TPHCM: Tòa sẽ quyết chuyện cai nghiện ma túy

**songchungvoi_HIV** · 18-07-2014, 18:34

Thứ sáu 18/07/2014 16:00
Trường hợp người nghiện ma túy thuộc loại côn đồ hung hãn thì áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc. Cơ sở giáo dục bắt buộc thực hiện việc cai nghiện cho đối tượng này.

Ngày 17/7, TAND TP.HCM đã tổ chức tập huấn toàn ngành, chủ yếu cho các tòa quận, huyện về việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại tòa án.
Theo đó, việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc và cơ sở cai nghiện bắt buộc thuộc thẩm quyền của tòa án.
Biện pháp hành chính đưa vào trường giáo dưỡng áp dụng với người chưa thành niên có hành vi phạm tội, thời hạn áp dụng từ 6 đến 24 tháng. Còn đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc áp dụng với người đã thành niên và cùng thời hạn áp dụng với trường hợp trên. Riêng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc áp dụng với người nghiện ma túy trong thời hạn từ 12 đến 24 tháng.
Tuổi của người vi phạm là một căn cứ bắt buộc phải được xác định khi áp dụng ba biện pháp trên. Việc xác định tuổi của các đối tượng được căn cứ theo giấy khai sinh.
Trong trường hợp người vi phạm vừa thuộc đối tượng đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc vừa thuộc đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thì áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Trường hợp người nghiện ma túy thuộc loại côn đồ hung hãn thì áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc. Cơ sở giáo dục bắt buộc thực hiện việc cai nghiện cho đối tượng này.
Diệu Anh

http://tiengchuong.vn/Ma-tuy/TPHCM-T...-tuy/10831.vgp

**songchungvoi_HIV** · 07-09-2014, 12:28

Sẽ lập tòa án ma túy để xử lý người nghiện

07/9/2014 11:30
Sẽ lập tòa án ma túy để xử lý người nghiện ma túy. Đó là đề xuất của Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Hiện nay, tỉ lệ người nghiện gây án chiếm tỉ lệ khá cao. Theo Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội thì Việt Nam hoàn toàn có thể nghiên cứu lập tòa án ma túy hoặc xử thông qua một tòa án giàn lược giống như ở nhiều quốc gia đã làm. Qua đó, thẩm phán có thể thông qua các hồ sơ xem trường hợp nào có thể phải đi cai nghiện hay không?...
Theo kienthuc.net.vn

**songchungvoi_HIV** · 23-12-2014, 21:45

Tòa bắt đầu xét hồ sơ, đưa người vào cai nghiện bắt buộc

23-12-2014 18:23 - Theo: tuoitre.vn

TTO - Sau khi tòa án ra quyết định, người nghiện có 3 ngày để khiếu nại trước khi được cơ sở xã hội chuyển tới cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Phiên họp đầu tiên để xem xét ra quyết định đưa người nghiện không có nơi cư trú ổn định vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại cơ sở xã hội Nhị Xuân - Ảnh do cơ sở xã hội Nhị Xuân cung cấp

Sáng 23-12, Cơ sở xã hội Nhị Xuân (H.Hóc Môn, TP.HCM) tổ chức phiên họp đầu tiên xem xét hồ sơ, ra quyết định đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Ông Nguyễn Văn Bình - chánh văn phòng cơ sở này cho biết đây là hồ sơ của 11 người nghiện do cơ quan chức năng Q.3 chuyển đến.

Thành phần phiên họp gồm thẩm phán, thư ký phiên họp, đại diện Viện kiểm sát và đại diện Phòng lao động - thương binh và xã hội Q.3.

Kết quả, TAND Q.3 đã ra quyết định đưa 11 người vào Trường giáo dục đào tạo và giải quyết việc làm số 3 (tỉnh Bình Dương).

Theo quy định, sau khi tòa án ra quyết định, người nghiện sẽ có 3 ngày để khiếu nại trước khi được cơ sở xã hội Nhị Xuân chuyển tới cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Sau Q.3, Q.8, Q.5 và Q.11 cũng đã đăng ký lịch tổ chức phiên họp tại cơ sở xã hội Nhị Xuân.

Ông Hứa Ngọc Thuận thăm hỏi người nghiện tại cơ sở Bình Triệu - Ảnh: Vũ Thủy

Sáng cùng ngày, ông Hứa Ngọc Thuận - Phó chủ tịch UBND TP đã có buổi làm việc tại hai cơ sở xã hội Bình Triệu (Q.Thủ Đức) và Nhị Xuân để kiểm tra tình hình, đồng thời thăm hỏi, động viên cán bộ, nhân viên và người nghiện đang điều trị tại hai cơ sở trên.

Tại buổi làm việc, ông Lê Bá Hoàng - giám đốc Cơ sở xã hội Bình Triệu cho biết ngày 29-12, cơ sở sẽ tổ chức phiên họp đầu tiên cho khoảng 10 người nghiện.Ông Hứa Ngọc Thuận đánh giá nhìn chung hai cơ sở đều thực hiện đúng các quy đinh về công tác tiếp nhận, điều trị.

Ông yêu cầu hai cơ sở tiếp tục phân loại hồ sơ để chuyển sang tòa án, Sở Lao động - thương binh và xã hội kiểm tra công tác chuẩn bị tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc trước khi tiếp nhận người nghiện và lập phương án bố trí hợp lý việc phân bổ người nghiện các quận, huyện vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Theo báo cáo của TP, tính đến nay, đã có gần 1.400 người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định được đưa vào các cơ sở xã hội và trên 140 hồ sơ được chuyển cho tòa án xem xét.

VŨ THỦY

**songchungvoi_HIV** · 26-12-2014, 08:15

Khẩn trương hoàn tất hồ sơ đưa người nghiện đi cai

Thứ năm 25/12/2014 16:00

Đây là chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP HCM Hứa Ngọc Thuận khi đến kiểm tra công tác điều trị, chuẩn bị cho việc làm thủ tục đưa người nghiện đi cai tập trung tại 2 Trung tâm Bình Triệu và Nhị Xuân.

Thăm khám định kỳ cho học viên cai nghiện - Ảnh minh họa

Phó Chủ tịch Hứa Ngọc Thuận đề nghị, bên cạnh việc cắt cơn, giải độc các y, bác sĩ cần chú ý chuẩn bị thuốc men, thăm khám chữa trị các bệnh khác liên quan đến ma túy như HIV, lao...; Tập trung hoàn thiện các hồ sơ người nghiện để chuyển về các địa phương, nhanh chóng xem xét, đưa người nghiện đi cai bắt buộc, tập trung.

Sau hơn hai tuần kể từ khi thành phố đồng loạt thu gom người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định đưa vào các cơ sở xã hội, đến nay đã có hơn 1.300 người nghiện được đưa vào trung tâm Bình Triệu và Nhị Xuân.

Ông Lê Bá Hoàng, Giám đốc Trung tâm Bình Triệu cho biết, trung tâm có diện tích 4.800 m² có khả năng tiếp nhận 400 - 500 người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định. Trong đó, có 7 phòng cắt cơn giải độc, 20 phòng học viên nam và 4 phòng học viên nữ.

Từ ngày 5/12 đến nay, trung tâm Bình Triệu đã tiếp nhận 449 người nghiện. Trong đó, có 389 nam (86,64%) và 60 nữ (13,36%). Kết quả phân loại cho thấy có 323 người sử dụng heroin (71,93%) và 126 người sử dụng ma túy tổng hợp (28,06%).

