Bệnh quai bị có nguy hiểm không?

[songchungvoi_HIV]

Mất cơ hội làm cha bởi muộn khám bệnh teo tinh hoàn

Thứ năm, 4/12/2014 | 10:54 GMT+7

Sau mắc quai bị, Tuấn thấy tinh hoàn teo nhỏ nhưng ngại nên không đi khám. Nửa năm sau chuẩn bị cưới, chàng trai 24 tuổi làm xét nghiệm tinh dịch đồ mới biết mình không có tinh trùng.

Tại phòng khám nam khoa, Nguyễn Văn Tuấn (Tam Điệp, Ninh Bình) cho biết, 6 tháng trước anh bị viêm tinh hoàn do quai bị, sưng đau cả hai bên và sau đó thấy tinh hoàn ngày càng teo đi. Ngại đi khám, lại chủ quan nghĩ để thêm một thời gian không ảnh hưởng gì nên Tuấn chần chừ không đi gặp thầy thuốc. Gần đây, khi nghĩ tới chuyện kết hôn, chàng trai mới đến phòng khảm để kiểm tra khả năng sinh sản.


"Cả hai tinh hoàn của bệnh nhân đã teo nhỏ, xét nghiệm tinh dịch đồ không còn tinh trùng. Trường hợp này chữa để có con là vô cùng khó, phải nghĩ đến khả năng xin tinh trùng của người khác để thụ tinh", bác sĩ nam khoa Nguyễn Bá Hưng, Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện đa khoa Vinmec (Hà Nội) cho biết.


Theo các bác sĩ nam học, trong vòng 1-2 tháng sau khi viêm tinh hoàn, nếu bệnh nhân đi khám và trữ lạnh tinh trùng thì hoàn toàn có khả năng sinh con nhờ các biện pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại. Tuy nhiên hiện nay nhiều người cho rằng, nam giới khi đã bị biến chứng viêm tinh hoàn do mắc quai bị thì chắc chắc vô sinh nên không tìm tới sự trợ giúp y tế hoặc chủ quan, đi khám quá muộn, dẫn tới lỡ cơ hội can thiệp.

Ảnh minh họa: Medicaldaily.com.

Anh Tuấn không phải là trường hợp đáng tiếc duy nhất mất cơ hội sinh con vì đi khám muộn sau biến chứng viêm tinh hoàn do quai bị. Bác sĩ Nguyễn Bá Hưng còn nhớ rõ trường hợp một bệnh nhân đến khám cách đây không lâu. Anh tên Luận (27 tuổi, ở Hòa Bình) chưa lập gia đình, bị viêm tinh hoàn bên phải do quai bị 2 năm trước. Thời điểm đó, sau khi khỏi bệnh, anh Luận bị teo dần một bên tinh hoàn. Nghĩ rằng còn "một bi" vẫn đảm bảo khả năng làm cha nên anh không lo lắng gì. Không may, sau đó anh bị tai nạn dẫn đến vỡ dập tinh hoàn trái, phải cắt bỏ 3/4 nhu mô tại bệnh viện tuyến tỉnh.


6 tháng sau tai nạn, anh Luận mới đi khám nam khoa. Lúc này tinh hoàn phải đã teo nhỏ, tinh hoàn trái sau tai nạn cũng biến dạng xơ dính, thể tích chỉ còn bằng đầu ngón tay, tức là bằng 1/8-1/6 so với trước. Xét nghiệm tinh dịch đồ hoàn toàn không còn tinh trùng, chỉ còn cách xin tinh trùng hoặc xin con nuôi.


Theo bác sĩ Hưng, thông thường, viêm tinh hoàn có thể sẽ xuất hiện trong vòng một đến ba tuần sau khi người bệnh bị sưng đau tuyến mang tai. Tỷ lệ gặp biến chứng viêm tinh hoàn do quai bị chiếm khoảng 20-30% số ca mắc, thường gặp ở nam giới ở độ tuổi dậy thì hoặc sau dậy thì. Ở những người bị biến chứng này, có tới 30-50% sẽ bị teo tinh hoàn dẫn tới vô sinh. Khi virus quai bị tấn công vào các tế bào sinh tinh, làm các tế bào này bị tổn thương, không thể tiếp tục sản sinh ra tinh trùng. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh quai bị, bệnh nhân khi đã có biến chứng teo tinh hoàn hầu như không có cách nào hồi phục sự sinh tinh trở lại.


Tuy nhiên, bác sĩ cho biết những người bị biến chứng quai bị hay vì lý do nào đó gây tổn thương cả hai tinh hoàn, làm mất hẳn chức năng sinh tinh, vẫn có cơ hội làm cha nếu đi khám sớm, còn tinh trùng để lưu trữ.


