Thứ sáu 22/08/2014 15:00
Mới đây, Quốc hội đã thông qua Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi, chính thức cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Điều này mở ra một cánh cửa mới cho những cặp vợ chồng hiếm muộn mong muốn có con.

Một chính sách nhân đạo
Dạo qua những diễn đàn dành cho phụ nữ, chủ đề mang thai hộ được rất nhiều chị em quan tâm và chia sẻ. Xuất phát từ hoàn cảnh thực tế của mình, thành viên hoacucxxx trên webtretho tâm sự: “Em đang trong một tình cảnh không còn lựa chọn. Em cần được làm mẹ, cần được có hạnh phúc. Em muốn tìm người mang thai hộ, nhưng cần phải làm gì cho an toàn cho con em sau này, khi tìm được rồi thì phải làm gì để đảm bảo con em sẽ được ra đời mạnh khỏe (em đã có phôi trữ lạnh, nhưng lại không thể chuyển được vì tạm thời không còn khả năng), mong các chị hãy cho em lời khuyên và lời hướng dẫn tốt nhất để em có thể làm mẹ, được cười và được khóc với con…”.
Ảnh minh hoạ
Còn đối với thành viên có nickname lunchxxx, bẩm sinh không có tử cung nên ngoài việc được mang thai hộ ra, thành viên này xem như vô vọng trong việc có em bé. Ra nước ngoài thì lunchxxx không có đủ khả năng về mặt tài chính.
Việc chính thức cho phép mang thai hộ sẽ mở ra cánh cửa mới cho 2 phụ nữ trên cũng như nhiều cặp vợ chồng khác có cơ hội có con của mình.
Theo Bộ Y tế, mang thai hộ có ý nghĩa rất lớn đối với những cặp vợ chồng có nhu cầu có con một cách chính đáng mà khả năng của họ không thể mang thai được.
Ví dụ, người vợ vì lý do bệnh tật phải cắt bỏ tử cung hoặc vì bệnh lý mà không được phép mang thai, nhưng 2 buồng trứng vẫn bình thường, người chồng có tinh trùng khỏe. Trường hợp này, hai vợ chồng chỉ có thể có con bằng di truyền của chính họ thông qua kỹ thuật mang thai hộ.
Lợi ích khác từ phía các bác sỹ trong một số trường hợp cấp cứu, như trường hợp sản phụ đẻ bị băng huyết, hoặc vỡ tử cung, hoặc bị rau tiền đạo... cần phải cắt ngay tử cung để cứu người mẹ. Tuy nhiên, trước đó do nước ta chưa cho phép mang thai hộ nên các bác sĩ phải đắn đo khi cắt bỏ tử cung của người mẹ. Nếu không cắt ngay trong những trường hợp này, sản phụ sẽ bị mất nhiều máu, dẫn tới tử vong. Còn nếu cắt bỏ tử cung thì người mẹ đó sẽ không thể sinh thêm con.
Vì thế, việc cho phép mang thai hộ trong những trường hợp này rất cần thiết, mang tính nhân văn, nhân đạo. Đó là giúp các bác sỹ có thể quyết định nhanh hơn để đảm bảo tính mạng của người mẹ (trong trường hợp người nhà sản phụ cũng sẵn sàng để bác sỹ cắt bỏ tử cung, cứu sản phụ), đồng thời cũng tạo cơ hội để gia đình đó tiếp tục có thêm con một cách chính đáng.
2 phương án về cơ sở thực hiện mang thai hộ
Tại dự thảo Nghị định quy định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và mang thai hộ, Bộ Y tế đã đề xuất 2 phương án quy định về cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đủ điều kiện thực hiện mang thai hộ.
Phương án 1, tùy từng thời kỳ, Bộ trưởng Bộ Y tế lựa chọn cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm để quyết định cho phép thực hiện mang thai hộ. Hiện Bộ Y tế dự kiến 3 cơ sở đại diện 3 khu vực Bắc – Trung – Nam là: Bệnh viện Phụ sản trung ương, Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đa khoa trung ương Huế.
Lý giải đề xuất trên, Bộ Y tế cho biết, do vấn đề mang thai hộ là vấn đề mới lại rất phức tạp và nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của nhiều người: đứa trẻ, người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ, liên quan trực tiếp đến số phận của đứa trẻ được sinh ra, có thể có các hệ lụy về sau đối với các bên liên quan, ảnh hưởng về mặt huyết thống, quan hệ, tình cảm. Mặt khác, nhu cầu mang thai hộ không nhiều so với nhu cầu thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Do vậy, chỉ cho phép một số cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước mang tính đại diện khu vực thực hiện để tránh tình trạng thực hiện mang thai hộ tràn lan, biến tướng, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội. Việc cho phép 3 cơ sở thực hiện mang thai hộ mang tính thí điểm trong giai đoạn đầu để cơ quan quản lý có thể tổng kết, rút kinh nghiệm và quản lý tốt hơn vấn đề này.
