Chẩn đoán và phân loại giai đoạn nhiễm hiv

[Tuanmecsedec]

DỰ PHÒNG CÁC BỆNH NHIỄM TRÙNG CƠ HỘI

1. Dự phòng viêm phổi do P.jiroveci (PCP):
- Chỉ định:
- Người nhiễm HIV ở giai đoạn III, IV, không phụ thuộc vào số TCD4
- Người nhiễm HIV ở giai đoạn I, II nếu TCD4 d­ới 200 tế bào/mm3, hoặc giai đoạn II nếu tổng số tế bào lymphô ≤ 200 tế bào/mm3
- Phác đồ ưu tiên: TMP-SMX 160-800mg 1 lần/ngày; hoặc 160-800mg/lần x 3 lần/tuần.
- Phác đồ thay thế: Dapsone 100mg uống 1 lần/ngày
- Thời gian dự phòng: Duy trì suốt đời đối. Có thể dừng khi bệnh nhân được điều trị ARV có TCD4>200 TB/mm3 kéo dài trên 3 tháng
Lưu ý:
- Bệnh nhân điều trị hoặc dự phòng PCP bằng TMP-SMX cũng đồng thời dự phòng được viêm não do toxoplasma.
- Không dự phòng TMP-SMX cho phụ nữ có thai trong ba tháng đầu.
Dự phòng PCP ở trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV (phơi nhiễm chu sinh) và trẻ nhiễm HIV:
Chỉ định:
- Trẻ nhiễm HIV ở giai đoạn II, III hoặc IV, hoặc có tỷ lệ TCD4 < 15%.
- Khuyến cáo chỉ định cho tất cả các trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV, bắt đầu từ 4-6 tuần tuổi.
- Phác đồ ưu tiên: TMP-SMX 5mg/kg/ngày theo TMP, dạng siro hoặc dạng viên, uống 1 lần/ngày.
- Phác đồ thay thế: Dapsone 2 mg/kg uống 1 lần/ngày hoặc 4 mg/kg uống 1 lần/tuần đối với trẻ > 1 tháng tuổi
- Thời gian dự phòng: Duy trì suốt đời đối với trẻ được xác định là nhiễm HIV và không được điều trị các thuốc ARV.
Dừng dự phòng:
- Khi trẻ được xác định là không nhiễm HIV
- Trẻ nhiễm HIV được điều trị các thuốc ARV và có dấu hiệu phục hồi miễn dịch (tỷ lệ TCD4>15% kéo dài trên 3-6 tháng).
Lưu ý: Trẻ được điều trị hoặc dự phòng PCP bằng TMP-SMX cũng đồng thời dự phòng được viêm não do toxoplasma.
2. Dự phòng viêm não do Toxoplasma
- Chỉ định: người nhiễm HIV có kháng thể IgG với toxoplasma (+) khi số TCD4 giảm xuống <100 tế bào/mm3. (Chẩn đoán huyết thanh nhiễm toxoplasma hiện chưa có rộng rãi ở Việt Nam)
- Phác đồ: TMP-SMX 160-800mg uống 1 lần/ngày.
- Thời gian dự phòng: Duy trì suốt đời. Có thể dừng khi bệnh nhân đ­ợc điều trị ARV có TCD4>200 TB/mm3 kéo dài trên 3 tháng.
Lưu ý:
- Bệnh nhân điều trị hoặc dự phòng PCP bằng TMP-SMX cũng đồng thời dự phòng được viêm não do toxoplasma.
- Không dự phòng TMP-SMX cho phụ nữ có thai trong ba tháng đầu; nếu có thai trong thời gian dự phòng, có thể ngừng điều trị và theo dõi sát. Không dự phòng bằng pyrimethamine trong suốt thời kỳ mang thai.
3. Dự phòng viêm màng não do nấm cryptococcus:
- Chỉ định: - Người nhiễm HIV ở giai đoạn IV. Không phụ thuộc vào TCD4
- Người nhiễm HIV có số TCD4 < 100 tế bào/mm3
- Phác đồ: Fluconazole 200 mg/ngày uống cách nhật; hoặc 400mg 1 lần/tuần duy trì suốt đời (có thể dùng viên fluconazole 150mg x 3 viên 1 lần/tuần).
- Thời gian dự phòng: Duy trì suốt đời. Có thể dừng khi bệnh nhân được điều trị ARV có TCD4> 100/mm3 kéo dài trên 3-6 tháng.
Lưu ý: Không dự phòng fluconazole cho phụ nữ có thai; nếu có thai trong thời gian điều trị dự phòng, có thể ngừng điều trị và theo dõi sát.
Bảng 2: Khuyến cáo dự phòng đặc hiệu các bệnh NTCH ở người nhiễm HIV

Giai đoạn miễn dịch	Dự phòng đặc hiệu
- Giai đoạn lâm sàng III, IV - TCD4 <200 tế bào/mm3, hoặc giai đoạn lâm sàng II với tổng số tế bào lymphô < 1200 tế bào/mm3	- Dự phòng PCP*
- Giai đoạn lâm sàng IV hoặc TCD4 < 100 tế bào/mm3	- Dự phòng viêm não do toxoplasma* - Dự phòng bệnh do nấm Cryptococcus

* Dự phòng bằng TMP-SMX có tác dụng với cả PCP và viêm não do toxoplasma.