"Trong vòng 1-2 tháng sau sự cố tổn thương tinh hoàn, trong tinh dịch của nam giới vẫn còn tinh trùng do một số "tinh binh" còn nằm lưu lại trong đường ống dẫn tinh, túi tinh. Số tinh trùng ít ỏi này không đủ để thụ thai tự nhiên nhưng nếu được gom lại, trữ lạnh thì hoàn toàn có thể thụ thai bằng hỗ trợ sinh sản", bác sĩ Hưng giải thích.


Theo bác sĩ, trường hợp bệnh nhân đi khám muộn, để lâu sau 2 tháng trở đi hoặc sau từ 10 lần xuất tinh trở lên, lượng tinh trùng dự trữ sẽ hết nên họ sẽ không còn cơ hội được làm cha.


Bác sĩ khuyến cáo, ngay sau khi gặp sự cố có nguy cơ gây mất chức năng sinh tinh (quai bị, chấn thương tinh hoàn, xoắn tinh hoàn…) hoặc sau khi điều trị ổn định tình trạng này, nếu vẫn có nhu cầu sinh con, quý ông nên đến gặp bác sĩ nam khoa ngay. Trường hợp mắc quai bị, quý ông có thể cân nhắc việc lưu giữ tinh trùng chủ động ngay sau khi tuyến mang tai hết sưng.


Hiện nay, công nghệ trữ lạnh tinh trùng nói riêng và trữ lạnh mô nói chung đã có rất nhiều bước tiến. Các bệnh viện đã thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm đều có thể lưu trữ tinh trùng. Trữ lạnh tinh trùng hay còn gọi là đông tinh là một phương pháp dự phòng tốt trong hỗ trợ sinh sản cho những người bệnh trước khi điều trị hóa chất - tia xạ chữa ung thư, trường hợp gia đình neo người đang thực hiện những công việc rủi ro cao, người muốn hiến tặng con giống…


Các mẫu tinh trùng được bảo quản trong điều kiện kỹ thuật nghiêm ngặt, ở nhiệt độ âm 196 độ C trong môi trường nitơ lỏng và có thể lưu giữ trên 20 năm. Tỷ lệ tinh trùng sống sót sau rã đông lên tới 70-80%. Chất lượng phôi được thụ tinh bằng tinh trùng rã đông vẫn đảm bảo để sinh ra em bé khỏe mạnh.

Vương Linh

* Tên nhân vật đã được thay đổi
http://doisong.vnexpress.net/

[songchungvoi_HIV]

Bệnh quai bị nguy hiểm thế nào?

Thứ ba, 13/01/2015 10:31
Bệnh quai bị lây qua đường nước bọt, ăn uống, có thể gây vô sinh. Hiện nay chỉ có thể phòng bệnh quai bị bằng tiêm vắc xin.

Bệnh lây như thế nào?


Theo BV Nhiệt đới Trung ương, mùa đông xuân là mùa bệnh quai bị xuất hiện nhiều nhất. Quai bị do virus paramyxovirus gây nên.


Bệnh quai bị (còn được gọi là bệnh viêm tuyến mang tai dịch tễ hay viêm tuyến mang tai do virus quai bị) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây trực tiếp bằng đường hô hấp, hay gây thành dịch trong trẻ em, thanh thiếu niên do virus quai bị gây nên.


Biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất là viêm tuyến nước bọt mang tai không hóa mủ. Là một bệnh truyền nhiễm, thường xảy ra vào mùa đông - xuân. Lây trực tiếp khi gần bệnh nhân nói, ho hoặc hắt hơi.


Bệnh có trên toàn thế giới và chỉ xuất hiện ở người. Bệnh thường hay gặp ở trẻ nhỏ và lứa tuổi vị thành niên, người lớn cũng có thể mắc nhưng tỷ lệ là thấp hơn.


Bệnh do virus lây truyền qua đường hô hấp và đường ăn uống, qua những giọt nước bọt khi bệnh nhân nói, ho, hắt hơi.


Vấn đề lây qua đường phân và nước tiểu hiện vẫn chưa được xác nhận dù virus quai bị có khả năng tồn tại trong nước tiểu khoảng 2-3 tuần.


Khi bị nhiễm bệnh, virus nhân lên trong khoang tỵ hầu và hạch bạch huyết. Virus tăng cao trong huyết thanh khoảng 12-15 ngày sau nhiễm và lan ra các cơ quan khác.


