Bước tiến trong giành quyền kết hôn đồng tính ở Mỹ

Thứ 4, 15-10-2014 09:57:20 am
Phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ mở đường cho việc công nhận hôn nhân đồng tính bình đẳng trong Hiến pháp Mỹ.Ngày 6/10, Tòa án Tối cao Mỹ đã ra phán quyết bác đơn kiện phản đối hôn nhân đồng tính ở 5 bang là Indiana, Utah, Oklahoma, Virginia và Wisconsin.

Ngày 7/10, Tòa phúc thẩm liên bang ở thành phố San Francisco cũng đưa ra tuyên bố: Luật cấm kết hôn đồng tính ở Idaho và Nevada là vi phạm Hiến pháp nước Mỹ và không thể được thực thi. Việc gỡ bỏ lệnh cấm hôn nhân đồng tính ở các bang kể trên đã nâng tổng số bang ở Mỹ cho phép kết hôn đồng tính lên đến hơn 30 bang.

Phán quyết ngày 7/10 của Tòa án tối cao Mỹ là một bước ngoặt mới cho phong trào LGBT ở nước Mỹ

Cuộc chiến trường kì
Phong trào đấu tranh của cộng đồng LGBT (Đồng tính nam, nữ, song tính và chuyển giới) ở Mỹ bắt đầu vào thập niên 70 của thế kỷ trước, khi một số các cặp đôi đồng giới lên tiếng đòi quyền được kết hôn và quyền được luật pháp bảo vệ như những cặp đôi dị tính. Tuy nhiên, một rào cản lớn đã được đặt ra khi Đạo luật Bảo vệ Hôn nhân (Defense of Marriage Act – DOMA) được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm 1996. Luật DOMA nghiêm cấm chính phủ Liên bang công nhận những cuộc hôn nhân giữa những người đồng tính, ngay cả khi các tiểu bang đã cho phép họ kết hôn. DOMA nới rộng ra tới hơn 1.000 luật và quy định Liên bang, bao gồm cả di trú, thuế khóa và các khoản phúc lợi an sinh xã hội.

Cùng với sự phát triển của các phương tiện truyền thông và sự cởi mở của xã hội, người dân Mỹ dần có cái nhìn tích cực hơn về người đồng tính và nhu cầu kết hôn của họ. Vào tháng 6/2013, Tòa án Tối cao Mỹ đã ra phán quyết bác bỏ một phần đạo luật DOMA và Luật số 8 (Proposition 8) của California. Điều khoản 3 trong luật DOMA, định nghĩa hôn nhân là sự kết hợp giữa người nam và người nữ, và từ chối cung cấp phúc lợi cho các cặp đồng tính. Tòa án Mỹ cho rằng điều luật này vi phạm Hiến pháp Hoa Kỳ, vì đã không bảo vệ tất cả người dân một cách bình đẳng.

Tháng 5/2008, Tòa án Liên bang ở California ra phán quyết công nhận hôn nhân đồng giới ở tiểu bang này. Tuy nhiên, ngay lập tức “Dự luật số 8” được soạn thảo và đệ trình lên với mục đích tái định nghĩa hôn nhân là giữa một nam và một nữ vào trong Hiến pháp Tiểu bang. Dự luật này sau đó đã được thông qua sau cuộc trưng cầu ý dân với tỉ lệ người ủng hộ đạt 52,24%. Đến năm 2013, sau nhiều năm kháng án của cộng đồng LGBT và những người ủng hộ ở California, phán quyết của Tòa án tối cao cũng đã bác bỏ Luật số 8 và cho phép California tiếp tục công nhận hôn nhân bình đẳng giữa người đồng tính.
Phán quyết ngày 7/10 của Tòa án tối cao Mỹ là một bước ngoặt mới cho phong trào LGBT ở nước Mỹ. Động thái này tạo cơ hội mở rộng sự công nhận hôn nhân đồng tính đến nhiều bang trên toàn nước Mỹ, nơi mà Tòa phúc thẩm Liên bang đã có phán quyết coi lệnh cấm hôn nhân đồng tính là vi hiến như: Colorado, Wyoming, Kansas, West Virginia, Bắc Carolina và Nam Carolina.

