Giấu bệnh – mối nguy hiểm tiềm ẩn cho công tác phòng, chống HIV/AIDS
Giấu bệnh – mối nguy hiểm tiềm ẩn cho công tác phòng, chống HIV/AIDS
Thứ năm 26/05/2016 16:13
Là huyện nằm về phía Đông Nam của tỉnh Sơn La, hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của huyện Yên Châu đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là tình trạng giấu bệnh và sự kỳ thị phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS. Đây là mối nguy hiểm cho công tác phòng, chống HIV/AIDS mà Yên Châu cần sớm có giải pháp để khắc phục trong thời gian tới.
Phát hiện ca nhiễm HIV đầu tiên vào năm 2001, tính đến thời điểm hiện tại trên địa bàn huyện Yên Châu đã có 14/15 xã chiếm 93,3% số xã, thị trấn có người nhiễm HIV. Hiện nay trên địa bàn huyện Yên Châu đang triển khai các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS như triển khai dự án Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS, dự án (VAAC) mô hình tiếp cận - xét nghiệm - điều trị - duy trì; dịch vụ chăm sóc điều trị, dịch vụ cung cấp trao đổi bơm kim tiêm cho người nghiện chích ma túy, tiếp tục duy trì chương trình điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.
Để phòng, chống HIV/AIDS, trong những năm qua, thường trực Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức trong và ngoài nước cũng đã hỗ trợ tích cực để tỉnh Sơn La nói chung và huyện Yên Châu nói riêng cùng hướng tới mục tiêu 90-90-90 vào năm 2017.
Cùng với đó, là sự tham gia nhiệt tình của cán bộ y tế, đồng đẳng viên trong công tác tuyên truyền cũng như các hoạt động can thiệp giảm hại. Tại các trạm y tế xã, thị trấn đều có cán bộ chuyên trách, cộng tác viên; y tá có mặt tại các bản là hệ thống chân rết để tuyên truyền, phổ biến về công tác phòng chống HIV/AIDS.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Trung tâm Y tế huyện Yên Châu, tính đến tháng 5/2016 tỷ lệ nhiễm HIV ở huyện chủ yếu tập trung ở nhóm nam giới nghiện chích ma túy, phụ nữ nhiễm HIV chủ yếu là từ chồng nghiện chích ma túy nhiễm HIV và một số ít lấy truyền từ mẹ sang con. Nhận thức của người dân còn hạn chế nhất là nhân dân vùng sâu, vùng xa biên giới dẫn đến tình trạng phân biệt, kỳ thị người nhiễm HIV/AIDS, cũng như chưa nhận thức được lợi ích của việc xét nghiệm HIV và đi điều trị ARV sớm.
Tỷ lệ nhiễm chủ yếu là nam giới, song do nhận thức còn thấp nên việc tiếp cận vợ của những người nhiễm còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là còn tình trạng giấu bệnh đối với gia đình, người thân và bản thân người vợ cũng hỗ trợ chồng giấu bệnh. Đây là điều hết sức nguy hiểm cho công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Yên Châu, nhất là công tác dự phòng cho chính những người vợ có chồng nhiễm HIV.
Theo Phó khoa xét nghiệm Bệnh viện đa khoa huyện Yên Châu Hồ Thị Hồng, nhận thấy mối nguy hiểm từ chính những người vợ của những người nhiễm HIV, trung tâm y tế đã triển khai nhiều giải pháp, hành động để tiếp cận đối tượng này. Song do suy nghĩ không muốn tiết lộ bệnh của chồng vì sợ bị kỳ thị, sợ ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt cộng đồng nên việc tiếp cận gặp rất nhiều khó khăn. Thậm chí, cán bộ y tế đã về đến tận xã, bản thuyết phục đi xét nghiệm nhưng không thành.
Có thể nói chương trình phòng, chống HIV/AIDS ở huyện Yên Châu đang đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức; bên cạnh việc giấu bệnh, sự phân biệt kỳ thị của công đồng thì nguồn nhân lực y tế cơ sở chủ yếu là làm kiêm nhiệm và thiếu cán bộ cho công tác phòng chống bệnh dịch nói chung và công tác phòng, chống HIV/AIDS nói riêng; tài chính chủ yếu dựa vào viện trợ của quốc tế cũng là những khó khăn mà hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của huyện Yên Châu đang phải đối mặt.
Để hướng tới mục tiêu 90-90-90 để kết thúc dịch AIDS tại Sơn La nói chung và huyện Yên Châu nói riêng, theo Gám đốc Trung tâm Y tế huyện Yên Châu Lường Văn Quyết, ngành y tế cần tăng cường năng lực và phát triển hệ thống như kiện toàn các cơ sở điều trị HIV/AIDS để tiếp cận được với bảo hiểm y tế, nâng cao năng lực cán bộ y tế trong hệ thống y tế công, tư về chăm sóc và điều trị, thiết lập hệ thống cung ứng thuốc, sinh phẩm xét nghiệm… Đặc biệt, cần tăng cường công tác tuyên truyền đến tận thôn, bản để người dân hiểu rõ được tác hại của ma túy, sự ảnh hưởng của HIV/AIDS, cũng như vai trò quan trọng của việc điều trị bằng Methadone, ARV… chỉ có như vậy mới góp phần giảm được mối nguy hiểm tiềm ẩn trong công tác phòng, chống HIV/AIDS ở huyện Yên Châu.
Bích Ngọc