Thời gian lây là từ 6 ngày trước cơn toàn phát sưng tuyến mang tai cho đến 2 tuần sau khi có triệu chứng bệnh lý.


Bệnh có đặc điểm dịch tễ rõ ràng, thường phát vào mùa xuân, nhất là trong khoảng thời gian tháng 4 và tháng 5, trong các môi trường tập thể như trường học, nhà trẻ.


Tuổi nào cũng có thể bị bệnh quai bị, khả năng mắc bệnh ở nam cao hơn nữ.


Tuy nhiên ít gặp quai bị ở trẻ dưới 2 tuổi mặc dù trẻ chỉ được bảo vệ trong 6 tháng đầu nếu mẹ đã từng mắc bệnh quai bị. Sau 2 tuổi, tần suất bệnh tăng dần, đạt đỉnh cao ở lứa tuổi 10-19.


Sau khi tiếp xúc với virus quai bị khoảng 14-24 ngày, người bệnh có cảm giác khó chịu, ăn kém, sốt, đôi khi rét, đau họng và đau góc hàm.


Tuyến mang tai sưng to dần trong khoảng 3 ngày rồi giảm sưng dần trong khoảng 1 tuần. Tuyến mang tai có thể sưng 1 bên hay 2 bên.
Nếu sưng cả 2 bên thì 2 tuyến có thể không sưng cùng lúc, tuyến 2 bắt đầu sưng khi tuyến 1 đã giảm sưng. Vùng sưng thường lan đến má, dưới hàm, đẩy tai lên trên và ra ngoài; có khi lan đến ngực gây phù trước xương ức.


Bệnh nhân có cảm giác đau ở vùng tuyến bị sưng nhưng da trên vùng sưng không nóng và không sung huyết, ngược với những trường hợp viêm tuyến mang tai do vi khuẩn. Lỗ ống Stenon ở niêm mạc má 2 bên sưng đỏ, có khi có giả mạc.


Bệnh nhân có cảm giác khó nói, khó nuốt, đôi khi phù thanh môn gây khó thở phải mở khí quản. Thời gian biểu hiện bệnh lý khoảng 10 ngày.


Tuy nhiên có khoảng 25% người bị nhiễm virus quai bị mà không có dấu hiệu bệnh lý rõ rệt, đây là những đối tượng có khả năng truyền bệnh mà người xung quanh không nhận biết. Bệnh quai bị gây miễn dịch bền vững khi đã mắc bệnh dù sưng 1 hay 2 bên tuyến mang tai nên ít khi bị quai bị lần 2.


Biến chứng nguy hiểm

Cho đến nay biến chứng của quai bị khiến nhiều người lo sợ đó là khả năng gây vô sinh.


Đối với biến chứng viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn:


Biến chứng này có tỷ lệ 20-35% ở người sau tuổi dậy thì mắc bệnh quai bị, thường xảy ra sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7-10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời.


Tinh hoàn sưng to, đau, mào tinh căng phù như một sợi dây thường. Tình trạng viêm và sốt kéo dài 3-7 ngày, sau đó khoảng 50% số trường hợp tinh hoàn teo dần và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh.


Nhồi máu phổi:


Là tình trạng một vùng phổi bị thiếu máu nuôi dưỡng, có thể tiến đến hoại tử mô phổi. Nhồi máu phổi là biến chứng có thể xảy ra sau viêm tinh hoàn do quai bị vì hậu quả của huyết khối từ tĩnh mạch tiền liệt tuyến.


Viêm buồng trứng:


Có tỷ lệ 7% ở nữ sau tuổi dậy thì, ít khi dẫn đến vô sinh .


Viêm tụy:


Có tỷ lệ 3-7%, là một biểu hiện nặng của quai bị. Bệnh nhân bị đau bụng nhiều, buồn nôn, có khi tụt huyết áp.


Các tổn thương thần kinh:


Viêm não có tỷ lệ 0,5%, bệnh nhân có các hiện tượng như: thay đổi tính tình, bứt rứt, khó chịu, nhức đầu, co giật, rối loạn tri giác, rối loạn thị giác, đầu to do não úng thủy.


Tổn thương thần kinh sọ não dẫn đến điếc, giảm thị lực, viêm tủy sống cắt ngang, viêm đa rễ thần kinh.


Bệnh quai bị ở phụ nữ có thai:


Những phụ nữ bị quai bị trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sẩy thai hoặc sinh con dị dạng, trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu.


Một số biến chứng khác:


Viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm tuyến lệ, viêm thần kinh thị giác (gây giảm thị lực tạm thời), viêm thanh khí phế quản, viêm phổi, rối loạn chức năng gan, xuất huyết do giảm tiểu cầu.