Khi tiếp nhận học viên từ địa phương chuyển đến, trung tâm đã làm thủ tục tiếp nhận, phân loại đối tượng theo mức độ nghiện và loại ma túy sử dụng, tình trạng sức khỏe để lập bệnh án, sổ khám sức khỏe ban đầu, lập kế hoạch điều trị cắt cơn, giải độc, điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội dựa trên các loại ma túy sử dụng theo đúng quy trình.

Sau quá trình sàng lọc, có 24 người nghiện được hủy quyết định, đưa về địa phương. Trong đó, 16 người xác định được nơi cư trú, 3 người có con nhỏ dưới 36 tháng tuổi, 3 người dưới 18 tuổi và 2 người kết quả xét nghiệm âm tính.

Hiện Trung tâm Bình Triệu đã hoàn chỉnh và chuyển hồ sơ 310 học viên về địa phương chuẩn bị cho việc xét đưa đi cai nghiện bắt buộc. Các quận 9, Gò Vấp, Bình Thạnh... đã liên hệ với trung tâm để lên kế hoạch xét. Dự kiến, ngày 29/12 tới đây, phiên xét duyệt hồ sơ đầu tiên sẽ được tổ chức.

Tại Trung tâm Nhị Xuân, ông Bùi Thanh Tuấn, Giám đốc trung tâm cho biết, từ ngày 5/12 đến ngày 22/12, trung tâm đã tiếp nhận 888 người nghiện (trong đó có 745 nam và 143 nữ). Qua sàng lọc xác định được 742 người bị nghiện.

Ngày 23/12, tại Trung tâm Nhị Xuân, phiên xét duyệt hồ sơ 11 người nghiện đầu tiên ở quận 3 đã được tổ chức. Kết quả, 11 trường hợp này sẽ được đi cai nghiện bắt buộc ở Trường Giáo dục đào tạo và Giải quyết việc làm số 3 thuộc lực lượng Thanh niên xung phong thành phố Hồ Chí Minh ở tỉnh Bình Dương.

Thanh Tâm

http://tiengchuong.vn/

**songchungvoi_HIV** · 05-01-2015, 17:09

Người nghiện nữ ở Sài Gòn sẽ được cai riêng tại Bình Phước

Thứ hai 05/01/2015 16:08

Sau khi tòa án ra quyết định, người nghiện nữ ở 24 quận huyện sẽ cai tại trại Phú Nghĩa (Bình Phước). Riêng trung tâm cai nghiện Bố Lá (Bình Dương) sẽ tiếp nhận người nghiện đã có tiền án.

Sau quyết định của tòa, người nghiện sẽ được phân bổ theo khu vực

UBND TP.HCM vừa chấp thuận đề xuất của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội về việc phân bổ người nghiện ma túy từ cơ sở xã hội vào các trung tâm cai nghiện bắt buộc sau khi nhận quyết định của tòa án.

Theo đó, những trung tâm chữa bệnh, giáo dục, lao động xã hội trực thuộc sở Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ tiếp nhận người nghiện ma túy từ 14 quận huyện gồm: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, Gò Vấp, Bình Thạnh, Thủ Đức, Bình Chánh, Củ Chi, Cần Giờ, Nhà Bè. Còn những trung tâm của lực lượng Thanh niên xung phong thành phố sẽ tiếp nhận người nghiện của 10 quận, huyện còn lại.

UBND TP cũng quy định trung tâm cai nghiện Phú Nghĩa (huyện Bù Gia Mập, Bình Phước) là đơn vị duy nhất tiếp nhận người nữ nghiện ma túy trên toàn địa bàn TP.HCM. Ngoài ra, trung tâm cai nghiện Bố Lá (Bình Dương) sẽ tiếp nhận người nghiện đã có tiền án về các tội nghiêm trọng hoặc người nghiện thường xuyên gây rối, mất trật tự công cộng.

Theo Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội TP.HCM, hiện có gần 170 người nghiện được các tòa án quận, huyện quyết định đưa đi cai bắt buộc tại các trung tâm.

Trước đó, ngày 29/12/2014, tòa án nhân dân quận 4 đã tiến hành phiên họp tại cơ sở xã hội Bình Triệu đưa 44 người nghiện đầu tiên của TP.HCM đi cai bắt buộc. Nhiều người đã khóc, tỏ mong muốn đi cai để giảm gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội. Thời gian cai tùy theo từng người được quy định từ 12-24 tháng.

Theo Vnexpress

**songchungvoi_HIV** · 09-04-2015, 22:13

100% người nghiện ma túy được tiếp nhận vào cơ sở cai nghiện

Thứ ba 07/04/2015 11:47

Đề án quy hoạch mạng lưới cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đặt ra mục tiêu, 100% người nghiện ma túy được tiếp nhận vào cơ sở cai nghiện khi có quyết định của Tòa án, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác cai nghiện, tăng cường hỗ trợ người nghiện ma túy hòa nhập cộng đồng.

Theo Đề án, sẽ thành lập mạng lưới gồm 30 Trung tâm cai nghiện ma túy bắt buộc vùng trên cơ sở chuyển đổi 38 Trung tâm hiện tại có công suất trên 500 đối tượng.

Khám chữa bệnh tại Trung tâm cai nghiện

Đối với 43 Trung tâm gồm Trung tâm thuộc Ủy ban nhân dân huyện, một số Trung tâm thuộc Sở Lao động- Thương binh và Xã hội, Tổng đội Thanh niên xung phong có công suất dưới 500 người ở những tỉnh có từ 2 Trung tâm trở lên và một số Trung tâm đã chuyển đổi năm 2014, đến cuối 2015 chuyển đổi sang mô hình Trung tâm cai nghiện tự nguyện hoặc cơ sở xã hội.

Đối với 42 Trung tâm còn lại: Giai đoạn 2015-2020 chuyển sang mô hình Trung tâm cai nghiện đa chức năng (bắt buộc và tự nguyện) hoặc mô hình cơ sở xã hội. Giai đoạn 2020-2030 chuyển đổi sang mô hình Trung tâm cai nghiện tự nguyện hoặc mô hình cơ sở xã hội.

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm, việc quy hoạch sắp xếp lại các Trung tâm cai nghiện ma túy là một yêu cầu cấp bách hiện nay nhằm đa dạng hóa mô hình cai nghiện, tạo điều kiện nâng cao chất lượng các hoạt động của các Trung tâm, để người nghiện có thể tiếp cận được các hình thức, dịch vụ điều trị, cai nghiện khác nhau giúp họ điều trị, cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.

Theo thống kê của Bộ Công an, Việt Nam hiện có 204.373 người nghiện ma túy, người nghiện được phát hiện ở 100% tỉnh, thành phố, 90% ở quận, huyện và gần 70% ở xã, phường. Người nghiện tập trung ở một số tỉnh trọng điểm về kinh tế, du lịch và các tỉnh biên giới như: TP.HCM, Hà Nội, Điện Biên, Sơn La, Hải Phòng, Nghệ An. Thanh Hóa, Thái Nguyên.

Cả nước hiện có 123 Trung tâm/60 tỉnh, thành phố, Sở Lao động- Thương binh và Xã hội quản lý 82 Trung tâm, Tổng đội Thanh niên xung phong quản lý 7 Trung tâm và Ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý 34 Trung tâm. Trong đó có 84 Trung tâm quản lý cai nghiện, 5 Trung tâm quản lý sau cai, 34 Trung tâm tổng hợp quản lý cai nghiện và sau cai.

