Methadone đổi thay cuộc sống người dân bản Nậm Củm

Thứ ba 22/12/2015 17:00


Những ngày cuối năm 2015, nhóm cán bộ y tế và các phóng viên báo chí phòng, chống HIV/AIDS đã đến thăm bản Nậm Củm thuộc xã Bum Nưa, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu để cùng tìm hiểu việc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone.



Ấn tượng đầu tiên chúng tôi thấy, đó là đường vào Nậm Củm được trải nhựa sạch, đẹp không như liên tưởng trước đó của chúng tôi là đường đi khó khăn, khúc khuỷu, nên từ trung tâm xã Bum Nưa đi vào chỉ mất khoảng 20 phút bằng ô tô. Ở đây khung cảnh thiên nhiên hiền hòa, thanh bình với những rừng cây xanh bạt ngàn bao bọc lấy bản làng miền núi.
Một góc bản Nậm Củm - Ảnh: Hữu Thủy
Bản nằm ngay cạnh đường có điểm trường tiểu học và mẫu giáo mới khá khang trang. Tuy nhiên, khi làm việc với Trưởng bản Lò Y Van chúng tôi được biết cả bản chỉ có 26 hộ với khoảng 170 nhân khẩu thì hiện nay phát hiện khoảng hơn 30 người nghiện ở 24 hộ. Việc người dân ở đây nghiện ma túy do phong tục tập quán của dân tộc Mảng diễn ra từ nhiều năm nay vì ban đầu khi có bệnh, hay đau ốm gì người dân cũng truyền tai nhau dùng thuốc phiện để làm giảm đau, họ còn coi thuốc phiện như liều thuốc có thể chữa bách bệnh. Hơn nữa, trước đây thuốc phiện mua bán khá dễ dàng, do vậy người dân nghiện ma túy là rất phổ biến. Cùng với ma túy là tệ nạn uống rượu, đàn ông cũng uống, đàn bà cũng uống, vui cũng uống, buồn cũng uống và đến nay không vui không buồn cũng uống. Thậm chí chỉ có một đĩa rau sắn cũng mời nhau đến uống rượu.

Để đưa người dân từng bước thoát khỏi ma túy, ngành y tế cũng như các cấp chính quyền địa phương đã vào cuộc một cách hết sức quyết liệt. Cùng với những nỗ lực của UBND huyện Mường Tè và sự hỗ trợ tích cực Trung tâm Y tế huyện và Ngành Lao động – Thương binh và Xã hội, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Lai Châu đã cử 6 cán bộ của Trung tâm trực tiếp vào Nậm Củm tổ chức truyền thông, vận động, thăm khám, dò liều, khởi liều cho người nghiện tại bản. Bằng việc mở điểm cấp phát Methadone tại bản Nậm Củm và có lẽ đây cũng là mô hình mới nữa mà Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Lai Châu đã triển khai sau mô hình cấp phát tại tuyến xã, sau gần 6 tháng hoạt động, điểm cấp phát thuốc Methadone tại bản Nậm Củm đang phát huy hiệu quả tích cực. Đến nay 24 người nghiện ma túy đã được uống thuốc Methadone hàng ngày ngay tại bản, chưa có ai bỏ cuộc trừ một người xin chuyển đi nơi khác.
Tư vấn trước khi điều trị - Ảnh: Hữu Thủy

Nói chuyện với anh Thào A Đ, một người nghiện ma túy nhiều năm chia sẻ: “Năm nay tôi 32 tuổi, đã nghiện thuốc phiện gần 10 năm, tính trung bình mỗi ngày chi phí hàng trăm nghìn đồng cho việc hút thuốc phiện. Những khoản tiền được nhà nước hỗ trợ tôi đều mang bán hết để mua thuốc phiện. Ruộng nương không có người làm vì vậy cái đói nghèo cứ đeo bán mãi. Khi được các cán bộ cho uống thuốc Methadone cai nghiện, tôi không còn cảm giác thèm thuốc nữa, người bớt mệt mỏi, cũng không phải suy nghĩ mọi cách để kiếm tiền mua thuốc. Cai được nghiện rồi, tôi sẽ cùng vợ làm ruộng, nương để kiếm thóc, gạo nuôi sống gia đình”.