Vì viêm tuyến mang tai còn có thể gây ra do các virus khác (Coxackie, Influenza), do vi trùng (Staphylococcus aureus), do tắc ống dẫn tuyến nước bọt vì sỏi và viêm tinh hoàn còn có thể do lao, Leptospirose, lậu nên trong một số trường hợp khó chẩn đoán.


Bệnh nhân cần thực hiện một số xét nghiệm như: Phân lập virus từ máu dịch họng, dịch tiết từ ống Stenon, nước tiểu hay dịch não tủy. Các phản ứng huyết thanh học: Test ELISA, miễn dịch huỳnh quang, trung hoà bổ thể.


Vaccin phòng bệnh quai bị có tác dụng kích thích cho trẻ em sản sinh kháng thể kháng quai bị kháng thể đạt mức độ cao nhất sau khi tiêm chủng 6 - 7 tuần.


Số lần tiêm: Nếu bắt đầu tiêm từ 9 tháng tuổi: tiêm 3 lần, lần 1 lúc 9 tháng tuổi, lần 2 sau lần 1 sáu tháng, lần 3 khi trẻ từ 4-12 tuổi. Nếu bắt đầu tiêm từ 12 tháng tuổi: tiêm 2 lần, lần 1 lúc 12 tháng tuổi lần 2 từ 4-12 tuổi.


Tiêm chủng khẩn cấp được chỉ định cho trẻ từ 12 tháng tuổi, trẻ vị thành niên và người lớn nếu đã có tiếp xúc với bệnh nhân quai bị nhưng chưa có tiền sử mắc quai bị và chưa được tiêm chủng theo lịch phòng bệnh quai bị.


Trong trường hợp không có chống chỉ định, vaccin cần được tiêm không muộn hơn 72h kể từ khi có tiếp xúc với bệnh nhân.

Theo Khánh Ngọc - Infonet

[songchungvoi_HIV]

Bị quai bị, khi nào cần gửi tinh trùng?

Thứ ba, 13/01/2015 22:45
Sau khi bị quai bị có dấu hiệu của viêm tinh hoàn, nam giới cần đến ngay các trung tâm và bệnh viện có ngân hàng tinh trùng để xin gửi con giống phòng bất trắc.

Ngân hàng tinh trùng cứu cánh cho nhiều quý ông mắc quai bị.

Nguy cơ teo tinh hoàn




BS Tăng Đức Cương – BV Bưu Điện cho biết, hiện nay số bệnh nhân là nam giới đến khám vô sinh có rất nhiều người vì mắc quai bị chạy hậu hay còn gọi là viêm tinh hoàn do biến chứng của quai bị. Nhiều trường hợp tinh hoàn bị teo nhỏ mà không biết chỉ đến khi bác sĩ cho biết không có tinh trùng họ mới hay khi bị quai bị chạy hậu đã không đi khám kịp thời.


Trường hợp của bệnh nhân Triệu Văn Thanh trú tại Thái Nguyên đến khám tại đây là ví dụ điển hình. Anh Thanh tâm sự hai vợ chồng anh đã có một cô con gái. Vì kinh tế khó khăn nên anh chị kế hoạch chờ khi có điều kiện rồi sinh thêm con. Cách đây 8 năm, anh Thanh bị mắc quai bị.


Cả mặt sưng húp, sau đó anh thấy dấu hiệu sa tinh hoàn và đau. Khi khỏi bệnh, anh Thanh không đến bệnh viện khám. 5 năm sau, vợ chồng anh muốn sinh con nhưng không kế hoạch vẫn chưa có thai. Đến nay đã 3 năm vợ chồng anh đi khám chữa vô sinh nhưng đến đâu bác sĩ cũng lắc đầu vì tinh trùng của anh không có và hai bên tinh hoàn đều teo nhỏ lại.


BS Cương cho biết trường hợp của anh Thanh cần xin tinh trùng từ người khác để làm thụ tinh trong ống nghiệm. Vợ chồng anh Thanh đã đồng ý.


Hay như trường hợp của bạn Vũ Quốc Trường – trú tại Thái Bình. Anh Trường cho biết cách đây hai năm anh lên quai bị. Sau đó, tinh hòa sưng đau cả hai bên và ngày càng teo đi. Ngại đi khám, lại chủ quan nghĩ đã sưng rồi thì mặc kệ. Gần đây, khi nghĩ tới chuyện kết hôn, anh Trường mới đến phòng khám để kiểm tra khả năng sinh sản.

Sau khi bị quai bị biến chứng viêm tinh hoàn, quý ông cần đi khám nam khoa luôn để được can thiệp kịp thời.

Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ của anh Trường là con số 0. Tinh dịch không có một chú tinh trùng nào bơi lộn và nhìn bằng mắt cũng thấy hai tinh hoàn teo gọn. Nghe bác sĩ tư vấn, anh Trường như muốn khóc thét lên vì sự chủ quan của mình đã dẫn đến việc không có con sau này.


Nghĩ tới việc không thể làm cha các con do mình sinh ra, anh Trường buồn rầu “tôi chỉ nghe đến chuyện quai bị chạy hậu ai ngờ mình bị thật. Khi bị quai bị rồi ngại đi khám, tư tưởng việc đã rồi. Nếu biết đi khám sớm thì có khả năng được làm cha tôi đã không đợi đến giờ”.


Khi nào nên gửi tinh trùng?


Có mặt tại ngân hàng tinh trùng của BV Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, anh Nguyễn Văn Luân trú tại Vinh, Nghệ An cùng vợ cười vui vẻ vì họ vừa thực hiện bơm phôi vào tử cung của người mẹ. Vợ anh Luận cho biết chị chờ cơ hội này đã hơn hai năm.



Vợ chồng anh Luận đã có một con. Cách đây hơn hai năm, anh Luận bị viêm tinh hoàn sau quai bị. Vợ anh Luận làm bác sĩ nên chị khuyên chồng ra Hà Nội khám ngay. Khi đó, bác sĩ kiểm tra tinh hoàn bị viêm nhưng vẫn có tinh trùng.


Bác sĩ can thiệp bằng cách lấy tinh trùng gửi vào ngân hàng để chờ khi làm thụ tinh trong ống nghiệm hoặc bơm tinh trùng vào tử cung. Vì số lượng tinh trùng gửi hạn chế. Vợ chồng anh Luân đã quyết định làm thụ tinh trong ống nghiệm.




TS Lê Vương Văn Vệ - Giám đốc BV Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết trường hợp như của anh Luân không hiếm. Mấy năm gần đây nhờ thông tin kịp thời nên nhiều nam giới sau khi bị quai bị đã tìm đến xin gửi tinh trùng để phòng bất trắc về sau.


Để tránh những người rơi vào hoàn cảnh như của anh Trường, anh Thanh, TS Vệ cho biết thông thường sau khi bị quai bị viêm tinh hoàn có thể sẽ xuất hiện trong vòng một đến ba tuần sau khi người bệnh bị sưng đau tuyến mang tai.



Hiện nay, tỷ lệ gặp biến chứng viêm tinh hoàn do quai bị chiếm khoảng 20-30% số ca mắc, thường gặp ở nam giới ở độ tuổi dậy thì hoặc sau dậy thì. Ở những người bị biến chứng này có thể bị teo tinh hoàn dẫn tới vô sinh.



Vi rút quai bị tấn công vào các tế bào sinh tinh, làm các tế bào này bị tổn thương, không thể tiếp tục sản sinh ra tinh trùng. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh quai bị còn bệnh nhân khi đã có biến chứng teo tinh hoàn hầu như không có cách nào hồi phục sự sinh tinh trở lại.



Vì vậy, khi có biểu hiện quai bị và viêm tinh hoàn cần đến ngay các bệnh viện chuyên khoa để có thể can thiệp kịp thời, giữ được hi vọng làm cha nhờ lưu trữ tinh trùng. Khi tinh hoàn bị tổn thương trong tinh dịch của nam giới vẫn còn tinh trùng. Phần tinh trùng này có thể tồn tại trong ống dẫn tinh, túi tinh từ 1 - 2 tháng các bác sĩ sẽ gom lại, trữ lạnh để giúp thụ thai bằng hỗ trợ sinh sản.

Theo Khánh Ngọc - Infonet

[songchungvoi_HIV]

Trẻ bị bệnh quai bị: Cách điều trị đúng cách

Thứ tư, 11/02/2015 07:29
Bệnh quai bị là 1 căn bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 10 tuổi. Bệnh dễ phát vào mùa đông xuân, khi thời tiết bắt đầu chuyển lạnh, đặc biệt là thời gian giáp Tết.


Bệnh quai bị thông thường nếu được chăm sóc, kiêng cữ tốt trẻ có thể khỏi bệnh trong vòng vài ngày; Ngược lại nó cũng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho trẻ và dẫn đến vô sinh trong tương lai nếu cha mẹ điều trị sai cách.


Sau đây là một vài hiểu biết về bệnh quai bị ở trẻ cho các bậc phụ huynh tham khảo.