Đăng Dũng

http://tiengchuong.vn/

**songchungvoi_HIV** · 31-12-2015, 21:07

Tòa bị áp lực khi đưa người nghiện đi cai

Thứ năm 31/12/2015 20:52

Thực tiễn đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc của tòa cho thấy còn những điểm bất cập, thiếu thống nhất về mặt quy định...

Nhiều khó khăn, vướng mắc, kinh nghiệm giải quyết trong việc đưa người nghiện không có nơi cư trú ổn định vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đã được nêu ra tại hội nghị chuyên đề do TAND quận 4 (TP.HCM) tổ chức ngày 30/12.

Việc mới, cán bộ tòa gặp áp lực

Theo TAND quận 4, qua một năm thực hiện, tòa này đã thụ lý 438 hồ sơ, ra quyết định chấp nhận đề nghị đưa đi cai nghiện bắt buộc 425 hồ sơ. Do người nghiện đã được cơ quan công an bàn giao tập trung vào một chỗ là cơ sở tiếp nhận nên việc thực hiện các bước theo quy định như tống đạt các văn bản tố tụng, quyết định của tòa và các thủ tục khác của cơ quan chức năng gặp nhiều thuận lợi. Phòng họp được bố trí ngay tại cơ sở tiếp nhận đối tượng nên không có trường hợp nào phải hoãn phiên họp do vắng người bị đề nghị đưa đi cai nghiện...

Tuy nhiên, vì đây là một loại việc hoàn toàn mới của tòa nên quá trình thực hiện vẫn còn gặp lúng túng, vướng mắc về biểu mẫu, thủ tục… Quãng đường từ trụ sở của tòa, VKS, cơ quan đề nghị đến cơ sở tiếp nhận người nghiện là quá xa nên cán bộ phải đi lại tống đạt nhiều lần. Thời gian giải quyết theo quy định ngắn, trong khi tòa phải thực hiện nhiều thủ tục nên thẩm phán, thư ký tòa bị áp lực không nhỏ vì phải tập trung cao độ.

Bên cạnh đó, việc xác minh nhân thân, nơi cư trú của người nghiện chưa được đảm bảo, còn sơ sài, không đúng quy định, thậm chí có hồ sơ còn lưu bản xác minh qua điện thoại. Thời gian lập hồ sơ đề nghị cũng bị vi phạm… Lý giải về việc này, đại diện công an một phường cho biết việc xác minh nơi cư trú của người nghiện gặp khó do một số địa phương hay đưa ra các lý do như cảnh sát khu vực đi học, nghỉ phép, không phải ca trực... làm kéo dài thời gian, đặc biệt là các trường hợp phải xác minh ở tỉnh.

Trên thực tế, nhiều người nghiện có biểu hiện tự hành hạ mình như đập đầu, la hét, bỏ ăn uống... Đây là một vấn đề nan giải với cơ quan chức năng. Việc vận chuyển người nghiện lên cơ sở cai nghiện mất rất nhiều thời gian, công sức. Phải di chuyển với quãng đường dài, không có xe chuyên dụng, thường phải đi bằng taxi mà không có chi phí tạm ứng trước (trung bình một chuyến đi về tốn 1,2 triệu đồng, chi phí này chỉ được hoàn lại khi có quyết định của tòa).

Học viên cai nghiện đang lao động tại một trung tâm ở TP.HCM

Nhiều bất cập về quy định

Bên cạnh đó, quá trình thực hiện thủ tục đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc của tòa cũng cho thấy còn những điểm bất cập, thiếu thống nhất về mặt quy định.

Cụ thể, điểm b khoản 1 Điều 103 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định chủ tịch UBND cấp xã lập hồ sơ đề nghị đưa người nghiện đi cai. Điểm c khoản1 điều này cũng quy định công an cấp xã giúp chủ tịch UBND cùng cấp thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị. Như vậy, có thể hiểu là trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị là chủ tịch UBND cấp xã, còn công an cấp xã chỉ giúp cho chủ tịch UBND cấp xã lập hồ sơ. Tuy nhiên, khoản 1 Điều 8 Nghị định 221/2013 của Chính phủ (chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc) lại quy định công an cấp xã là cơ quan lập hồ sơ là chưa có sự thống nhất với luật.

Mặt khác, Điều 95 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm quy định tại Điều 96 luật này để chữa bệnh, lao động, học văn hóa, học nghề dưới sự quản lý của cơ sở cai nghiện bắt buộc. Theo khoản 1 Điều 96 luật này, đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định. Tuy nhiên, điểm c khoản 2 Điều 3 luật này lại quy định “việc quyết định thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, nhân thân người vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng” là chưa phù hợp...

Đại diện Phòng Tư pháp quận 4 bổ sung: Nghị định 221/2013 của Chính phủ không quy định biện pháp xử lý trong trường hợp người bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn không tiến bộ, vi phạm các cam kết; không quy định về căn cứ để đánh giá sự tiến bộ của họ.

Bên cạnh đó, có những tình huống mà pháp luật về đưa người đi cai nghiện bắt buộc chưa dự liệu để điều chỉnh. Chẳng hạn mới đây, Phòng Tư pháp quận 4 vừa hoàn tất một hồ sơ đề nghị đưa đi cai nghiện bắt buộc, chuẩn bị chuyển sang tòa giải quyết thì người nghiện bị cơ quan công an tạm giam để điều tra một vụ án hình sự. Cán bộ tư pháp lúng túng, không biết phải tiếp tục xử lý hồ sơ này như thế nào vì luật chưa có quy định.

Từ thực tiễn trên, TAND quận 4 kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét hoàn thiện quy định để việc áp dụng được thống nhất, dễ dàng. Ngoài ra, tòa cũng đề xuất cần có biên bản giao nhận hồ sơ giữa các cơ quan liên quan để tránh thất lạc tài liệu, đồng thời đề nghị TAND Tối cao đưa các vụ việc này vào thống kê để tính số liệu giải quyết cho thẩm phán.

Giải quyết nhanh chóng nhưng thận trọng

Trong quá trình thực hiện thủ tục đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc, dù làm việc nghiêm túc nhưng TAND quận 4 cũng rất thận trọng để tránh làm sai.

Chẳng hạn trường hợp của ông Nguyễn Văn Bình. Tại buổi tòa mở phiên họp xét hồ sơ, ông khẳng định mình không biết chữ, bị cán bộ công an phường cầm tay điểm chỉ vào hồ sơ, bản thân ông không trực tiếp thực hiện test ma túy... Thêm nữa, ông có nơi cư trú ổn định tại địa chỉ khai trong hồ sơ. Sau khi xem xét, tòa đã dừng phiên họp, trả hồ sơ đề nghị bổ sung.

Trường hợp khác, suốt quá trình từ lúc công an phường lập hồ sơ đến khi tòa mở phiên họp, chị Phạm Ngọc Phương Loan không khai là mình có thai. Nhưng khi chị được đưa vào cơ sở cai nghiện thì nơi đây phát hiện ra chị có thai. Ngay sau đó, tòa đã ra quyết định miễn thời hạn cai nghiện còn lại cho chị.