Động thái trung dung của Tòa án tối cao Mỹ
Hành động bác bỏ đơn kiện tại 5 bang của Tòa án Tối cao Mỹ, tuy công nhận sự hợp pháp của hôn nhân đồng tính ở tiểu bang, nhưng đã gián tiếp từ chối lên tiếng về một câu hỏi gai góc, đó là những người đồng tính trên toàn nước Mỹ có quyền được kết hôn theo Hiến pháp hay không.

Theo Hiến pháp Mỹ, hôn nhân đồng tính vẫn là bất hợp pháp. Cộng đồng LGBT nước này chỉ được phép kết hôn ở 1 số bang (hiện nay là hơn 30 bang) theo luật pháp riêng của khu vực. Phán quyết về việc chấp thuận hay phản đối hôn nhân đồng tính được đưa ra ở các tòa cấp tiểu bang vẫn được Tòa án tối cao Mỹ công nhận.

Đồng thời, việc đưa ra phán quyết mà không ban hành sắc lệnh chính thức xuống các tòa án liên bang và tiểu bang sẽ khiến các vụ kiện một lần nữa được đệ trình lên Tòa án Tối cao Mỹ do sự khác biệt giữa các điều luật hôn nhân đồng tính ở các bang hiện nay.

Còn nhiều trở ngại
Byron Babione, cố vấn cao cấp của nhóm “Liên minh bảo vệ tự do”, trong đó có hoạt động tích cực trong việc thực thi lệnh cấm hôn nhân đồng tính cho biết: “Cuộc chiến về hôn nhân này vẫn sẽ tiếp tục”. Tại một số bang, các quan chức vẫn bênh vực lệnh cấm của mình khi cho rằng Hiến pháp Mỹ không quy định các tiểu bang phải định nghĩa hôn nhân như thế nào và không có truyền thống pháp lý ủng hộ quyền kết hôn đồng tính.

Chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa (ngày 4/11), nước Mỹ sẽ bước vào cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ đầy căng thẳng và trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, phán quyết ngày 6/10 đã đưa quyền kết hôn đồng tính trở thành một trong các vấn đề tranh cử trọng tâm. Ủy ban quốc gia đảng Cộng hòa cho biết: “Quyết định này có thể trở thành “một vấn đề” trong cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới”. Và phụ tá của một trong các ứng cử viên Tổng thống tiềm năng của đảng Dân chủ dự đoán chủ đề này “sẽ tiếp tục được đưa ra”.

Trước đó, năm 2004, khi Massachusetts trở thành tiểu bang đầu tiên thừa nhận hôn nhân đồng tính, vấn đề bình đẳng hôn nhân đã trở thành một nội dung quan trọng trong cương lĩnh tranh cử của các ứng viên. Trở thành Tổng thống Mỹ năm 2004, ứng viên của Đảng Cộng hòa, George Bush đã nhận được nhiều sự ủng hộ với chủ trương cấm hôn nhân đồng tính.

Theo khảo sát của hãng NBC và Nhật báo Phố Uôn (WSJ) tháng 4/2013, trong quan điểm đối với hôn nhân đồng tính, 66% thành viên đảng Cộng hòa phản đối, so với 53% người dân Mỹ tuyên bố ủng hộ. Giữa bối cảnh uy tín của Tổng thống Obama đang xuống thấp khi có 52% cho rằng gần 6 năm cầm quyền vừa qua của ông Obama thất bại nhiều hơn thành công (theo kết quả thăm dò chung của ABC News/Washington Post ngày 9/9), thì liệu sự thắng thế của phe Cộng hòa có làm con đường đi đến hôn nhân bình đẳng ở nước Mỹ gặp thêm rào cản?

Vấn đề không những mang tính xã hội, nhân văn, mà đã được chính trị hóa. Do vậy, cuộc chiến luật pháp và phong trào dân quyền sẽ tiếp diễn, gay go. Phán quyết của Tòa án Liên bang chỉ giải quyết “phần ngọn” đã cho thấy tính phức tạp của vấn đề./.
An Bình (Tổng hợp/Toquoc)
Nguồn Internet