Nguyên nhân và hình thức lây bệnh


Bệnh quai bị do virút có tên khoa học là Paramyxo virút gây nên, thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi, nhất là trẻ từ 6 - 10 tuổi. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp do nước bọt bị nhiễm trùng khi người bệnh nói chuyện, ho hoặc hắt hơi.


BS Đỗ Châu Việt, Trưởng Khoa nhiễm, BV Nhi đồng 2 cho biết, quai bị thường do 2 nguyên nhân: do siêu vi và do vi trùng.


Với các trường hợp do siêu vi thì không cần phải đến bệnh viện điều trị, bệnh sẽ tự khỏi trong vòng 5 - 7 ngày. Trong trường hợp này, có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt tại nhà.


Với những trường hợp quai bị do vi trùng, bé có biểu hiện sốt cao, nôn mửa, nhức đầu hoặc bộ phận sinh dục sưng to thì cần phải đến bệnh viện điều trị càng sớm càng tốt.

Trẻ bị bệnh quai bị. (Ảnh minh họa)

Biện pháp phòng ngừa bệnh quai bị


Tránh cho trẻ tiếp xúc với bệnh nhân bị quai bị


Cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm vắcxin chủng ngừa (chỉ dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên)


Cách điều trị bệnh


Cần cho trẻ một chế độ nghỉ ngơi hợp lý: không cho trẻ vận động nhiều, không cho trẻ ra ngoài để tránh gió, nên giữ trẻ trong nhà cho đến khi vùng sưng tấy có dấu hiệu giảm. Đặc biệt trong trường hợp trẻ sưng tinh hoàn thì cần được nghỉ ngơi tuyệt đối.


Chế độ dinh dưỡng: không kiêng cữ, cần cho trẻ ăn uống đầy đủ, thông thường các bé bị quai bị ăn uống rất khó khăn, cần phải chọn thức ăn mềm, dễ nuốt, nhiều chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Nếu trẻ sốt hoặc quá đau, có thể cho trẻ uống thuốc giảm sốt.


Cho trẻ uống nhiều nước


Trẻ mắc bệnh không cho đến trường, các khu vực vui chơi công cộng vì có thể lây bệnh cho những bạn khác.
Vệ sinh cá nhân và tẩy uế sát trùng các chất dịch tiết ra.


Tránh tự ý bôi hoặc đắp, phun những loại thuốc dân gian ở tuyến mang tai đề phòng nhiễm độc.

Theo Bích Châu - Gia đình Việt Nam

[songchungvoi_HIV]

Bệnh quai bị nguy hiểm thế nào?

13-02-2015 07:22 - Theo: suckhoedoisong.vn

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây theo đường hô hấp. Trẻ em, thanh thiếu niên dễ mắc bệnh do chưa có kháng thể.


Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây theo đường hô hấp. Trẻ em, thanh thiếu niên dễ mắc bệnh do chưa có kháng thể. Bệnh có thể gây nên một số biến chứng nguy hiểm cho người bệnh, thậm chí gây vô sinh.

Biểu hiện của bệnh

Bệnh quai bị do một loại virut thuộc họ Paramyxovirus gây nên. Nguồn lây bệnh quai bị là người đang mắc bệnh quai bị lây cho người lành chưa có kháng thể chống virut quai bị.

Thời kỳ ủ bệnh kéo dài vài ba tuần lễ, sau đó xuất hiện sốt cao đột ngột, có thể thân nhiệt lên tới 38 - 39oC kèm theo đau đầu, mệt mỏi toàn thân, chán ăn, ngủ kém. Sau khi sốt cao kéo dài từ 1 - 3 ngày thì tuyến nước bọt bị sưng to. Đầu tiên là sưng một bên, sau vài ngày tiếp tục sưng tuyến nước bọt còn lại, thường sưng 2 bên không đối xứng (một bên sưng to, một bên có thể nhỏ hơn). Một số trường hợp do tuyến nước bọt sưng rất to làm cho cằm, cổ bạnh ra gây biến dạng cả bộ mặt, khó nhai, khó nuốt. Da ở vùng tuyến nước bọt sưng, căng, bóng, không đỏ, nhưng khi sờ vào vùng da đó thấy nóng và bệnh nhân kêu đau.

Đặc điểm nổi bật của viêm tuyến nước bọt trong bệnh quai bị là không hóa mủ.

Có 3 vị trí đau điển hình của bệnh quai bị trong dấu hiệu viêm tuyến nước bọt là góc thái dương - hàm, điểm mỏm xương chũm và góc xương hàm dưới. Sốt thường kéo dài trong vòng 10 ngày, sau khi hết sốt, sưng tuyến nước bọt cũng giảm dần. Đặc điểm nổi bật của viêm tuyến nước bọt của bệnh quai bị là không bị hóa mủ (trừ khi có bội nhiễm thêm vi khuẩn khác).