Theo Pháp luật TPHCM

**songchungvoi_HIV** · 07-01-2016, 11:34

Tòa ma túy: Mô hình hiệu quả tại Hoa Kỳ

Thứ năm 07/01/2016 09:00

Tòa Điều trị nghiện ma túy (Drug Treatment Court) hay còn được gọi là Tòa ma túy (Drug Court) là một chương trình tổng hợp, kết hợp giữa các giải pháp tư pháp, điều trị, phục hồi và giám sát dựa vào cộng đồng dành cho người nghiện ma túy. Tòa ma túy đầu tiên được hình thành tại thành phố Miami, bang Florida, Hoa Kỳ năm 1989 nhằm ngăn chặn tỷ lệ tái phạm đang ngày càng gia tăng trong những người phạm tội về ma túy nghiêm trọng. Kể từ đó, Tòa ma túy đã phát triển ra toàn Hoa Kỳ, thành một phong trào mang tính quốc gia và được đánh giá là “sáng kiến tư pháp có ý nghĩa nhất” tại Hoa Kỳ trong thế kỷ 20.

Sự phát triển và thành công của Tòa ma túy tại Hoa Kỳ đã là chất xúc tác cho việc phát triển mô hình này tại các nước khác ở châu Âu, châu Mỹ, châu Phi và châu Đại dương. Bài viết này nhằm đưa lại một mô tả tổng quan về mô hình Tòa ma túy, sự phát triển và hiệu quả của mô hình tại Hoa Kỳ; trên cơ sở đó, đưa ra những liên hệ và khuyến nghị cho việc áp dụng mô hình Tòa ma túy tại Việt Nam như là một giải pháp cho vấn đề tội phạm liên quan đến ma túy hiện đang nhức nhối ở Việt Nam cũng như tỷ lệ tái nghiện cao trong những người nghiện ma túy tại Việt Nam.

Việc ra đời của các Tòa Điều trị nghiện ma túy (sau đây gọi tắt là Tòa ma túy)là những nỗ lực nhằm đối phó với sự gia tăng nhanh chóng của việc lạm dụng ma túy, tội phạm và tỷ lệ tái phạm cao tại Hoa Kỳ trong những năm 80 của thế kỷ trước. Chỉ riêng năm 1985 đã có 647.411 người bị bắt vì các hành vi tội phạm liên quan tới ma túy (Rosenthal, 2002). Cho tới năm 1991 đã có hơn 1 triệu người bị phạt tù vì các hành vi vi phạm pháp luật liên quan tới ma túy. Khoảng 59% tù nhân trong các nhà tù liên bang trong năm 1998 là tội phạm ma túy, tăng từ 16% trong năm 1970 (Hennesssy, 2001). Cùng với sự gia tăng nhanh chóng của lạm dụng ma túy và tội phạm giữa những năm 1980, hệ thống tư pháp của Hoa Kỳ cũng trở nên quá tải bởi các vụ án về sử dụng ma túy và các tội phạm có liên quan tới ma túy. Cũng trong thời gian này, có một điều đã được thừa nhận rộng rãi là việc chỉ áp dụng các biện pháp tư pháp hình sự gồm phạt giam, phạt tù hay quản thúc sẽ không pháp vỡ được cái vòng luẩn quẩn: sử dụng ma túy và tội phạm (Hora, Schma, & Rosenthal, 1999; Hora, 2002). Đồng thời, điều trị nghiện ma túy đã được chứng minh là có hiệu quả trong cả việc giảm lệ thuộc ma túy và tội phạm liên quan tới ma túy nếu người nghiện duy trì điều trị trong một thời gian đủ dài (DCPO, 1998).

Tòa Ma túy đầu tiên được thành lập năm 1989 ở Miami, Florida là một sáng kiến kết hợp giữa điều trị nghiện ma túy với các can thiệp tư pháp nhằm giải quyết tình trạng nghiện ma túy, một trong những nguyên nhân gây tái phạm hình sự cao. Tòa ma túy đầu tiên hướng tới việc giám sát hiệu quả những người bị buộc tội sở hữu ma túy đang chờ để xét xử. Cùng với việc phục hồi từ nghiện ma túy, người tham gia chương trình Tòa Ma túy còn có được những lợi ích về kinh tế - xã hội rõ ràng như: giáo dục, việc làm, cải liện mối quan hệ gia đình, cũng như tăng sự tự trọng về giá trị của bản thân (Cooper, 2003).

Qua hơn hai thập kỷ phát triển, Tòa ma túy đã được đánh giá là "sáng kiến tư pháp có ý nghĩa nhất" tại Hoa Kỳ trong thế kỷ 20 (NDCI, 2005). Theo số liệu từ Viện Tư pháp Quốc gia Hoa Kỳ (NIJ, 2015), tính đến tháng 6/2014 đã có hơn 3.400 Tòa Ma túy trên khắp nước Mỹ. Tính từ 1989 tới nay đã có hơn 1,3 triệu người nghiện được điều trị theo mô hình gắn với toà ma tuý. Hiện trung bình mỗi năm có 142.000 nghiện tham gia chương trình Toà ma tuý trên toàn nước Mỹ (NADCP, 2014). Chỉ trong một thời gian ngắn, mô hình Tòa Ma túy đã được phát triển trên toàn nước Mỹ với những điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện, nhu cầu và thế mạnh của mỗi địa phương.Sự phát triển và thành công của các Tòa Ma túy tại Hoa Kỳ đã là chất xúc tác cho sự phát triển của các Tòa Ma túy tại Châu Âu, Châu Bắc Mỹ, Nam Mỹ, vùng Ca-ri-bê, Châu Phi và Châu Đại dương (UNODC, 2004). Hiện nay Toà ma tuý đã được vận hành tại 24 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, gồm: Argentina, Australia, Bahamas, Barbados, Bỉ, Bermuda, Brazil, Canada, Cayman Islands, Chile, Costa Rica, Cộng hoà Dominica, Anh, Ireland, Jamaica, Mexico, New Zealand, Na-uy, Panama, Puerto Rico, Scotland, Trinidad-Tobaco, Hoa Kỳ và Wales (GCDTC, 2016)

Khái niệm, mục tiêu và các yếu tố cơ bản

Tòa Ma túy, theo định nghĩa của Hiệp hội quốc gia các chuyên gia về Tòa ma túy của Hoa Kỳ là: "một tòa đặc biệt có trách nhiệm giải quyết các trường hợp tội phạm có liên quan tới lạm dụng chất gây nghiện, thông qua các biện pháp tổng hợp bao gồm: giám sát, xét nghiệm tìm chất ma túy, điều trị nghiện, cùng các biện pháp kỷ luật và động viên khuyến khích kịp thời” (NADCP, 2005).

Tại Hoa Kỳ, nơi pháp luật có thể khác nhau giữa các tiểu bang, thậm chí giữa các thành phố của cùng một tiểu bang, các chính sách và thủ tục đối với các Tòa ma túy cũng không thống nhất. Mặc dù vậy, tất cả các Tòa ma túy tại Hoa Kỳ đều hướng tới một mục tiêu chung là nhằm giải quyết tình trạng lạm dụng rượu và các chất gây nghiện khác cũng như các hoạt động tội phạm có liên quan. Mục tiêu tổng thể này được thể hiện thành các mục tiêu cụ thể hơn, bao gồm: i) Giảm nghiện rượu và lệ thuộc các chất gây nghiện khác; ii) Giảm tái nghiện và tái phạm các hành vi vi phạm pháp luật khác; iii) Giảm tải cho các phiên tòa hình sự có phạm nhân liên quan tới ma túy; iv) Tăng tính trách nhiệm của người vi phạm đối với bản thân họ, với gia đình và xã hội; (v) Tăng cường trao đổi và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của hệ thống tư pháp hình sự, các cơ quan nhà nước và cộng đồng (Supreme Court of Virginia, 2015).

