Tỷ lệ sinh mổ cao
Thực trạng khó thay đổi ?
25/11/2014 07:25:08
Sinh mổ thay cho cuộc “vượt cạn” tự nhiên đang trên đà gia tăng ở một số bệnh viện trong tỉnh, dù trên thực tế có nhiều điều bất lợi hơn sinh thường. Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này ?
Hình ảnh sản phụ nhăn nhó đi lại sau khi sinh mổ khiến nhiều người đặt câu hỏi: “Liệu sinh mổ có ít đau hơn sinh thường?”. Câu hỏi này được sản phụ Phạm Kim Phượng, ở xã Vĩnh Thuận Đông, huyện Long Mỹ, trả lời rằng: “Sinh mổ đau hơn”. Chị Phượng đã có kinh nghiệm qua một lần sinh thường và một lần sinh mổ. Theo cảm nhận của chị, sinh mổ có nhiều bất lợi hơn sinh thường.



Thai phụ đến khám thai ở Bệnh viện Đa khoa Hậu Giang.
Chị Phượng trò chuyện với chúng tôi khi đang nằm trên giường ở bệnh viện sau khi sinh mổ được 3 ngày. Trông nét mặt nhợt nhạt vì đau, chị Phượng nói: “Tôi mới đi được mấy bước, nhưng đau chịu không nổi. Hai ngày trước còn tệ hơn, cả thân tôi không có một chút sức, nằm một chỗ chẳng nghiêng người được. Ngày thứ ba, tôi mới có sữa cho con bú. Khi sinh con đầu lòng, tôi sinh thường, đâu có đau dữ vậy!”. Cũng qua lời kể của chị Phượng, cuộc “vượt cạn” lần trước của chị diễn ra khi thai được 7 tháng. Vì chị bất cẩn bị té nên phải sinh sớm. Nhưng chị chỉ đau một thời gian ngắn chứ không có kéo dài như sinh mổ. Sau sinh, chị phục hồi rất nhanh.

Sinh mổ còn là gánh nặng kinh tế cho gia đình chị Phượng. Tiền ứng vào viện đã trên 7 triệu đồng, trong khi hoàn cảnh gia đình còn khó khăn. Hai vợ chồng chị sinh sống nhờ đi làm công nhân ở thành phố Hồ Chí Minh. Tổng tiền lương hàng tháng anh chị kiếm được cũng khoảng 8 triệu đồng, nhưng chi tiêu cho cuộc sống hàng ngày và nuôi đứa lớn đi học cũng vất vả lắm. Vì lo kinh tế, nên khi chị sinh con, chồng chị không về thăm được, do sợ nghỉ làm thì không có tiền. Chị Phượng bị đau bụng mấy ngày và ra huyết nên sợ mới xin được phẫu thuật.

Tương tự, chị Trịnh Thị Sê Na, ở xã Long Trị A, huyện Long Mỹ, cũng yêu cầu sinh mổ vì đau bụng mấy ngày nhưng chưa có dấu hiệu sinh. Chị Sê Na kể: “Tôi đã đau ở bụng mấy ngày trước khi vào viện. Vào đây đau thêm 2 ngày nữa nhưng vẫn không có dấu hiệu sinh. Bác sĩ nói thai bình thường và phải đợi vài ngày nữa mới chuyển dạ”. Lo lắng không biết đau hoài có ảnh hưởng đến thai hay không và không chịu đau nổi nên gia đình chị yêu cầu sinh mổ, dù biết chi phí gấp 2-3 lần so với sinh thường.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hậu Giang có tỷ lệ sinh mổ cao nhất tỉnh, với gần 61%, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2013. Trong tổng số trên 3.100 cas sinh của 10 tháng đầu năm tại bệnh viện này, có gần 1.900 cas sinh mổ. Trả lời câu hỏi của chúng tôi nguyên nhân vì sao tỷ lệ này lại cao, bác sĩ Lê Hoàng Tín, Trưởng Khoa sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hậu Giang, cho biết: “Có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ sinh mổ gia tăng. Hiện tại, một số thai phụ sức chịu đựng không đủ nên vội vàng yêu cầu sinh mổ khi mới bắt đầu chuyển dạ. Bệnh nhân đã mổ lần 1 thì phải mổ lần 2. Là bệnh viện tuyến cuối của tỉnh, nên trường hợp sinh khó cũng nhiều…”. Đây là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thai phụ sinh mổ chiếm tỷ lệ cao ở các bệnh viện trong tỉnh có triển khai sinh mổ.