Ngoài viêm tuyến nước bọt, virut còn gây tổn thương cho một số bộ phận khác của cơ thể như viêm tinh hoàn (nam giới), viêm buồng trứng (nữ giới). Viêm tinh hoàn do virut quai bị hay gặp nhất ở lứa tuổi đang dậy thì và lứa tuổi trưởng thành (thanh thiếu niên). Sau khi viêm tuyến nước bọt từ 5 - 7 ngày thì xuất hiện biến chứng viêm tinh hoàn. Tỷ lệ bị viêm tinh hoàn từ 10 - 30%. Đặc điểm nổi bật của viêm tinh hoàn là thường xảy ra một bên, tỷ lệ viêm tinh hoàn 2 bên gặp ít hơn. Khi bị viêm tinh hoàn, xuất hiện sốt trở lại, đôi khi thân nhiệt còn tăng hơn lúc ban đầu của viêm tuyến nước bọt. Tinh hoàn sưng to, đau. Khi sờ vào tinh hoàn thấy mật độ chắc và nhìn thấy da bìu bị phù nề rõ rệt, căng, bóng, đỏ. Ngoài ra, có thể xuất hiện viêm mào tinh hoàn, viêm thừng tinh hoàn, thậm chí xuất hiện tràn dịch màng tinh hoàn trong những trường hợp bệnh nặng. Viêm tinh hoàn kéo dài từ 3 - 5 ngày sẽ hết sốt. Tinh hoàn cũng giảm dần độ sưng nề và giảm đau cho đến 3 - 4 tuần lễ sau đó mới hết sưng và hết đau hẳn.

Có thể biến chứng nguy hiểm

Đáng lo ngại nhất của viêm tinh hoàn là biến chứng teo tinh hoàn (phải theo dõi một thời gian dài khoảng vài tháng mới có thể biết chắc chắn), tuy vậy, tỷ lệ teo tinh hoàn do virut quai bị rất thấp (0,5%). Nếu teo tinh hoàn một bên, chức năng của tinh hoàn còn lại vẫn hoạt động bình thường, nhưng khi đã bị teo cả 2 bên sẽ có ảnh hưởng lớn đến hoạt động tình dục và sinh sản (vô sinh). Ngoài biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới, ở nữ giới khi bị quai bị cũng có thể bị biến chứng viêm buồng trứng tuy rằng chỉ chiếm tỷ lệ thấp.

Biến chứng viêm tụy cấp tính, viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, giảm bạch cầu cũng có thể gặp do biến chứng của bệnh quai bị nhưng không nhiều. Mặc dù những biến chứng này của bệnh quai bị gặp với tỷ lệ thấp nhưng rất nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh cho nên cần hết sức cảnh giác

Tiêm phòng quai bị cho trẻ. Ảnh: Trần Minh

Khi bị bệnh quai bị nên làm gì?

Khi nghi là bị bệnh quai bị, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác bởi vì viêm tuyến nước bọt không chỉ do virut quai bị mà còn nhiều loại virut hoặc vi khuẩn khác. Đối với thể bệnh viêm tuyến nước bọt không phải do virut quai bị, cần vệ sinh họng, miệng, đánh răng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Có thể súc họng, miệng bằng các dung dịch nước muối sinh lý và một số dung dịch sát khuẩn khác. Dùng thuốc hạ nhiệt, giảm đau. Ngoài ra, người bệnh cần uống nhiều nước vì sốt làm mất nước, mất chất điện giải, tốt nhất là uống dung dịch oresol. Cần nghỉ ngơi tại giường, tránh tiếp xúc với những người có nguy cơ cao mắc bệnh quai bị (lứa tuổi thanh thiếu niên) tối thiểu 10 ngày. Đối với thể bệnh có viêm tinh hoàn, cần nghỉ ngơi tại giường khi tinh hoàn vẫn còn sưng, đau. Cần thiết mặc quần lót để treo nhẹ tinh hoàn lên. Đối với nam giới có viêm tinh hoàn hoặc nữ giới bị viêm buồng trứng thì rất cần có ý kiến tư vấn của bác sĩ khám bệnh. Khi nghi ngờ có biến chứng, cần vào viện để được theo dõi chặt chẽ.