Trong thời kỳ đầu, các Tòa ma túy hướng tới những người vi phạm pháp luật về ma túy lần đầu và không bạo lực hoặc những người có hành vi vi phạm về “lái xe khi đang bị ảnh hưởng của chất gây nghiện” (DWI - Driving while Intoxicated). Tiêu chí "lần đầu" được đưa ra dựa trênlý thuyết dán nhãn với quan điểm cho rằng một khi một người đã bị coi là “tội phạm” thì khả năng để họ hòa nhập hoàn toàn với xã hội sẽ bị mất đi rất nhiều(Makkai, 1998). Vì vậy, việc sử dụng các giải pháp khác thay cho việc đưa một người có vi phạm pháp luật về ma tuý lần đầu ra Toà hình sự sẽ giúp tăng cường khả năng hoà nhập xã hội của họ sau này. Tiêu chí “không bạo lực” được áp dụng đối với người tham gia Tòa ma túy là để các Tòa ma túy được nhận hỗ trợ từ ngân sách liên bang theo quy định tại Luật Kiểm soát Tội phạm bạo lực năm 1994.

Sau này, khi Tòa ma túy đã chứng minh được hiệu quả của nó đối với cả vấn đề sử dụng ma túy và vấn đề tội phạm trong những người vi phạm pháp luật hình sự và có sử dụng ma túy, các Tòa ma túy đã được mở rộng tới cả những đối tượng sử dụng ma túy nhưng bị bắt vì các tội không liên quan tới ma tuý. Theo một nghiên cứu được thực hiện năm 1997 trong 93 chương trình toà cai nghiện ma tuý, tất cả các chương trình này đều hướng tới đối tượng tàng trữ ma tuý. Ngoài ra, 52% hướng tới tội phạm gian lận liên quan tới tân dược gây nghiện, 35% hướng tới tội phạm buôn bán nho ma túy, 24% tội phạm trộm cắp tài sản, 5% tội gian lận thẻ tín dụng/ngân hàng và 4% phạm tội mại dâm (Cooper, 1997).

Người sử dụng ma túy mà có các hành vi vi phạm pháp luật hình sự, nếu tự nguyện tham gia Tòa ma túy sẽ không bị xử tù về hành vi vi phạm pháp luật hình sự cũng như không bị ghi án tích. Nếu không tự nguyện tham gia Tòa ma túy thì sẽ bị xử theo các Tòa hình sự thông thường vì hành vi vi phạm pháp luật của mình.

Bởi sự đa dạng trong việc vận hành các Tòa ma túy giữa các thành phố, các tiểu bang, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã đưa ra 10 yếu tố cơ bản của Tòa ma túy. Các yếu tố này được xem như là những tiêu chuẩn chung cho một Tòa ma túy hiệu quả tại Hoa Kỳ (BJA, 1997), bao gồm: i) Tòa ma túy lồng ghép các dịch vụ điều trị nghiện rượu và nghiện ma túy với việc xét xử của hệ thống tư pháp; ii) Sử dụng cách tiếp cận, truy tố và bào chữa không đối kháng nhằm tăng cường an toàn xã hội trong khi bảo vệ quyền tố tụng của người tham gia; iii) Người đủ điều kiện tham gia được xác định sớm và nhanh chóng đưa vào chương trình; iv) Toà ma túy giúp cho người nghiện rượu và người nghiện ma túy được tiếp cận một chuỗi liên hoàn các dịch vụ điều trị, phục hồi và các dịch vụ hỗ trợ; v) Việc ngừng sử dụng rượu và ma túy được giám sát chặt chẽ bằng các biện pháp kiểm tra, xét nghiệm; vi) Có một chiến lược lồng ghép để kiếm soát việc đáp ứng của các Toà ma túy đối với sự tuân thủ của người tham gia; vii) Sự tương tác liên tục của Tòa đối với người tham gia chương trình rất quan trọng; viii) Thực hiện giám sát và đánh giá nhằm xác định mức độ đạt được mực tiêu và đo lường hiệu quả của chương trình; ix) Giáo dục liên ngành thường xuyên giúp tăng cường lập kế hoạch, thực hiện và vận hành Tòa ma túy; x) Mối quan hệ chặt chẽ giữa các Tòa ma túy với các cơ quan chính quyền và các tổ chức cộng đồng giúp đẩy mạnh sự hỗ trợ của địa phương và tăng hiệu quả của Tòa.

Kết cấu, vận hành và đầu tư tài chính

Về thời gian, thông thường một chương trình điều trị theo Tòa ma túy sẽ kéo dài từ 12 đến 18 tháng và chia làm 3 hoặc 4 giai đoạn. Ví dụ như chương trình Toà ma tuý của Hạt Thurston, bang Washington gồm 3 giai đoạn như sau:

+ Giai đoạn 1 - Định hướng/Tiếp nhận (3 - 4 tháng): Người tham gia chương trình được tiếp nhận, đánh giá tình trạng nghiện ma túy, lập kế hoạch điều trị, giáo dục về ma túy và đồ uống có cồn, giáo dục đạo đức và tư vấn cá nhân, tư vấn nhóm.

+ Giai đoạn 2 - Tư vấn tăng cường (5 - 8 tháng), bên cạnh các dịch vụ như trong giai đoạn 1, người tham gia chương trình sẽ được dạy nghề, tạo việc làm và giới thiệu, chuyển gửi tới các dịch vụ hỗ trợ khác.

+ Giai đoạn 3 - Chuyển gửi/Giám sát (4 - 6 tháng): người tham gia chương trình sẽ được tư vấn dự phòng tái nghiện, kết nối, chuyển gửi tới các dịch vụ hỗ trợ xã hội trong cộng đồng và xây dựng kế hoạch phục hồi của cá nhân(Thurston County Superior Court, 2015).

Tại tất cả các giai đoạn, người tham gia chương trình phải được xét nghiệm ngẫu nhiên để tìm chất gây nghiện và thực hiện các buổi báo cáo tiến bộ trước cán bộ Tòa án ít nhất là 1 tuần 1 lần. Người nghiện sẽ được ra khỏi chương trình khi hoàn thành tất cả các yêu cầu với mỗi giai đoạn và có ít nhất là 6 tháng liên tục sạch chất gây nghiện, 4 tháng liên tục có việc làm toàn thời gian (hoặc bán thời gian hoặc đi học). Một số chương trình có thêm giai đoạn chăm sóc và giám sát sau khi người nghiện hoàn thành chương trình.

Việc xét nghiệm tìm chất ma túy thường xuyên và ngẫu nhiên là yếu tố then chốt của các chương trình Tòa điều trị nghiện ma túy. Kết quả xét nghiệm là tiêu chí quan trọng để quyết định chuyển một người tới giai đoạn sau hay đưa về giai đoạn trước. Các hình thức kỷ luật, phạt cũng được áp dụng với những người có kết quả xét nghiệm dương tính với chất gây nghiện. Việc phạt có thể dưới hình thức tăng số lần xét nghiệm, số lần giải trình/báo cáo trước Tòa, hay gửi tới các chương trình giải độc cắt cơn, hoặc thậm chí bị phạt giam. Các hình thức khen thưởng, khuyến khích cũng được áp dụng với những người có thành tích, tiến bộ trong điều trị. Các hình thức khen thưởng, khuyến khích có thể bao gồm: biểu dương, giảm thời hạn, giảm số lần phải xét nghiệm tìm chất gây nghiện hay bằng một số món quà nhỏ như: áp phông/áo thun, vé xem các sự kiện thể thao, văn hóa, băng, đĩa, sách... Việc sử dụng các hình thức thưởng, phạt nhằm tăng cường sự tuân thủ chương trình của người nghiện. Những người hoàn thành chương trình sẽ được xóa án tích, giảm án, giảm tiền phạt hoặc giảm phí điều trị...

