Vối: thanh nhiệt, mát huyết

Vối: thanh nhiệt, mát huyết

Thứ Bảy 2/4/2016 02:15:10 PM


SKĐS - Vối có hai loại vối nếp và vối tẻ, vối tẻ còn có tên gọi vối trâu, lá to màu xanh đậm.


Vối có hai loại vối nếp và vối tẻ, vối tẻ còn có tên gọi vối trâu, lá to màu xanh đậm. Vối nếp lá nhỏ hơn, có màu ngà vàng, khi nấu nước có mùi thơm dễ chịu, khi uống nước thì vối nếp đậm đà, ngon hơn vối tẻ. Vối quanh năm xanh tốt, tháng 3-4 âm lịch ra hoa, tháng 8 quả chín, người ta hái quả đã già vào tháng 5-6 phơi khô làm thuốc - tên thuốc là mạn kinh tử.

http://suckhoedoisong.vn/thumb_342x1...1459261501.jpg

Tuỳ theo yêu cầu của bài thuốc mà việc bào chế (sao tẩm) sẽ khác nhau: nếu trị các chứng ở gan sao với giấm; nếu trị chứng đau đầu, phong thấp, co giật sao với rượu; nếu chỉ thanh nhiệt giải độc thì không sao (để khô). Theo Đông y, mạn kinh tử (quả vối) có vị đắng cay, tính hơi hàn vào các kinh can, phế và bàng quang, có tác dụng làm mát huyết, tán phong nhiệt, điều trị các chứng:

Cảm mạo do phong nhiệt, nhức đầu, chóng mặt, tê thấp, co giật, đau mắt do phong nhiệt, mắt mờ nhìn không rõ.


Lá vối: vị đắng cay, hơi chát, tính mát, có tác dụng điều hòa gan, phổi và bàng quang. Nước lá vối sắc đặc có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau, giảm huyết áp do gan nóng, tiêu đờm bình suyễn. Dùng lá nấu nước uống hằng ngày để tiêu thực, làm giảm mỡ trong máu, về mùa hè làm mát huyết, trị cảm nắng, khi làm việc ngoài trời nắng, uống nước lá vối có tác dụng điều hòa thân nhiệt.


Nụ vối: Người ta thu hoạch hoa vối khi chưa nở gọi là nụ vối, phơi khô dùng nấu nước uống thay chè có tác dụng như lá vối. Ngoài ra, nụ vối còn dùng làm thuốc điều trị một số bệnh.


Một số bài thuốc trị bệnh có dùng mạn kinh tử.



Chữa đau đầu mắt mờ: mạn kinh tử 10g, cúc hoa 8g, tế tân 3g, xuyên khung 6g, cam thảo 4g, bạch chỉ 6g sắc với 600ml nước lấy 200ml chia 3 lần uống trong ngày, uống trước khi ăn. Uống liên tục 20 ngày.


Chữa gan nhiễm mỡ: mạn kinh tử 20g, hạ khô thảo 20g, hà diệp (lá sen phơi khô) 20g, ô mai 5 quả đun nước uống hàng ngày.


Chữa tăng huyết áp: mạn kinh tử, hoa hòe, cát căn, mỗi vị 10g. Sắc uống.


Chữa đau mắt có màng, sưng đỏ: mạn kinh tử 12g, thảo quyết minh, hạt mã đề, hạt ích mẫu, mỗi vị 10g. Tán bột mịn ngày 2 lần, mỗi lần 6g, uống với nước ấm.


Chữa tiểu tiện không thông: mạn kinh tử sấy khô, bỏ tạp chất, tán bột mịn uống với nước ấm, ngày 3 lần, mỗi lần 3g.


TTND.BS. Nguyễn Xuân Hướng




http://suckhoedoisong.vn/voi-thanh-n...t-n114333.html

Vối: thanh nhiệt, tốt cho tiêu hóa

Thứ Hai 2/5/2016 04:56:35 PM


SKĐS - Cây vối thuộc họ sim. Cây mọc nhiều ở nước ta. Nước vối dân dã mà bình dị, là thức uống quen thuộc ở các miền quê nhưng hơn cả vối còn có nhiều tác dụng quý với sức khỏe.


