29/6/2014 11:15
Nhu cầu vitamin A hàng ngày đối với người lớn 600 microgam tương đương 2.000 đơn vị quốc tế (IU) và trẻ em 400 microgam tương đương 1330 IU. Cơ thể không tự tổng hợp được vitamin A, cho nên khi cung cấp không đầy đủ hoặc do một số tình trạng bệnh lý ví dụ bệnh gan, mật hoặc do mất cân bằng giữa cung và cầu sẽ gây nên thiếu vitamin A.
Vitamin A có trong những thực phẩm như bí đỏ
Thiếu vitamin A có thể xuất hiện các triệu chứng: tăng sừng hóa biểu mô, da khô, thoái hóa tuyến mồ hôi, nhiễm trùng da, quáng gà, khô màng tiếp hợp, khô giác mạc có thể gặp viêm loét giác mạc dễ dẫn đến mù lòa và cơ thể dễ bị nhiễm trùng hô hấp, tiết niệu, sinh dục và chậm lớn, chán ăn.
Để tránh thiếu vitamin A cần bổ sung vitamin A đầy đủ và đúng cách
Để phòng ngừa thiếu vitamin A, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được bú sữa mẹ, đặc biệt là sữa non. Khi trẻ bước vào độ tuổi ăn dặm, các bà mẹ cần thay đổi nhiều loại thực phẩm để chế biến các món ăn tạo sự ngon miệng và phù hợp với trẻ, nhưng vẫn bảo đảm cung cấp đầy đủ lượng vitamin A cần thiết trong khẩu phần ăn. Ngoài ra, các bà mẹ cần bổ sung thêm chất béo, dầu mỡ vào khẩu phần của trẻ bởi vitamin A là loại vitamin tan trong dầu, khi khẩu phần ăn thiếu dầu mỡ sẽ làm giảm khả năng hấp thụ vitamin A của cơ thể.
Hiện nay, trong thành phần của các loại dầu ăn dành cho trẻ em có chứa một hàm lượng vitamin A nhằm bổ sung nhu cầu hàng ngày của trẻ. Chỉ cần 1 thìa dầu ăn (5ml) vào cháo, bột vừa nấu chín trẻ sẽ được cung cấp đầy đủ chất béo và giúp hấp thụ tốt vitamin A có trong thực phẩm, ngoài ra còn có thể bổ sung thêm nhiều dưỡng chất quan trọng khác như DHA, EPA, omega 3, 6, 9 cho sự phát triển thể chất và trí não của trẻ.
Trẻ dưới 6 tháng nhưng không bú mẹ cũng cần được bổ sung vitamin A tại trạm y tế, với liều duy nhất 50.000 IU. Trẻ 6 - 36 tháng tuổi nên được uống vitamin A liều 375-400 microgam (1250-1330 IU) hàng ngày hoặc liều cao 6 tháng một lần. Trẻ 4-6 tuổi uống liều 500 microgam (1665 IU), 7-10 tuổi uống liều 700 microgam (2330 IU) hàng ngày. Để phòng bệnh khô mắt cứ 3-6 tháng cho trẻ uống 200.000 IU, trẻ dưới 1 tuổi uống 100.000IU.
Điều trị thiếu hụt vitamin A gây khô mắt
Khi có chẩn đoán chắc chắn khô mắt do thiếu vitamin A phải cho trẻ uống ngay 200.000IU, ngày hôm sau và sau 2 tuần uống lại liều tương tự. Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều những loại thuốc được quảng cáo là bổ sung vitamin A hoặc vitamin tổng hợp, nhưng tốt nhất nên bổ sung vitamin A từ tự nhiên.
Retinol là dạng hoạt động của vitamin A có nhiều trong gan đặc biệt là gan cá thu, thận, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa. Tiền vitamin A có trong thực vật có màu vàng, đỏ hoặc xanh sẫm như gấc, cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài, rau muống, rau dền, mồng tơi, rau đay… Do nguồn thực phẩm chứa vitamin A rất phong phú nên các bà mẹ cần biết cách kết hợp các thực phẩm này khi chế biến món ăn cho bé, để bé có thể hấp thu các vitamin A hay các tiền chất vitamin A từ khẩu phần ăn hàng ngày một cách tốt nhất.
Cần lưu ý tránh tình trạng thừa vitamin A
Nếu dùng quá liều và hoặc liều cao trong thời gian dài sẽ đưa đến hội chứng ngộ độc vitamin A cấp, hoặc mạn tính rất nguy hiểm. Ngộ độc có thể xảy ra khi uống trên 40.000 đơn vị mỗi ngày với các biểu hiện: bơ phờ, chậm chạp, trạng thái dễ bị kích thích, đau bụng, đau xương khớp, buồn nôn, da khô, sung huyết da, ngứa, bong da toàn thân, rụng tóc, môi khô nứt nẻ, chán ăn, gan lách to, phù gai thị.
Ở một số trẻ xuất hiện cốt hóa sớm ở các sụn tiếp hợp, gây ngừng tăng trưởng, ở trẻ dưới 1 năm tuổi có thể bị tăng áp lực nội sọ gây thóp lồi. Khi xuất hiện thừa vitamin A nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được điều trị.
BS. Trọng Nguyễn
Theo daidoanket.vn