Các buổi báo cáo tiến bộ là yếu tố quan trọng của các chương trình Tòa điều trị nghiện ma túy. Thông thường các buổi báo cáo tiến bộ sẽ được thực hiện hàng tuần trong giai đoạn đầu, trong các giai đoạn sau thì thưa hơn, có thể hai tuần một lần và sau đó là một tháng một lần. Người tham gia chương trình Toà ma tuý cũng được yêu cầu gặp các nhân viên điều trị hàng tuần, trong suốt thời gian tham gia chương trình (DCCTAP, 1997).

Về vận hành, các chương trình Tòa ma túy được thực hiện với sự phối hợp của các ngành, bao gồm thẩm phán, công tố viên, cảnh sátkhu vực phụ trách quản lý người bị cải tạo không giam giữ, các nhân viên điều trị nghiện, giáo dục, dạy nghề và các nhà lãnh đạo cộng đồng... Một yếu tố cơ bản để phân biệt Tòa ma túy và các tòa hình sự khác là trong Tòa ma túy hành vi vi phạm pháp luật không được xem như hành vi lệch chuẩn về đạo đức mà là hành vi hệ luỵ của việc nghiện và thường là ngoài tầm kiểm soát của người nghiện (Steen, 2002).

Về tài chính, nguồn ngân sách cho các Tòa Ma túy ở Hoa Kỳ bao gồm: ngân sách của liên bang và tiểu bang, hỗ trợ, đóng góp của các nhà hảo tâm và từ lệ phí tham gia chương trình do người nghiện nộp. Theo quy định của luật pháp Hoa Kỳ, ngân sách liên bang không được vượt quá 75% tổng ngân sách hoạt động của Tòa điều trị nghiện ma túy (Violent Crime Control and Law Enforcement Act of 1994, Title V, sec. 2205). Khoản phí mà các cá nhân tham gia chương trình Tòa ma túy phải đóng góp khác nhau theo quy định của từng tiểu bang. Ví dụ, ở Idaho, mỗi cá nhân tham gia Tòa ma túy phải đóng khoản phí tối đa không quá 300 USD/tháng trong khi ở Texas là không quá 1.000 USD, còn ở Indiana, Montana và Missouri là không quá 500 USD.

TS Nguyễn Thị Vân-Bộ LĐTBXH

**songchungvoi_HIV** · 08-01-2016, 11:45

Tòa ma túy: Những kết quả tích cực

Thứ năm 07/01/2016 13:52

Hiệu quả của các Tòa mtúy ở Hoa Kỳ đã được kiểm chứng qua rất nhiều nghiên cứu và các số liệu thực tế. Hiệu quả của Tòa ma túy được thể hiện ở việc giảm sử dụng ma túy trong những người nghiện tham gia chương trình và hoàn thành chương trình, giảm tái phạm hình sự, tăng tuân thủ điều trị, giảm chi phí, tiết kiệm cho phí cho hệ thống tư pháp và cải thiện địa vị kinh tế xã hội của người nghiện tham gia chương trình.

Giảm sử dụng ma túy:
Theo số liệu nghiên cứu của Viện Tư pháp quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ thử nước tiểu cho kết quả dương tính trong nhưng người tham gia Tòa ma túy là 29%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 46% trong những người nghiện ma túy tham gia các chương trình quản thúc khác tại cộng đồng (NIJ, 2003). Chế độ điều trị nghiêm ngặt cùng với việc thường xuyên thử nước tiểu định kỳ và bất chợt đối với tất cả những người tham gia chương trình, không chỉ những người nghi có tái sử dụng, cùng với chế độ xử phạt nghiêm khắc tương ứng với kết quả xét nghiệm dương tính là yếu tố quan trọng làm giảm tỷ lệ tái sử dụng ma túy trong những người nghiện tham gia chương trình.

Ảnh minh họa

Giảm tỷ lệ tái phạm hình sự:
Tỷ lệ tái phạm hình sự thấp trong những người đã hoàn thành chương trình điều trị của Tòa Ma túy là một minh chứng nữa cho hiệu quả của Tòa Ma túy. Theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, có ít nhất là 45% những người nghiện bị bắt vì tội tàng trữ ma túy tái phạm sau hai hoặc ba năm kể từ khi chấp hành xong các hình phạt khác. Tuy nhiên, với những người đã hoàn thành chương trình Tòa ma túy, tỷ lệ tái phạm hình sự là từ 5% tới 28%, tùy thuộc vào các điều kiện và mức độ hỗ trợ xã hội có được như: tình trạng việc làm, quan hệ gia đình, điều kiện sức khỏe...(DCPO, 1998). Một nghiên cứu trong 17.000 người hoàn thành chương trình Tòa ma túy trên toàn nước Mỹ cho thấy tỷ lệ tái phạm sau hai năm là từ chỉ từ 16,5% tới 27,5%. Tỷ lệ tái phạm trung bình sau một năm là dưới 10% (NIJ, 2003). Trung bình 75% người hoàn thành chương trình Toà ma tuý không tái phạm sau 2 năm. Các phân tích tổng hợp cho thấy các chương trình Toà ma tuý làm giảm tội phạm tới 45% so với các chương trình tư pháp khác (NADCP, 2016).

Tăng tuân thủ điều trị:
Theo Hiệp hội Các chuyên gia về Tòa Ma túy Hoa kỳ, chỉ có khoảng 30% bệnh nhân của các chương trình điều trị nghiện ma túy thông thường theo hết được chương trình điềutrị, khoảng 70% bỏ dở chương trình. Trong khi đó, tỷ lệ tuân thủ điều trị (là tỷ lệ phần trăm giữa tổng những người đang tham gia chương trình và đã hoàn thành chương trình trên tổng số những người tham gia chương trình) trong các Tòa ma túy trên toàn nước Mỹ là từ 65% tới 85%. Tỷ lệ này cao hơn một cách đáng kể so với các chương trình điều trị nghiện ma túy khác, nơi có tới từ 40% tới 80% khách hàng bỏ điều trị trước 90 ngày(Stark, 1992, dẫn chiếu trong Huddleston và cộng sự, 2004) và có tới 80% tới 90% bỏ dở điều trị trước 12 tháng(Satel, 1999, dẫn chiếu trong Huddleston và cộng sự, 2004). Tỷ lệ người nghiện tham gia Toà ma tuý ở lại với chương trình điều trị đủ dài cho việc phục hồi của họ cao hơn 6 lần so tỷ lệ ở những người nghiện tham gia các chương trình khác (NADCP, 2016). Việc giám sát thường xuyên cùng với các chế độ kỷ luật, khen thưởng kịp thời, thích hợp đã giúp người nghiện ở lại hết chương trình.

