Điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) được xem là một trong những giải pháp góp phần giảm tỷ lệ tử vong ở người nhiễm HIV. Từ tháng 7-2015 đến nay, TP Cần Thơ triển khai điều trị ARV sớm, qua đó người nhiễm được điều trị sớm, cải thiện sức khỏe tốt hơn...
* Cần điều trị sớm
Theo bác sĩ phụ trách phòng khám ngoại trú (PKNT) quận Ninh Kiều, việc sớm tiếp cận điều trị ARV sẽ giúp bệnh nhân hồi phục được hệ thống miễn dịch, giảm nguy cơ mắc những bệnh nhiễm trùng cơ hội nguy hiểm, cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Trước đây, tiêu chuẩn đưa vào điều trị là bệnh nhân có CD4 ‹ hoặc bằng 350 tế bào/mm3 không phụ thuộc vào giai đoạn lâm sàng hoặc bệnh nhân nhiễm HIV ở giai đoạn 3, 4. Phụ nữ mang thai chưa đủ tiêu chuẩn điều trị, dự phòng lây truyền mẹ con từ tuần thai thứ 14 hoặc ngay khi phát hiện nhiễm HIV sau tuần thai thứ 14.
Bác sĩ Phạm Thị Tuyết Mai tư vấn cho bệnh nhân.
Mới đây, nhằm mở rộng chương trình điều trị ARV và giúp người nhiễm HIV tiếp cận với thuốc ARV sớm nhất, ngày 29-5-2015, Bộ Y tế ban hành Công văn số 3655/BYT-AIDS về việc áp dụng tiêu chuẩn điều trị HIV mới. Cụ thể như: Đối với người lớn và trẻ từ 5 tuổi trở lên, chỉ định điều trị ARV khi tế bào CD4 < hoặc bằng 500 tế bào/mm3. Điều trị không phụ thuộc số lượng tế bào CD4 trong trường hợp: giai đoạn lâm sàng 3 hoặc 4 bao gồm mắc bệnh lao; đồng nhiễm vi rút viêm gan B, C; phụ nữ mang thai và phụ nữ đang cho con bú nhiễm HIV; người nhiễm HIV có vợ, chồng hoặc bạn tình không bị nhiễm HIV; người nhiễm HIV thuộc các quần thể nguy cơ (người tiêm chích ma túy, người bán dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới); người nhiễm HIV từ 50 tuổi trở lên; người nhiễm HIV sinh sống làm việc tại khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa. Đối với trẻ dưới 5 tuổi: bắt đầu điều trị ARV không phụ thuộc giai đoạn lâm sàng và số lượng tế bào CD4; bắt đầu điều trị ARV đối với trẻ dưới 18 tháng tuổi có xét nghiệm PCR dương tính hoặc xét nghiệm kháng thể kháng HIV dương tính và có biểu hiện: nấm miệng, viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn nặng hoặc bất kỳ bệnh lý nào của giai đoạn AIDS. Thạc sĩ Phạm Thị Cầm Giang, Phó phòng Điều trị, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ, cho biết: "Tại TP Cần Thơ, sau khi tiêu chuẩn điều trị mới được ban hành, trên 95% bệnh nhân đang đăng ký tại các phòng khám ngoại trú (PKNT) được điều trị ARV. Các trường hợp còn lại do CD4 trên 500 và không thuộc nhóm đối tượng ưu tiên nên vẫn tiếp tục được theo dõi sức khỏe". Do mở rộng tiêu chuẩn điều trị nên số bệnh nhân tăng nhanh, theo thống kê tại Cơ sở Methadone quận Ninh Kiều (lồng ghép điều trị ARV), đến tháng 11-2015, cơ sở tiếp nhận điều trị ARV cho 450 bệnh nhân ở quận Ninh Kiều và Bình Thủy, trong khi tháng 1-2015, chỉ có 398 bệnh nhân. Tính đến cuối tháng 11-2015, thành phố điều trị ARV cho 2.133 bệnh nhân tại 6 PKNT, trong đó có 169 trẻ em. Kết quả cải thiện chất lượng chương trình chăm sóc điều trị ARV tại các PKNT cho thấy, tỷ lệ duy trì điều trị ARV sau 12 tháng kể từ lúc bắt đầu điều trị đạt trên 85%; tỷ lệ bệnh nhân đủ tiêu chuẩn được đưa vào điều trị ARV trong 15 ngày đạt trên 90%.
* Giảm lây nhiễm HIV
Những năm gần đây, ngoài những lợi ích về mặt sức khỏe của người nhiễm HIV, điều trị ARV còn được xem là một trong những biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV cho người khác. Bởi việc điều trị giúp làm ức chế sự nhân lên của HIV - yếu tố quan trọng trong việc lây truyền HIV. Khái niệm điều trị bằng thuốc ARV là dự phòng được minh chứng qua hiệu quả đối với việc dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con và dự phòng nhiễm HIV qua quan hệ tình dục đối với các cặp bạn tình dị nhiễm (một người nhiễm, một người không). Một nghiên cứu đa quốc gia được tiến hành năm 2010 đã chứng minh rằng, điều trị bằng thuốc ARV sớm sẽ làm giảm 96% nguy cơ lây truyền HIV qua quan hệ tình dục. Nhiều nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, số người nhiễm mới HIV giảm mạnh khi mở rộng điều trị bằng thuốc ARV.
Hiện nay, việc mở rộng tiêu chuẩn điều trị ARV và quản lý chất lượng dịch vụ chăm sóc điều trị đã hỗ trợ người nhiễm HIV tiếp cận dịch vụ sớm, dễ dàng và chất lượng hơn. Sức khỏe của người nhiễm HIV được cải thiện rõ rệt, nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời dự phòng lây nhiễm HIV cho những người xung quanh. Theo Thạc sĩ Phan Thị Cầm Giang: "Để việc điều trị đem lại hiệu quả, ngoài nỗ lực của phía cung cấp dịch vụ, người nhiễm HIV cần cập nhật đầy đủ các thông tin, chủ động quản lý sức khỏe bản thân như: Tư vấn xét nghiệm HIV để biết tình trạng nhiễm HIV của bản thân; nếu kết quả HIV dương tính, người nhiễm HIV cần đến ngay các cơ sở điều trị HIV (PKNT) để được tư vấn, kiểm tra sức khỏe và điều trị ARV khi đủ tiêu chuẩn. Khi đã điều trị ARV, cần tuân thủ tốt điều trị và thực hiện đúng hướng dẫn của cán bộ y tế để việc điều trị ARV mang lại hiệu quả cao nhất".
Bài, ảnh: H.Hoa |