Ghép tủy có thể tiêu diệt HIV triệt để trong tương lai?
Thứ ba 09/05/2017 15:01
Sau một thời gian dài, Timothy Brown vẫn là bệnh nhân duy nhất không bị nhiễm HIV trở lại nhờ ghép tủy. Một vài trường hợp khác đã được "chữa khỏi chức năng", mặc dù một số virus vẫn ngủ đông trong tế bào và họ không phải tiêm thuốc kháng virus nữa.
Mười năm trước, Timothy Brown - bệnh nhân ở Berlin (Đức) đã được xác nhận chữa khỏi HIV. Y học cho rằng việc ghép tủy để điều trị bệnh ung thư từ tủy người miễn nhiễm với HIV đã giúp tiêu diệt virus trong cơ thể ông. Nhưng bằng chứng từ một nhóm người cho thấy phản ứng miễn dịch xảy ra sau khi cấy ghép có thể là nguyên nhân tiêu diệt các tế bào nhiễm HIV.
Liệu pháp điều trị ung thư rất khắc nghiệt nên nó thường không được áp dụng cho những người bình thường hoặc mắc các bệnh khác. Tuy nhiên, nếu lý thuyết trên được chứng minh, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về phương pháp phòng chống HIV.
HIV nhắm tới các tế bào miễn dịch, khiến cơ thể người mất khả năng tự vệ trước các bệnh nhiễm trùng khác (nếu không điều trị). Trong trường hợp trên, Brown đã được ghép tủy để điều trị bệnh bạch cầu. Tủy xương đến từ một người có đột biến di truyền trong gen CCR5 làm cho các tế bào miễn dịch kháng HIV. Nhưng một số người tin tằng tác dụng phụ của việc cấy ghép là một phần nguyên nhân của việc quét sạch virus HIV ra khỏi cơ thể.
Khi thực hiện việc cấy ghép, tế bào miễn dịch của người hiến có thể tấn công các tế bào của người nhận. Việc ghép tủy xương cho Brown đã dẫn đến hiện tượng này khiến cho các tế bào miễn dịch của ông và các virus HIV bị tấn công và tiêu diệt.
Ông Javier Martínez-Picado, thuộc Viện nghiên cứu AIDS IrsiCaixa ở Barcelona, Tây Ban Nha cho biết: Có 6 người bị nhiễm virus HIV và bị ung thư như Brown đã được điều trị tương tự. Dường như virus HIV đã không còn tồn tại trong cơ thể của họ. Chỉ có một trong 6 người nhận được tủy xương từ một người có đột biến CCR5 nhưng cả 6 trường hợp đều tiêu diệt được các tế bào nhiễm HIV.
Hiện vẫn chưa chắc chắn rằng 6 người này không bị nhiễm HIV trở lại khi họ ngừng dùng thuốc chống HIV. Các chuyên gia cho rằng, vẫn cần phải tiếp tục theo dõi xem các bệnh nhân này có được chữa khỏi hoàn toàn hay không.
Annemarie Wensing thuộc Trung tâm Y tế Đại học Utrecht, Hà Lan, cho biết, nếu lý thuyết là đúng, đây sẽ là một phát hiện vĩ đại. Tất cả các xét nghiệm HIV trên 6 cá thể thử nghiệm đều cho kết quả âm tính trong 2 năm.
Gần đây, các chuyên gia nghiên cứu phát hiện ra cách tiếp cận đầy hứa hẹn khác để điều trị HIV. Đó là phương pháp "kick and kill" giúp virus không hoạt động ẩn trong tế bào và sau đó hướng mục tiêu điều trị vào những virus này. Phương pháp này đã giúp cho 5 người ngừng uống thuốc chống HIV (trước đó virus vẫn còn trong một số tế bào miễn dịch của họ).
Các tổ chức y tế hiện đang tiếp tục nghiên cứu các trường hợp ghép tủy để tìm hiểu thêm về cơ chế ẩn giấu của HIV. Theo ông Martínez-Picado, điều này sẽ giúp phát triển một phương pháp chữa trị mà không cần phải cấy ghép tủy xương.
