Lũy tích từ đầu triển khai chương trình điều trị Methadone đến cuối tháng 10-2015, TP Cần Thơ có 1.131 bệnh nhân tham gia điều trị Methadone nhưng chỉ có 543 bệnh nhân đang điều trị Methadone. Nguyên nhân do bệnh nhân tự ý bỏ điều trị, vi phạm pháp luật, nhà ở xa cơ sở... Nhằm tăng số lượng bệnh nhân tham gia điều trị, vừa qua, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ đã triển khai thêm một cơ sở điều trị Methadone…
* Đơn giản hóa thủ tục
Ngày 9-11-2015, Phòng khám Chuyên khoa HIV/AIDS và Điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện thay thế bằng Methadone, trực thuộc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ khởi liều Methadone cho 4 bệnh nhân nghiện heroin. Trong hàng ghế ngồi của bệnh nhân và thân nhân tại phòng khám, thỉnh thoảng các cán bộ y tế đến trò chuyện, tư vấn; người nhà luôn ngồi bên cạnh, động viên bệnh nhân. Ấn tượng nhất với chúng tôi là một phụ nữ dáng người lam lũ, gương mặt hốc hác, khoảng 60 tuổi, ngồi bên cạnh con, nhỏ nhẹ động viên. Chị kể: "Vợ chồng tôi sinh sống nghề bán vé số. Tôi chỉ có một con trai, cố gắng nuôi dưỡng, dạy dỗ. Tôi cho con học nghề điện tử, rồi đi làm, mỗi tháng cũng được 3-4 triệu đồng. Thấy con có việc làm ổn định, tôi vui lắm, nhưng không ngờ, con tôi sa chân vào ma túy, phải nghỉ việc. Mỗi lần lên cơn ghiền, con khóc lóc, van xin, cầm lòng không được, tôi phải cho tiền, mỗi ngày khoảng 200.000 đồng. Tôi cực khổ bán vé số được bao nhiêu tiền, con đem "nướng" hết vào ma túy. Thấy tôi khóc suốt, không có tiền để con thỏa mãn cơn nghiền, con nói tôi giúp mua thuốc tây về nhà tự cai. Cai một thời gian thì con nghiện lại. Tôi nghe nói về uống Methadone lâu rồi nhưng do không có hộ khẩu, chuyển nơi trọ liên tục nên tôi không làm thủ tục điều trị Methadone cho con được. Nghe chị bạn có hai người thân đang điều trị Methadone nói uống có kết quả và khuyên tôi đến Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ đăng ký điều trị cho con vì ở đây có cơ sở mới, thủ tục bây giờ cũng đơn giản hơn trước đây. Lúc tôi liên hệ, Trung tâm chưa mở cơ sở, tôi thường xuyên điện thoại, thăm dò. Khi cơ sở đi vào hoạt động, tôi mừng quá. Thủ tục bây giờ đơn giản, không cần xác nhận của công an và chính quyền địa phương, chỉ cần làm đơn, có hình, pho to chứng minh nhân dân và hộ khẩu. Tôi mừng quá, cả đêm không ngủ. Hôm nay, tôi nghỉ bán cùng đi để động viên, khích lệ tinh thần con trai. Hy vọng con tôi uống Methadone, sẽ đoạn tuyệt ma túy và làm lại cuộc đời".
Bệnh nhân uống Methadone tại Phòng khám Chuyên khoa HIV/AIDS và Điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện thay thế bằng Methadone.
Theo bác sĩ Phạm Thị Bạch Quí, Trưởng phòng khám, sau khi uống liều thuốc đầu tiên, lượng thuốc chưa đáp ứng nhu cầu người bệnh, các bác sĩ sẽ theo dõi và điều chỉnh từ từ. Thời gian dò liều thường kéo dài từ 1-3 tháng. Khi mới uống, tùy theo bệnh nhân có các phản ứng phụ như: khô môi, táo bón, bứt rứt... nhưng không kéo dài lâu. Trong thời gian dò liều, gia đình cần theo dõi để có thể động viên, hỗ trợ bệnh nhân tuân thủ điều trị.
Theo Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ, hiện nay, các cơ sở điều trị Methadone, thủ tục đăng ký điều trị được đơn giản hóa so với lúc mới triển khai. Cơ sở nhận hồ sơ sẽ trả lời kết quả trong vòng 10 ngày. Trước đây, đối với một số bệnh nhân không có hộ khẩu và chứng minh nhân dân gặp khó khăn trong đăng ký điều trị thì hiện nay, khi được địa phương xác nhận thì cũng được cơ sở tiếp nhận điều trị.
* Thêm cơ hội lựa chọn cho bệnh nhân
Theo báo cáo của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ, hiện nay, toàn thành phố có 5 cơ sở điều trị Methadone tại Trung tâm HIV/AIDS thành phố và các quận (Ninh Kiều, Cái Răng, Ô Môn và Thốt Nốt). Trong đó, cơ sở điều trị của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ nhận đăng ký điều trị tất cả bệnh nhân có nhu cầu trong toàn thành phố. Khi chọn cơ sở điều trị, bệnh nhân và gia đình cần cân nhắc vì phải uống thuốc hàng ngày, không nên chọn cơ sở ở quá xa nơi cư trú. Cơ sở Methadone đặt tại các quận đều thực hiện lồng ghép điều trị Methadone, ARV, tư vấn xét nghiệm HIV; riêng cơ sở tại Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ chỉ triển khai điều trị Methadone. Bác sĩ Nguyễn Quang Thông, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ, cho biết: "Việc lồng ghép tạo thuận lợi cho bệnh nhân. Nếu bệnh nhân vừa nghiện heroin, vừa nhiễm HIV thì vừa điều trị Methadone, vừa uống thuốc kháng vi rút (ARV) tại 1 cơ sở, đỡ tốn kém chi phí đi lại. Việc lồng ghép này cũng giúp bác sĩ theo dõi sát tình hình bệnh nhân. Do cơ sở ở trung tâm mới thành lập, đang xin giấy phép khám, chữa bệnh nên chưa triển khai điều trị ARV. Sắp tới, khi có giấy phép, chúng tôi sẽ lồng ghép điều trị Methadone, ARV, tư vấn xét nghiệm chung để thuận tiện cho bệnh nhân. Việc thành lập cơ sở tại Trung tâm để bệnh nhân có thêm sự lựa chọn cơ sở điều trị, góp phần tăng tỷ lệ bệnh nhân tham gia điều trị Methadone".
Hiện nay, số bệnh nhân uống Methadone mới đạt khoảng 48,1% so với chỉ tiêu. Do vậy, để đạt được các chỉ tiêu về điều trị Methadone, dự kiến từ đây đến cuối năm 2015, TP Cần Thơ mở thêm điểm cấp phát thuốc Methadone ở huyện Vĩnh Thạnh. Các quận, huyện còn lại, dự kiến sẽ mở điểm cấp thuốc trong năm 2016, nhằm rút ngắn quãng đường bệnh nhân đến cơ sở uống thuốc hằng ngày. Cũng theo bác sĩ Nguyễn Quang Thông, cơ sở điều trị cần 10 người nhưng điểm cấp phát thuốc vệ tinh thì chỉ cần 4 người. Vì thế, nếu tình hình bệnh nhân ổn định, qua giai đoạn dò liều thì có thể chuyển về các cơ sở cấp phát thuốc vệ tinh để việc điều trị thuận tiện và đạt hiệu quả hơn.
Bài, ảnh: H.Hoa |