Củ bách hợp: 'Tiên dược' cho người nhiễm HIV, lao phổi, viêm phế quản, ho ra máu...


2016-05-16T07:45:20+07:00


Là một vị thuốc nam được dùng nhiều trong Y học cổ truyền, củ bách hợp có rất nhiều công dụng, đặc biệt là tác dụng: Trị ho, viêm phế quản, mất ngủ và nhất là hiệu quả kháng virus HIV.


Củ bách hợp còn được gọi là củ tỏi rừng là một vị thuốc nam có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tên khoa học Lilium brownii F.E. Thuộc họ hành tỏi.




Khu vực phân bố


Bách hợp là cây thân thảo cao khoảng 0,5 m sống lâu năm. Cây có hình dáng giống hoa loa kèn (Hoa màu trắng, có khi màu hồng nhạt).


Cây thường mọc hoang ở một số nơi như vùng núi Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh nhưng cũng rất hiếm gặp.


Bộ phận dùng


Củ là bộ phận được sử dụng làm thuốc.




Cách chế biến và thu hái


Hàng năm vào đầu mùa thu từ tháng 7 đến tháng 8 âm lịch, khi lá cây bắt đầu khô héo thì đào lấy củ, bóc tách rồi đem rửa sạch phơi khô dùng dần làm thuốc.


Thành phần hóa học


Trong bách hợp có chứa 30% là tinh bột, 4% protit, 0,1% chất béo và Vitamin C còn lại là chất xơ.


Tính vị


Củ bách hợp có vị đắng, tính hàn vào hai kinh tâm và phế.


Công dụng của củ bách hợp


Theo các tài liệu cổ về Y học học đều ghi nhận tác dụng của củ bách hợp, cây có rất nhiều tác dụng quý như: Chữa ho, chữa lao phổi, suy nhược thần kinh, mất ngủ.

Ngoài ra gần đây các nhà khoa học đã tìm thấy các hoạt chất trong vị thuốc quý này còn có tác dụng kháng virus HIV, sau đây là một số tác dụng chính của vị thuốc quý này:


Tác dụng chữa ho, lao phổi, ho có đờm


Tác dụng bổ tim, trị chứng hồi hộp, tim đạp mạnh


Tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh HIV


Tác dụng trị thần kinh suy nhược


Đối tượng sử dụng


Bệnh nhân lao phổi


Cách dùng, liều dùng:


* Dùng hàng ngày: 15-30g củ khô sắc nước hoặc tán bột để sử dụng.


* Chữa mất ngủ


Bách hợp 30g, hạt sen 30g, ngải cứu tươi 40g hấp với thịt lợn ăn trong ngày.


* Thuốc dưỡng tâm, trị hồi hợp tim đập mạnh


Bách hợp 30g, chi mẫu 20g, hoa hòe 10g sắc với 1 lít nước uống trong ngày.


* Các chứng đau ngực thổ huyết: Bách hợp (lượng đủ dùng) giã tươi lấy nước uống.


* Các chứng ho - viêm phế quản: Bách hợp 30g, mạch môn 10g, thiên môn 10g, bách bộ 8g, tang bạch bì 12g, ý dĩ nhân 15g. Nước 3 bát ăn cơm, sắc còn 1 bát, chia 3 lần uống trong ngày sau khi ăn 1 giờ.


* Trị phế nhiệt ho ra máu mủ: Bách hợp 24g, thiên môn 10g, mạch môn 10g. Bách bộ 8g, xuyên bối mẫu 10g, tri mẫu 12g, tang bạch bì 12g, ý dĩ nhân 15g, tỳ bà diệp 10g. Cách sắc và uống như bài trên.


* Trị tà khí nóng lạnh, khắp người đau nhức: Bách hợp 30g, sài hồ 20g, tri mẫu 12g. Lá tre 1 nắm tay. Cách sắc như bài trên.


* Làm thông lợi đại tiểu tiện: Bách hợp 24g, mạch môn 12g, bạch thược 12g, cam thảo 4g. Nước 2 bát sắc còn 7 phần bát, uống 1 lấn vào buổi sáng. Chưa thông thì uống tiếp lần 2, 3.


* Chữa phù thũng: Bách hợp 24g, bạch thược 12g, bạch linh 12g, xa tiền tử 10g, tang bạch bì 10g. Nước 3 bát sắc còn 1 bát chia 2 lần uống trưa và tối trước khi đi ngủ 1 tiếng.


* Trị bệnh tâm phế âm hư. Dùng 30g bách hợp ngâm nước 1 đêm, hôm sau dùng 300ml nước sắc còn 100ml. Lại dùng tri mẫu 120g, nước 500ml, sắc còn 100ml, hòa 2 nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngày.


* Trị phong thấp nhiệt, lở sưng: Dùng bách hợp núi giã với muối đắp vào các nốt lở sưng.


* Trị phổi nhiệt úng tắc, ho, phiền muộn Bách hợp 200g hòa mật, nấu cho mềm, luôn luôn ngậm nuốt nước.


* Trị tai đau, điếc: Bách hợp khô nghiền nhỏ, uống 8g với nước ấm, ngày uống 2 lần.


* Trị trường phong ra máu: Hột bách hợp tẩm rượu sao, nghiền nhỏ, uống ngày 2 lẩn, mỗi lần 4g.


* Trị trẻ bị thấp lở loét khắp mình. Hoa bách hợp phơi khô nghiền nhỏ hòa dầu vừng hoặc dầu dừa bôi.


Lưu ý khi sử dụng


Cây bách hợp có hình dáng rất giống với hoa loa kèn, bởi vậy rất nhiều người dễ nhầm lẫn (Uống vào dễ bị nôn ói). Cách phân biệt: Củ hoa loa còn có tép to và mỏng hơn tép bách hợp.

Không dùng bách hợp cho người bị tiêu chảy, cảm lạnh