Tuân thủ và điều trị ARV
HAIVN
Chương trình AIDS
của Đại học Y Harvard tại Việt Nam
2 Mục tiêu học tập
Kết thúc bài này, học viên sẽ có khả năng:

  • Mô tả được tầm quan trọng của tuân thủ điều trị và những hậu quả của việc không tuân thủ
  • Giải thích được mối liên quan giữa tuân thủ và kháng thuốc
  • Xác định được những rào cản có thể đối với tuân thủ
  • Đánh giá sự sẵn sàng bắt đầu điều trị ARV của bệnh nhân
  • Thảo luận những chiến lược để tăng cường tuân thủ thành công

3 Tổng quan về tuân thủ điều trị

  • Tuân thủ đối với hầu hết các phác đồ thuốc ở tất cả các quần thể và trên tất cả các loại bệnh nhìn chung là kém
    • VD: Bệnh tiểu đường, lao, bệnh tim mạch

  • 20% đến 100% (trung bình: 50%) không thể dùng thuốc theo như đã kê
  • Với hầu hết các bệnh mạn tính, tuân thủ đạt trên 80% được coi là thành công

Trong điều trị ARV, tuân thủ đạt mức trên 95% là rất cần thiết!
4 Tầm quan trọng của Tuân thủ gần mức hoàn hảo
Courtesy of Paterson, 6th CROI
Mối liên hệ giữa tuân thủ và thành công về virus học

Ann Intern Med 2000;133:21
Tuân thủ, %
%bệnh nhân với thành công về virus học
5 Tại sao tuân thủ lại quan trọng trong trường hợp HIV?

  • Tuân thủ là tối quan trọng trong trường hợp HIV bởi vì:
    • Virus nhân lên nhanh chóng khi không có thuốc
    • Khi tải lượng virus tăng lên thì xuất hiện càng nhiều đột biến gây đề kháng thuốc
    • Một khi xuất hiện đề kháng thì thuốc đó sẽ không dùng được nữa
    • Điều này lại càng tạo thêm ra đột biến làm cho điều trịsau này trở nên khó khăn

6 Kháng thuốc phát triển nhanh
như thế nào?

  • Việc tuân thủ không tốt có thể dẫn đến đề kháng với những thuốc ARV nhất định trong một vài tuần
  • Đề kháng với từng thuốc NNRTI và 3TC chỉ cần một đột biến đơn
  • Đề kháng với nevirapine hoặc là efavirenz có thể nhanh chóng xuất hiện
    • Kháng với 1 thuốc có nghĩa là kháng cả 2

  • Kháng thuốc 3TC có thể nhanh chóng xuất hiện

7 Các phương diện tuân thủ

  • Đúng thời gian*
    • Cách 12 giờ
    • 2 lần một ngày
    • Thời gian đủ dài (suốt đời)

  • Liên tục
  • >95%





  • Đúng thuốc và đúng liều
    • Rifampicin/NVP
    • PIs/Rifampicin




  • Đúng cách
    • Có thức ăn
    • Không có thức ăn
    • Tránh các chất có cồn
    • Tránh các thuốc thảo dược
    • Đúng số lượng viên thuốc


Duy trì tuân thủ điều trị là nhân tố quan trọng nhất để điều trịARV thành công!