Phương án 2, Bộ Y tế đề xuất, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đủ điều kiện thực hiện mang thai hộ là cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm.
Bộ Y tế cũng nêu rõ trách nhiệm của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện mang thai hộ: Xem xét, kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ đề nghị cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện mang thai hộ. Trường hợp nghi ngờ có thể yêu cầu bổ sung các giấy tờ khác có liên quan hoặc phỏng vấn trực tiếp. Bên cạnh đó, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện mang thai hộ phải chịu trách nhiệm về tính pháp lý và chuyên môn, kỹ thuật do cơ sở mình thực hiện.
Vẫn còn nhiều băn khoăn
Cho phép mang thai hộ là một chính sách nhân đạo của nhà nước, tuy nhiên quy định trong Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi quá chặt chẽ khiến dư luận băn khoăn.
Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi quy định bắt buộc người mang thai hộ phải là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ, đã từng sinh con và chỉ được mang thai hộ 1 lần. Điều này sẽ gây khó khăn cho những cặp vợ chồng là con một; không có chị em gái.
Với thực tiễn dân số đang mất cân bằng giới tính khi sinh, xu hướng giảm sinh đã, đang diễn ra mạnh mẽ ở một số vùng miền trong mấy năm gần đây. Số lượng gia đình sinh con trai một bề, sinh con một sẽ chiếm một bộ phận dân số không nhỏ. Điều đó cũng có nghĩa quy định“người thân thích cùng hàng” để thực hiện việc mang thai hộ sẽ gây khó cho dân.
Quy định “chỉ được mang thai hộ 1 lần”, nếu trong quá trình mang thai hộ xảy ra tai biến sản khoa, thai bị hỏng, người mang thai hộ sẽ không được thực hiện việc mang thai lần thứ hai. Như vậy, kết quả mong muốn cuối cùng của hai bên vẫn không thể đạt được.
Nhiều ý kiến cho rằng, ngay từ việc lựa chọn các cơ sở khám chữa bệnh có đủ điều kiện thực hiện mang thai hộ theo phương án của Bộ Y tế đưa ra cũng chưa thật hợp lý và… tiện cho dân. Lý do nhu cầu thực hiện việc mang thai hộ hiện nay chưa nhiều nhưng không thể đảm bảo rằng nó không tăng lên khi mà tình trạng trẻ hóa vô sinh đang gia tăng mạnh. Nếu lựa chọn phương án thứ nhất chỉ cho phép 3 bệnh viện đầu ngành thực hiện, người dân sẽ phải tốn kém thời gian, chi phí để đi lại. Đặc biệt với bộ phận người nhờ/nhận mang thai hộ thuộc đối tượng khó khăn.
Luật đang mở ra cơ hội nhân đạo “bình đẳng” đối với mỗi người dân. Nhưng nếu theo quy định từ dự thảo thì chỉ có bộ phận có kinh tế mới có cơ hội đó. Như vậy, xét theo phương diện “tiện cho dân” thì phương án hai là các cơ sở khám, chữa bệnh đã được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật trong ống nghiệm nhận được nhiều sự ủng hộ của dư luận hơn.
Chính vì vậy, khi Luật đã được ban hành, rất cần có những quy định, hướng dẫn cụ thể để những gia đình hiếm muộn có thể “hưởng lợi” từ chính sách nhân đạo này.

Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi quy định việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của các bên, được lập thành văn bản có công chứng và không được trái với các quy định trong pháp luật về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Bên nhờ mang thai hộ phải có đủ các điều kiện như: Có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về việc người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; vợ chồng đang không có con chung; đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm lý.
Tương tự điều kiện với người được nhờ mang thai phải là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc chồng; từng sinh con và chỉ được mang thai hộ một lần; ở độ tuổi phù hợp và có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về khả năng mang thai hộ. Trường hợp người phụ nữ mang thai hộ có hôn nhân thì phải có sự đồng ý bằng văn bản của người chồng.
Người mang thai hộ phải tuân thủ quy định về thăm khám, các quy trình sàng lọc để phát hiện, điều trị các bất thường và những dị tật của bào thai. Đồng thời vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định. Người nhờ mang thai phải có nghĩa vụ chi trả các chi phí thực tế để đảm bảo việc chăm sóc sức khỏe sinh sản theo quy định của Bộ Y tế.
Trường hợp bên nhờ mang thai hộ chậm nhận con hoặc vi phạm nghĩa vụ về nuôi dưỡng, chăm sóc con thì phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo quy định của Luật này và bị xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan. Nếu gây thiệt hại cho bên mang thai hộ thì phải bồi thường.
Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2015.
Nhật ThyTổng hợp
http://tiengchuong.vn/Tin-tuc-su-kie...hoan/11090.vgp