Dinh dưỡng
Hàng ngày NCH cần một lượng protein và năng lượng nhiều hơn người bình thường để chống lại virus. Tuy nhiên, NCH lại dễ bị ngộ độc thức ăn và nhiễm bệnh qua thức ăn hơn. Do vậy, NCH cần ăn nhiều gắp đối bình thường. Thức ăn phải đảm bảo vệ sinh và nhiều dinh dưỡng.
Chế độ dinh dưỡng của NCH là rất quan trọng vì cơ thể của bạn cần nhiều đạm (protein) và năng lượng hơn bình thường để chống đỡ với virus HIV, Các nghiên cứu đã cho thấy ngay từ giai đoạn đầu mới nhiễm HIV, cơ thể đã cần gấp đôi đạm và năng lượng so với trước khi nhiễm HIV. Mặt khác, do sức đề kháng của cơ thể NCH yếu hơn nên một lượng nhỏ mầm bệnh cũng có thể gây nhiễm trùng đường ruột hoặc ngộ độc thức ăn. Thêm vào đó, do cơ thể yếu mệt, bị nhiễm trùng cơ hội hoặc do tác dụng phụ của các thuốc, NCH đôi khi chán ăn. Do tất cả những yếu tố trên, một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và an toàn đối với NCH là rất quan trọng.
Một chế độ dinh dưỡng tốt sẽ:
· Phòng giảm cân
· Phòng thiếu dinh dưỡng
· Đảm bảo đử dự trữ các chất dinh dưỡng
· Giảm nguy cơ nhiễm trùng
· Tăng cường hiệu quả điều trị
Một số gợi ý về chế độ dinh dưỡng
Để có thể ăn được nhiều, bạn nên chọn các loại đồ ăn thích hợp với khẩu vị và tiêu hoá của mình. Không nên cố ăn uống các loại thực phẩm mà mình không thích hoặc gây rối loạn tiêu hoá (tiêu chảy, đau bụng, dị ứng...)
1) Các loại đồ ăn thích hợp về mặt dinh dưỡng với NCH
· Đồ ăn chứa nhiều protein: thịt, tôm, cá, trứng, sữa, gan, các loại hạt đậu, đậu phụ, lạc, vừng (mè)
· Đồ ăn chứa nhiều năng lượng khoai tây, bánh mỳ, cơm, các loại đồ ăn ngọt (mía, bánh, kẹo, trái cây ngọt. nước uống có đường), các loại chất béo (mỡ, dầu, bơ, pho mát)
· Đồ ăn chứa nhiều vitamin: rau và trái cây các loại, trứng, sữa, gan.
NCH cần ăn ít nhất là 6 lần mỗi ngày. Nếu không có điều kiện để tổ chức bữa ăn thường xuyên, ngoài các bữa ăn chính trong ngày, các lần khác bạn có thể ăn bánh kẹo, trái cây hoặc các đồ ăn nhẹ khác.
2) tỷ lệ các loại đồ ăn mà người có HIV nên sử dụng.
Tháp thực phẩm thể hiện tỷ lệ các loại lương thực, thực phẩm mà người có HIV nên ăn, uống
· Cần ăn nhiều nhất là các loại lương thực: cơm, bánh mì, khoai tây. Cần lưu ý là phở, bún, miến và phần lớn các loại mỳ hiện có tại Việt Nam đều chứa rất ít năng lượng. Trong trường hợp bạn cần ăn để lấy năng lượng thì không nên ăn các loại đồ ăn này goặc phải ăn cùng với các loại đồ ăn nhiều năng lượng như cơm, bánh mì, khoai tây.
· Kế đó là các loại rau và trái cây. Nên ăn các loại rau và trái cây khác nhau để có nhiều loại vitamin, chất khoáng và chất xơ. Tuy nhiên, cần lưu ý là NCH không nên ăn các loại rau sống thừ khi những rau này được rửa thật sạch và ngâm trong nước muối loãng để loại trừ phần lớn các loại vi khuẩn và ký sinh trùng gây bệnh. Các loại trái cây nên được gọt vỏ trước khi ăn.
· các loại thực phẩm nhiều đạm có vai trò rất quan trọng trong việc duy trì sức khoẻ và tăng cường khả năng chống đỡ của cơ thể nên cần được ăn thường xuyên. Các loại đó gồm: thịt, cá, tôm, trứng, sữa, các loại đậu, vừng(mè), lạc. Một ngày một NCH nên ăn một lượng đạm tương đương với 4-5 quả trứng gà hoặc 2-3 lạng thịt, hoặc 3-4 lạng cá.
· các loại gia vị. Tuỳ vào khẩu vị của từng người mà có thể sử dụng các loại gia vị khác nhau. Tuy nhiên, những người có HIV không nên ăn quá nhiều ớt và hạt tiêu vì có thể gây kích ứng dạ dày đồng thời làm các vết loét ở miệng lâu lành. Những người có HIV ở Thái Lan thường được khuyên ăn nhiều tỏi để tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Các bạn cũng có thể áp dụng thử nếu thấy phù hợp.
Nếu bạn không thể ăn đủ các loại thức ăn thông thường, bạn nên dùng các loại đồ uống có nhiều ca-lo (năng lượng) như sữa và nước hoa quả pha đường. Bạn có thể uống thẳng từ cốc hoặc qua ống hút. Trong các loại sữa bột hiện nay đang có bán trên thị trường Việt Nam, Ensure là loại sữa được Tổ chức Y Tế Thế giới khuyên dùng cho những người có HIV vì loại sữa này có chứa nhiều năng lượng.
Trong trường hợp bị rối loạn tiêu hoá, bạn nên ăn các loại lương thực như cơm, bánh mì, hoặc các loại trái cây có vị ngọt vì chúng có nhiều năng lượng và dễ tiêu hơn.
Đề phòng các loại bệnh do thức ăn gây ra
· những người có HIV dễ bị nhiễm đường tiêu hoá. Do vậy cần chọn mua các loại đồ ăn uống tươi, sạch, còn hạn sử dụng. Các loại thức ăn có trứng, thịt và hải sản như tôm, cá cần được nấu chín kỹ, các loại rau quả cần được rửa sạch. Nên ăn ngay sau khi nấu. Những đồ ăn, uống còn thừa hoặc để tủ lạnh, phải có lồng bàn để tránh ruồi và côn trùng. Trong trường hợp đó, thức ăn uống không thể để quá 6 giờ kể từ khi nấu.
· ngoài ra, một số người có thể dị ứng với một số loại đồ ăn, uống nhất định như sữa tươi, tôm, cá... Các biểu hiện của dị ứng có thể là ngứa, nổi cục trên da hoặc cũng có thể là đau bụng hoặc tiêu chảy. Trong những trường hợp đó bạn nên dùng loại thức ăn khác.
Yêu cầu về dinh dưỡng với NCH:
· Nhiều năng lượng
· Nhiều đạm
· An toàn
· Dễ ăn