Thông thường, người ta vẫn dùng lá và nụ tươi phơi khô để nấu nước uống và làm thuốc. Nếu dùng lá khô, người ta thường hái lá tươi bánh tẻ, rửa sạch, cho vào thùng, vò hay thúng, gài các thanh tre để ép chặt lá và không cho rơi vãi, úp thùng, vò hay thúng tạo độ nghiêng trên mặt đất giữ độ ẩm, ủ đến khi lá có màu đen đều thì lấy ra, rửa nhanh và phơi khô. Nước lá vối ủ có hương vị thơm ngon hơn. Hoa thu hái vào tháng 6, cũng được dùng pha trà uống (nước nụ vối).


Lá và nụ chứa tanin và tinh dầu bay hơi thơm, acid triterpenic.



Theo Đông y, vối vị đắng, chát, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải biểu, sát trùng, chỉ dương, kiện tỳ tiêu trệ, giúp ăn ngon, tiêu hóa tốt. Ở nhiều miền quê Việt Nam, mỗi khi ăn một bữa có nhiều thịt, mỡ, người ta thường nấu một nồi nước vối đặc để uống cả ngày. Chất đắng trong vối sẽ kích thích tiết nhiều dịch tiêu hóa, chất tanin bảo vệ niêm mạc ruột, còn chất tinh dầu có tính kháng khuẩn nhưng không hại vi khuẩn có ích trong ruột. Người ta cũng thường phối hợp lá vối với lá hoắc hương hãm uống giúp lợi tiêu hóa.

http://suckhoedoisong.vn/Images/duyl...8/nuoc_voi.jpg
Lá và nụ vối không chỉ làm thức uống giải khát thơm ngon mà còn là vị thuốc thanh nhiệt, sát trùng, tốt cho tiêu hóa.

Vối được dùng làm thuốc trong các trường hợp:



Chữa bỏng: vỏ cây vối cạo bỏ vỏ thô, rửa sạch, giã nát, hòa với nước sôi để nguội, lọc lấy nước, bôi lên khắp chỗ bỏng.



Chữa viêm gan, vàng da: dùng rễ 200g mỗi ngày, sắc uống.


Chữa viêm da lở ngứa và chốc đầu: sắc lá vối lấy nước đặc để bôi.


Chữa thấp chẩn cấp và mạn tính: lá vối tươi 50g, lá kinh giới 50g. Đun sôi kỹ, lấy nước rửa vết loét, kết hợp thuốc mỡ bôi.


Giải độc lá ngón: lá vối tươi 1 nắm; giã nát, ép lấy nước, thêm ít nước lọc ép lấy nước hai, hoà chung hai nước, uống hoặc bơm thẳng vào dạ dày.


Chữa đau bụng, đầy trướng, ăn không tiêu: vỏ vối 12g, bán hạ chế 8g, cát sâm sao 8g, cam thảo 4g. Sắc uống


Chữa tiêu chảy: lá vối 5-10g, vỏ rộp cây ổi (hoặc búp ổi) 10g, núm quả chuối tiêu khô 10g. Sắc với 400 ml, gạn cô lại còn 100ml, chia uống 2 lần trong ngày.


Hoặc vỏ vối 100g, vỏ sung 100g, lá ổi 100g, lá phèn đen 100g, vỏ cây đại 50g, hạt vải 50g, quế 30g. Sấy khô, tán bột, luyện với hồ làm hoàn bằng hạt đậu xanh. Người lớn uống 2 lần, mỗi lần 12g. Trẻ em tùy tuổi giảm liều.


Chữa đái tháo đường: lá vối 20 - 30g hãm hoặc sắc uống trong ngày. Người dân vùng Porto Alegre ở Brazil dùng 20g lá vối, 20g lá cây doi sắc uống thường xuyên để chữa đái tháo đường.


Theo kinh nghiệm dân gian, lá vối tươi có kết quả trị bệnh cao hơn so với lá vối đã ủ hoặc đã phơi khô.
TS. Nguyễn Đức Quang



http://suckhoedoisong.vn/voi-thanh-n...a-n115850.html