Cũng như anh Đẻn, chị Pàn Thị H, năm nay 24 tuổi, cũng có thâm niên nghiện thuốc phiện. Trong niềm vui khi không phải vật vã vì những cơn thèm thuốc, chị H nói: “Em cám ơn các cán bộ nhiều lắm. Nhờ có thuốc Methadone, em không còn khổ vì nghiện nữa. Trước kia, lúc lên cơn thèm thuốc, em không còn quan tâm gì đến gia đình, con cái nữa, chỉ muốn làm thế nào để có thuốc hút thôi. Giờ nghĩ lại thấy thương con lắm. Em sẽ uống thuốc đều để cai nghiện, cố gắng làm ăn và chăm sóc gia đình”.

Theo thông tin từ chị Nguyễn Thị Thảo, Cán bộ y tế cấp phát Methadone, tất cả người nghiện trong bản đều tham gia điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone. Họ chấp hành rất tốt những quy định trong việc điều trị, trừ một số người bỏ một hai ngày khi phải đi nương còn cơ bản họ đến uống thuốc đều đặn, đúng giờ. Trong khi điều trị, qua thử test, tỷ lệ đạt 22/24 người âm tính với ma túy. Đây là tỷ lệ rất khả quan, điều đó cho thấy bà con trong bản đang rất nỗ lực tuân thủ điều trị.
Uống Methadone tại điểm cấp thuốc tại Bản Nậm Củm
Cùng với việc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone cho bản Nậm Củm, một tổ công tác của huyện cũng đã được thành lập và đang nỗ lực triển khai nhiều biện pháp tích cực để giúp Nậm Củm phát triển. UBND huyện Mường Tè cùng các ban, ngành trong tỉnh đã thành lập tổ công tác gồm các cơ quan: công an, bộ đội, y tế, giáo dục, nông nghiệp… do đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện trực tiếp làm Tổ trưởng tăng cường giúp đỡ bản. Tổ chia làm 3 bộ phận thực hiện chỉ đạo: phát triển kinh tế, xã hội đảm bảo an ninh, trật tự; thực hiện các chính sách, tuyên truyền vận động, nâng cao năng lực hoạt động của các tổ chức xã hội, đoàn thể; vận động xã hội hóa trong xây dựng nông thôn mới. Song song với việc đôn đốc người nghiện uống Methadone, cán bộ trong tổ công tác còn trực tiếp xuống nhà dân ăn cùng, ở cùng, làm cùng và hướng dẫn bà con cách thức canh tác, trồng rau, chăn nuôi, vệ sinh nhà cửa, thôn bản…

Nậm Củm còn rất nghèo, những ngôi nhà còn trống hơ trống hoác và trong nhà không thấy có vật dụng gì đáng giá, người dân trong bản vẫn còn nhọc nhằn mưu sinh. Những tệ nạn xã hội như uống rượu vẫn đang còn phổ biến. Hay như cảnh tảo hôn và kết hôn cận huyết thống vẫn là điều “bình thường” tại Nậm Củm…Đây là những trở ngại lớn trong bước đường phát triển của người dân trong bản, tuy nhiên ngày nay Nậm Củm đã biết phát triển ngành chăn nuôi, an ninh cũng tốt hơn, cuộc sống bà con đã có đổi thay và đang vươn lên.

 Với thành công bước đầu của việc đưa Methadone về bản Nậm Củm đã thắp sáng niềm hy vọng cho người nghiện và người dân trong bản. Mong rằng, với sự quan tâm và nỗ lực của các cơ quan, ban, ngành các cấp cùng với quyết tâm của đồng bảo nơi đây, Nậm Củm sẽ sớm vươn lên phát triển kinh tế, thoát đói, vượt nghèo.
Hữu Thủy
http://tiengchuong.vn/Ma-tuy/Methado...-Cum/16198.vgp