Tiết kiệm chi phí:
Thông qua việc cung cấp các dịch vụ điều trị và giám sát ngoại trú đối với người nghiện ma túy vi phạm hình sự thay cho xử phạt giam, các Tòa Ma túy đã giảm chi phí đáng kể cho hệ thống tư pháp hình sự. Chi phí trung bình cho việc phạt giam một tội phạm ma túy ở Hoa Kỳ là từ 20.000 tới 50.000 đô la mỗi năm. Trong khi đó, chi phí cho một người tham gia Tòa Ma túy chỉ từ 2.500 tới 4.000 đô la mỗi năm tùy thuộc và mức độ dịch vụ được cung cấp và tùy theo từng tiểu bang. Tính trung bình, cứ 1 đồng đầu tư vào Tòa Ma túy, người đóng thuế trên toàn nước Mỹ của sẽ tiết kiệm 3,36 đô la cho các chi phí tư pháp hình sự. Nếu gộp chung với các khoản tiết kiệm khác như tiết kiệm từ chi phí chăm sóc y tế, tiết kiệm từ giảm tội phạm... thì lợi ích có được là 27 đô la tiết kiệm cho mỗi đô la đầu tư vào Tòa Ma túy. Tính theo mỗi đối tượng, Toà Ma túy tiết kiệm được từ 3.000 đô la tới 13.000 so với việc xử phạt tù. Năm 2007, cứ một đô la từ ngân sách Liên bang Mỹ chi cho Toà ma tuý giúp tiết kiệm được 9 đô la từ ngân sách liên bang cho các hoạt động liên quan (NADCP, 2016).

Tiết kiệm các nguồn lực khác cho hệ thống tư pháp:
Tòa Ma túy đã giúp cho hệ thống tư pháp hình sự Hoa Kỳ đầu tư và phân bổ các nguồn lực hiệu quả hơn. Nhân viên các toà hình sự trước đây phải dành nhiều thời gian cho các vụ tội phạm hình sự ít nghiêm trọng nhưng có liên quan tới sử dụng ma túy giờ đã có thể dành thời gian tập trung cho các vụ án hình sự nghiêm trọng hơn. Hệ thống các trại giam cũng được giảm tải để dành cho các tội phạm hình sự nghiêm trọng (DCCTAP, 1997).

Cải thiện địa vị kinh tế xã hội của người tham gia Tòa Ma túy:
Song song với việc phục hồi từ căn bệnh nghiện ma túy, người tham gia Tòa Ma túy còn thu được nhiều lợi ích về mặt kinh tế xã hội khác. Hầu hết các Tòa Ma túy yêu cầu người nghiện phải tìm được việc làm hoặc tốt nghiệp chương trình học phổ thông mới được cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình. Vì vậy, nhiều người nghiện khi bắt đầu tham gia chương trình không có việc làm nhưng với sự hỗ trợ của chương trình và nỗ lực của bản thân sau đó đã tìm được việc làm; những người đang có việc làm thì giữ được việc làm. Tính trung bình có 73% người tham gia các Tòa Ma túy trên toàn nước Mỹ đã giữ hoặc tìm được việc làm. Những lợi ích về mặt xã hội khác mà những người nghiện tham gia Tòa Ma túy có được là được học văn hóa (hầu hết các Tòa ma túy yêu cầu người hoàn thành chương trình phải đạt được bằng GED - General Education Development, tương đương bằng tốt nghiệp trung học cơ sở ở Việt Nam), trẻ sơ sinh không bị ảnh hưởng từ việc nghiện ma túy của người mẹ và sự tái hợp của các gia đình người nghiện. tỷ lệ tái hợp của các cặp gia đình người nghiện trước đó bị tan vỡ trong những người tham gia Tòa Ma túy cao hơn 50% so với những người tham gia các chương trình tư pháp hình sự khác (NADCP, 2016).

TS. Nguyễn Thị Vân-Bộ LĐTBXH

**songchungvoi_HIV** · 08-01-2016, 11:46

Tòa ma túy: Khả năng áp dụng tại Việt Nam

Thứ năm 07/01/2016 09:00

Trong những năm qua Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp mạnh mẽ, đồng bộ đối với công tác kiểm soát và phòng chống ma túy. Mặc dù vậy, từ giữa những năm 1990 đến nay tệ nạn nghiện ma túy vẫn gia tăng nhanh chóng.

Theo số liệu tổng điều tra, ra soát người nghiện ma tuý của Bộ Công an, cuối tháng 9/2014 cả nước có khoảng 204.400 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, gấp 3,7 lần so với năm 1994 (55.445 người). Trong giai đoạn 1994 - 2013, trung bình mỗi năm số người nghiện có hồ sơ quản lý tăng 6,5% tương đương với 6.660 người. Khoảng 90% số quận huyện và 60% số xã phường của cả nước có người nghiện có hồ sơ quản lý.Cũng như ở Mỹ và nhiều quốc gia khác, tệ nạn nghiện ma túy ở Việt Nam cũng có liên quan chặt chẽ tới các tội phạm hình sự. Theo số liệu từ Bộ Công an, khoảng 13,1% người nghiện có hồ sơ quản lý năm 2013 đang được quản lý trong các trại giam, trại tạm giam. Số đang cai nghiện trong các Trung tâm là 22,4%.

Tòa án ra quyết định đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Công tác cai nghiện và tái hòa nhập cộng đồng cho người nghiện ma túy vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Khoảng 50% trong số người nghiện ma túy có các vấn đề về sức khỏe tâm thần và thể chất, 38% đã có tiền án, tiền sự. Mô hình cai nghiện tại trung tâm tốn nhiều kinh phí, hiệu quả hạn chế, tỷ lệ tái nghiện cao, từ 70 - 95%, bên cạnh đó còn chịu nhiều sự chỉ trích của các tổ chức quốc tế về nhân quyền cũng như về cơ sở khoa học điều trị nghiện trong trung tâm.

Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có những chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng chống ma túy như: Chỉ thị số 21-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phòng, chống ma túy; Quyết định số 1203/QĐ-TTg ngày 31/8/2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy giai đoạn 2012 – 2015; Quyết định số 2596/QĐ-TTg ngày 27/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới công tác cai nghiện ở Việt Nam đến năm 2020 với mục tiêu đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dự phòng và điều trị nghiện nhằm giảm tác hại của nghiện ma túy và kiềm chế sự gia tăng người nghiện mới, góp phần bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, nâng cao sức khỏe nhân dân và hỗ trợ người nghiện tái hòa nhập cộng đồng; Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 26/12/2014 của Chính phủ về Tăng cường công tác phòng, chống, kiểm soát và cai nghiện ma tuý trong tình hình mới.

Bên cạnh việc tăng cường hệ thống văn bản pháp luật trong nước, huy động nội lực, Chính phủ, Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm đã chủ động mở rộng quan hệ với các nước và các tổ chức quốc tế để huy động sự hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật cho công tác này. Trong chuyến đi nghiên cứu, khảo sát công tác phòng chống ma túy tại Hoa Kỳ (8/2013), Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên BCT, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm và các thành viên trong đoàn gồm lãnh đạo Văn phòng TW Đảng, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao và Bộ Công an đi thăm mô hình Toà ma tuý ở một số thành phố. Phó Thủ tướng đã đánh giá cao tính khoa học, hiệu quả thực tiễn và tính nhân văn của Tòa ma tuýđã chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu thí điểm mô hình này cho phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Kinh nghiệm của Hoa Kỳ và các nước trong thực hiện mô hình Tòa ma túy có thể triển khai áp dụng ở Việt Nam. Trước hết để phù hợp với yêu cầu đổi mới về thủ tục tư pháp đưa người đi điều trị nghiện bắt buộc mà các tổ chức quốc tế và các tổ chức Liên hợp quốc đang khuyến cáo Việt Nam thực hiện. Mặt khác, việt triển khai Tòa ma túy sẽ tạo điều kiện cho người sử dụng ma túy, bao gồm cả những người có hành vi vi phạm pháp luật hình sự vì các tội danh khác có cơ hội được lựa chọn việc điều trị nghiện tại cộng đồng. Chương trình Tòa ma túy cũng vì vậy sẽ giúp làm giảm gánh nặng cho hệ thống các Trại giam, trại tạm giam hiện nay. Chương trình cũng giúp huy động, vận động sự tham gia của các cấp, các ngành, các nguồn lực xã hội vào công tác điều trị nghiện ma túy.

