ gây tai biến nguy hiểm
Thứ tư 18/03/2015 14:46
Việc tự ý sử dụng bừa bãi thuốc cắt cơn, chống tái nghiện có thể đem đến những hệ lụy nguy hiểm.
Cần tuân thủ quy trình điều trị
Cai nghiện ma túy không đơn thuần chỉ cắt cơn, giải độc mà phải tuân thủ chặt chẽ quy trình điều trị phục hồi sức khỏe thể chất, tâm lý, cải thiện hoàn cảnh của người bệnh thì mới có hiệu quả và tránh được những tác hại khó lường do độc tính của thuốc gây ra.
Hiện thuốc cai nghiện chỉ được sử dụng ở các trung tâm điều trị cai nghiện. Tuy nhiên, chỉ cần vào Google gõ ba chữ “thuốc cai nghiện”, “chống tái nghiện”… xuất hiện hàng loạt thuốc khác nhau được quảng cáo rầm rộ. Ngoài quảng cáo công dụng của thuốc, không hề có bất cứ khuyến cáo gì về các triệu chứng nguy hiểm có thể xảy ra nếu sử dụng không đúng.
Không thể coi điều trị cắt cơn giải độc là một giải pháp thật sự đối với cai nghiện ma túy. Đây chỉ là việc làm đầu tiên và quan trọng cho một quá trình điều trị nghiện lâu dài và liên tục. Tất cả các thuốc hỗ trợ điều trị cai nghiện chỉ giúp bệnh nhân giảm thiểu các triệu chứng của “hội chứng cai” và giúp họ vượt qua cơn hành hạ do thèm ma túy.
Đối với mỗi người nghiện đều có một phác đồ điều trị riêng. Các phác đồ và thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy đang chứng minh hiệu quả và được Bộ Y tế cho phép sử dụng trong thời gian hiện tại chỉ bao gồm: Phác đồ an thần kinh, phương pháp điện châm, thuốc Cedemex, thuốc Bông sen, thuốc Camat (BSA52), phương pháp dùng thuốc đối kháng Naltrexone và gần đây là phương pháp điều trị thay thế Methadone.
Từ các phác đồ, bác sĩ kê đơn thuốc và người nghiện phải sử dụng theo sự hướng dẫn. Tuy nhiên, cũng không nên hiểu là thuốc cai có thể giúp cai nghiện hẳn. Bên cạnh đó, quá trình sử dụng các loại thuốc cắt cơn, giải độc có thể gây phản ứng nên bệnh nhân phải có bác sĩ trực bên cạnh và có trang thiết bị cần thiết để có thể cấp cứu người bệnh khi tai biến xảy ra.
Một số bậc cha mẹ muốn tìm mua thuốc giúp con em mình cai nghiện ma túy tại nhà. Đây là cách làm không đúng vì nếu dùng sai thuốc có thể gây tai biến nguy hiểm.
Cũng giống như nhiều nơi trên thế giới, người nghiện ma túy thường sử dụng heroin (còn gọi là bạch phiến, hàng trắng) và dùng con đường tiêm chích. Heroin là loại ma túy mạnh thể hiện ở chỗ gây nghiện rất nhanh (dùng thử một lần có thể bị nghiện) và nếu đã bị nghiện, ngưng sử dụng sẽ bị hội chứng cai thuốc rất nặng nề (bị cơn vật vã rất trầm trọng so với nghiện một số ma túy khác).
Vì vậy, trong phương pháp cai nghiện ma túy hiện nay, đặc biệt cai nghiện heroin, người ta dùng thuốc gọi là thuốc điều trị duy trì (maintenance drug). Đó là thuốc thực chất cũng bắt nguồn từ ma túy, được tổng hợp theo phương pháp hóa học dựa vào sự thay đổi cấu trúc hóa học của morphin (là chất được trích từ thuốc phiện) để có tác dụng tương tự hoặc đối kháng với ma túy.
Những loại thuốc dùng cai nghiện
Hiện nay trên thế giới có ba loại thuốc được dùng để cai nghiện ma túy bao gồm: Methadone, Buprenorphine và Naltrexone.
Methadone dùng liều uống từ 5-10mg mỗi lần, uống 2-3 lần/ngày và dùng trong hai ba ngày. Methadone được dùng giải độc cho người nghiện heroin. Sau một thời gian thay thế heroin, Methadone sẽ được ngưng dùng và gây hội chứng cai thuốc nhẹ nhàng mà người nghiện chấp nhận được. Dùng Methadone uống cai nghiện có lợi điểm là sẽ hạn chế sự lây lan HIV/AIDS.
Nếu người nghiện ma túy, đặc biệt người đã bị nhiễm HIV, thay vì tiêm chích thuốc phiện, heroin đổi sang uống (dạng viên hay dung dịch) hoặc ngậm dưới lưỡi rõ ràng sẽ giảm thiểu sự lây lan tác nhân gây bệnh từ người đã bị nhiễm sang người chưa bị nhiễm do trao đổi bơm kim tiêm (nên lưu ý, không chỉ HIV lây qua con đường tiêm chích mà các tác nhân gây bệnh khác như siêu vi gây viêm gan B, C cũng lây nhiễm qua con đường này).
Đối với thuốc Buprenorphine, loại thuốc này được ghi nhận không gây tác dụng phụ ức chế hô hấp và rất ít gây nghiện, ít gây nghiện hơn cả Methadone. Buprenorphine hiện nay được sử dụng làm thuốc cai nghiện ma túy ở một số nước châu Âu. Dùng liều 6-8mg ngậm dưới lưỡi, Buprenorphine dùng làm thuốc cai nghiện tương đương với 60mg Methadone.
ThuốcNaltrexone là thuốc có tác dụng đối kháng và được dùng làm thuốc giải độc khi ngộ độc liều cao heroin (nhiều bệnh viện ở TP.HCM hiện dùng thuốc giải độc này ở cấp cứu ngộ độc heroin).
Dùng bằng đường uống, Naltrexone hấp thu tốt và cho tác dụng kéo dài. Với liều 100mg, thời gian bán thải khoảng 14 giờ, Naltrexone khóa tất cả tác dụng của việc tiêm heroin hoặc hít heroin đến 48 giờ.
Từ năm 2000, ở một số nơi như TP.HCM đã đặt vấn đề dùng Methadone để cai nghiện ma túy. Gần đây, một số nơi ở miền Bắc bắt đầu triển khai dùng Naltrexone để thay thế và duy trì trị cai nghiện heroin.
Để tránh những hậu quả xấu, người tiêu dùng không nên sử dụng những loại thuốc cắt cơn, chống tái nghiện bán qua mạng hay theo kiểu hàng xách tay vì những loại thuốc này chất lượng không được đảm bảo nên khi sử dụng có thể gây nguy hiểm tính mạng.
Người nghiện ma túy cần đến các trung tâm cai nghiện hoặc các phòng, đơn vị tham vấn sức khỏe cộng đồng để được tham vấn về vấn đề cai nghiện. Song song việc dùng thuốc bệnh nhân có thể lao động, học tập và sinh hoạt cùng gia đình để đạt được hiệu quả cao nhất trong điều trị.