Cần cách ly người bệnh với người lành. Người bệnh và người chăm sóc bệnh nhân cần đeo khẩu trang y tế đúng tiêu chuẩn để hạn chế đến mức tối đa virut lây sang người chăm sóc, từ đó chúng lây cho người lành khác. Đối với đối tượng có nguy cơ cao (thanh, thiếu niên, người chưa có miễn dịch chống virut quai bị), cần tiêm vaccin phòng bệnh. Đây là biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay để tạo cho cơ thể có đủ kháng thể đặc hiệu chống lại virut quai bị.

BS. Bùi Anh

[songchungvoi_HIV]

Nam giới dễ vô sinh do biến chứng quai bị

Thứ Bảy 27/2/2016 05:35:29 PM



SKĐS - Bệnh quai bị tuy lành tính nhưng nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách có thể gây biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới có thể dẫn đến vô sinh.


Biểu hiện khi mắc quai bị



Tuổi nào cũng có thể bị bệnh quai bị, khả năng mắc bệnh ở nam cao hơn nữ. Thường sau khi tiếp xúc với virut quai bị khoảng 14 - 24 ngày, người bệnh có cảm giác khó chịu, ăn kém, sốt, đôi khi rét, đau họng và đau góc hàm. Sau đó, tuyến mang tai sưng to dần trong khoảng 3 ngày rồi giảm sưng dần trong khoảng 1 tuần. Tuyến mang tai có thể sưng 1 bên hay 2 bên. Nếu sưng cả 2 bên thì 2 tuyến có thể không sưng cùng lúc, tuyến 2 bắt đầu sưng khi tuyến 1 đã giảm sưng. Vùng sưng thường lan đến má, dưới hàm, đẩy tai lên trên và ra ngoài, có khi lan đến ngực gây phù trước xương ức.

Nhìn chung, bệnh có diễn biến lành tính, các triệu chứng lui trong vòng khoảng 10 ngày và không để lại di chứng gì, tuy nhiên với bệnh nhân lớn tuổi thường cường độ các triệu chứng toàn thân (sốt, đau đầu...) cao hơn, các biến chứng hay gặp hơn. Tỷ lệ có biến chứng viêm tinh hoàn ở các trường hợp quai bị tuổi trưởng thành có thể từ 20 - 35%.


Chăm sóc phòng ngừa biến chứng



Để phòng ngừa biến chứng, ngay khi có biểu hiện sốt, sưng tuyến mang tai, người bệnh cần đến cơ sở y tế khám và được hướng dẫn chăm sóc và điều trị. Đối với trường hợp nhẹ có thể được hướng dẫn điều trị tại nhà. Đây là bệnh dễ lây nên cần cách ly người bệnh, không dùng chung đồ dùng cá nhân như bát đũa, khăn mặt, bàn chải đánh răng...; không nên làm việc nặng, cần nghỉ ngơi đến khi khỏi bệnh. Trẻ mắc bệnh không cho đến trường, các khu vực vui chơi công cộng để tránh lây bệnh. Có thể dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ như dùng thuốc hạ sốt, giảm đau, chăm sóc răng miệng sạch sẽ, ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu và nhiều chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể. Không nên tự ý dùng kim châm, chọc hoặc bôi, đắp những các loại lá, vôi, trầu... không đảm bảo vệ sinh, dễ gây nhiễm khuẩn. Giảm đau tại chỗ bằng cách đắp ấm vùng sưng.


Nam giới bị quai bị cần chú ý đến biến chứng viêm tinh hoàn. Viêm tinh hoàn thường xảy ra sau khi viêm tuyến mang tai khoảng vài ngày, sẽ có biểu hiện tinh hoàn đau và sưng to, thường kèm với sốt và có thể tự khỏi vài ngày sau đó. Tuy nhiên, quá trình teo tinh hoàn có thể sẽ diễn tiến từ từ ở khoảng 50% những bệnh nhân này dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh. Trong những trường hợp còn lại, quá trình sinh tinh có thể dần dần trở về bình thường. Đối với trẻ em, nếu có biến chứng viêm tinh hoàn mà không được phát hiện và điều trị tốt có thể gây ra vô sinh sau này. Do đó, nếu có biểu hiện viêm tinh hoàn cần đến ngay cơ sở y tế để bác sĩ khám và có biện pháp điều trị phù hợp.


Biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh quai bị là tiêm vắc-xin phòng bệnh. Vắc-xin phòng bệnh quai bị thường kết hợp với vắc-xin phòng sởi và rubella. Cha mẹ cần chủ động tiêm phòng cho trẻ đầy đủ và đúng lịch theo hướng dẫn của cán bộ y tế để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

BS. Thu Lan

Thu Lan




http://suckhoedoisong.vn/-nam-gioi-d...i-n112625.html