Trước mắt có thể triển khai thí điểm chương trình Tòa ma túy tại một số địa phương với các giải pháp như tạo hành lang pháp lý cho việc thí điểm mô hình Tòa điều trị nghiện ma túy. Trong vấn đề này cần phân biệt Toà ma tuý theo mô hình của Hoa Kỳ với Toà xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc theo Luật Xử lý vi phạm hành chính. Bản chất hai mô hình là hoàn toàn khác biệt. Toà ma tuý áp dụng với người nghiện ma tuý có hành vi phạm pháp luật hình sự không nghiêm trọng như tàng trữ, buôn bán lẻ ma tuý, trộm cắp... những tội hình sự này được xác định là có liên quan hoặc hậu quả của nghiện ma tuý. Người nghiện đăng ký tham gia các chương trình điều trị theo Toà ma tuý sẽ không bị truy tố về hình sự, không bị ghi án hình sự... Toà cai nghiện ma tuý có thể áp dụng cả với những người thuộc diện bị đi cai nghiện bắt buộc theo Luật Xử lý vi phạm hành chính nhưng tình nguyện tham gia điều trị nghiện tại cộng đồng theo chương trình Toà ma tuý.

Bên cạnh đó, cần xây dựng mô hình Toà điều trị nghiện ma tuý tại Việt Nam. Bên cạnh việc tính toán đầu tư nhân sự và kinh phí cho triển khai mô hình, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị, nhân sự tham gia chương trình. Ngoài ra, một thành phần không thể thiếu của chương trình Toà điều trị nghiện ma tuý tại cộng đồng chính là các chương trình điều trị nghiện tại cộng đồng. Cần đa dạng hoá loại hình điều trị nghiện tại cộng đồng để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người nghiện. Cần có cả chương trình điều trị thay thế bằng Methadone nhưng cũng cần có cả những chương trình điều trị tại cộng đồng cho những người muốn từ bỏ hoàn toàn việc sử dụng ma tuý, đặc biệt là với những người sử dụng ma tuý tổng hợp như Methamphetamine (hàng đá), Ecstasy (thuốc lắc) hay Amphetamine (hồng phiến) – là những người không thể áp dụng phương pháp điều trị thay thế bằng Methadone.

Đồng thời, tăng cường đầu tư về nhân lực và ngân sách cho các chương trình điều trị nghiện ma túy tại cộng đồng kết nối với Tòa điều trị nghiện ma túy, đảm bảo cung cấp các dịch vụ điều trị tổng hợp, hiệu quả cho người nghiện, bao gồm cả chăm sóc y tế, tư vấn tâm lý và các dịch vụ xã hội hỗ trợ khác.

Đặc biệt, xây dựng chỉ số đánh giá hiệu quả chương trình thí điểm, về các mặt như: tỷ lệ sử dụng ma tuý trái phép, tỷ lệ tái phạm và tái nghiện, sự tuân thủ điều trị, hiệu qủa đầu tư, áp lực với đối với hệ thống tư pháp hình sự... Việc đánh giá nên được thực hiện sau 1, 2 và 3 năm thực hiện thí điểm. Trên cơ sở tổng kết, đánh giá mô hình thí điểm trình Quốc hội, Chính phủ ban hành các văn bản pháp lý cho việc triển khai mở rộng Tòa ma túy trên toàn quốc.

TS Nguyễn Thị Vân-Bộ LĐTBXH

**songchungvoi_HIV** · 13-01-2016, 13:29

Đề xuất khen thưởng cho người cai nghiện thành công

Thứ tư 13/01/2016 09:00

Ngày 12/1, Liên ngành Tòa án, Viện kiểm sát, Công an thành phố, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, Sở Tư pháp và Sở Y tế Đà Nẵng tổ chức hội nghị rà soát việc thực hiện quy chế phối hợp lập hồ sơ và tổ chức cai nghiện trên địa bàn.

Rất nhiều người nghiện đã làm lại cuộc đời nhờ vòng tay bao dung của cộng đồng - Ảnh: Internet

Theo đó, trong hơn một năm tổ chức phối hợp thực hiện, liên ngành đã phối hợp khá tốt trong công tác lập hồ sơ, do vậy công tác phối hợp lập hồ sơ và tổ chức cai nghiện ma túy đạt được những kết quả khả quan. Tính đến ngày 15/12/2015, toàn thành phố đã lập hồ sơ áp dụng các hình thức, biện pháp cai nghiện cho 948 lượt người, trong đó cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm Giáo dục-Dạy nghề 05-06 691 người, cai nghiện tự nguyện tập trung 63 người và cai nghiện tại gia đình, cộng đồng 194 người.

Tuy nhiên, theo ông Lê Minh Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐTBXH) Đà Nẵng, vẫn còn nhiều tồn tại trong công tác phối hợp liên ngành như: thời gian chờ hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, xác minh nơi cư trú còn kéo dài, có nhiều trường hợp tới 15 ngày, cá biệt có trường hợp tới 75 ngày mới đủ thủ tục để mở phiên họp, quyết định biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (trong khi quy định chỉ là trong vòng 7 ngày). Thủ tục tống đạt còn rườm rà, đối tượng được giao cho gia đình quản lý nên rất dễ bỏ trốn. Công tác cắt cơn, giải độc cho các đối tượng cai nghiện gia đình – cộng đồng tại các Trung tâm y tế quận, huyện đang gặp khó khăn về nhân lực, cơ sở vật chất, công tác bảo vệ chưa thật tốt khiến ma túy vẫn thẩm lậu vào trong, gây khó khăn và không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Tại hội nghị, đại diện các địa phương, các sở, ngành liên quan đã nêu lên những khó khăn trong quá trình triển khai công tác phối hợp cũng như tổ chức cai nghiện; đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị, đề xuất để triển khai công tác này tốt hơn. Trong đó, đề nghị UBND TP chỉ đạo rà soát, xây dựng lại quy chế phối hợp phù hợp với các văn bản mới ban hành của Trung ương cũng như thực tế tại địa phương, chặt chẽ hơn và hiệu quả cao hơn; có chính sách khuyến khích đối với người có thành tích vận động người đi cai nghiện tập trung cũng như khen thưởng đối với những người cai nghiện thành công. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị UBND TP điều chỉnh các chính sách, chế độ hỗ trợ như tiền điều trị cắt cơn, giải độc, tiền ăn của học viên, kinh phí hỗ trợ các thành viên tham gia truy tìm học viên bỏ trốn hay tham dự các phiên xét hồ sơ của Tòa án…

Theo Báo Pháp luật

Chủ đề: TPHCM: Tòa sẽ quyết chuyện cai nghiện ma túy

Công cụ Chủ đề

Tìm Chủ đề

Hiển thị