Bác sĩ Tín thừa nhận, công tác tư vấn cho thai phụ về các thông tin quá trình chuyển dạ và những điều tốt xấu khi sinh thường và sinh mổ hiện vẫn chưa thật sự mang lại hiệu quả. Khi thai phụ yêu cầu sinh mổ, bác sĩ tư vấn, nhưng quyền quyết định là hoàn toàn thuộc về bệnh nhân. Dù chẩn đoán có thể sinh thường nhưng bác sĩ không dám khẳng định là cuộc chuyển dạ an toàn 100%. Nếu miễn cưỡng thai phụ sinh thường mà khi sinh gặp tai biến thì bác sĩ phải nhận sự phản ứng từ phía gia đình thai phụ. Vì vậy, nhiều bác sĩ đành đáp ứng yêu cầu của bệnh nhân.

Theo nhận định của bác sĩ Phan Thanh Thuấn, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Long Mỹ, để kiềm chế tỷ lệ thai phụ sinh mổ hiện nay là rất khó, vì nhận thức của một bộ phận thai phụ về cuộc chuyển dạ còn hạn chế, họ chưa chuẩn bị tâm lý để “vượt cạn”. Một số bác sĩ cũng chưa mạnh dạn giữ quan điểm của mình khi thai phụ yêu cầu sinh mổ. Mặc dù, bệnh viện biết sinh mổ sẽ có nhiều bất lợi cho cả mẹ và bé hơn so với sinh thường, nhưng cũng phải đáp ứng yêu cầu của bệnh nhân. Kết quả, 10 tháng đầu năm 2014, Bệnh viện Đa khoa huyện Long Mỹ có tỷ lệ sinh mổ trên 40%.

Thực trạng hiện nay là ngành y tế chưa có chính sách để giáo dục, hướng dẫn những điều cần biết khi chuyển dạ trong quá trình mang thai cho thai phụ. Bên cạnh đó, do nghe những người khác kể lại nên nhiều thai phụ nhận thức về cuộc chuyển dạ sẽ rất đau nên muốn phẫu thuật cho xong. Bác sĩ Tín giải bày: “Chúng tôi từng nghĩ sẽ tổ chức các lớp tập huấn kiến thức cho thai phụ trong quá trình khám thai. Có thể khi thai phụ đến khám thai chúng ta phát phiếu tham gia lớp tập huấn và hẹn ngày tập huấn để họ đến dự. Nhưng rất khó, vì thai phụ ít chịu bỏ thời gian để dự các lớp này. Bên cạnh đó, nhân lực Khoa sản của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hậu Giang cũng khó đảm bảo được để tổ chức lớp tập huấn, nên dự định đành gác lại”.

Điều cần thiết nhất hiện nay là cung cấp kiến thức, kỹ năng cho thai phụ về quá trình chuyển dạ và cách nào có thể vượt qua sinh đẻ thuận lợi nhất. Giúp họ hiểu được lợi ích của việc sinh thường và những bất lợi của sinh mổ, để thai phụ lựa chọn cách sinh. Theo các bác sĩ sản khoa, nếu thai phụ không có dấu hiệu bất thường, việc sinh tự nhiên là tốt nhất.
Sinh mổ có nhiều bất lợi đối với mẹ và con: Đối với mẹ sinh mổ thời gian nằm viện kéo dài, thời gian phục hồi sau sinh lâu, nguy cơ nhiễm trùng vết mổ cao, nguy cơ tử vong cao hơn sinh thường, lần sinh sau cũng phải sinh mổ. Đối với trẻ sinh mổ dễ mắc các chứng bệnh vàng da, mất nước, nhiễm trùng hô hấp, như: viêm phổi, phế quản mãn tính, hen suyễn, hệ tiêu hóa yếu... do không được tiếp nhận một số loại hormon có lợi trong quá trình chuyển dạ.

Bài, ảnh: HỒNG DIỄM
http://www.baohaugiang.com.vn/